یکی از شیوه های بررسی و ارزیابی آثار ادبی، نقد و تحلیل آن بر اساس دستاوردهای روان شناسی است . از آنجا که موضوع این دانش، شناخت ذهن و رفتار انسانی است و از سویی آثار ادبی جلوه ای از اندیشه و شخصیت پدیدآورنده خود را به نمایش می گذارد و فرآیند آفرینش ادبی امری کاملاً روانی است لذا برای شناخت انگیزه ها و ویژگی های شخصیتی هنرمندان، می توان از آثار آنان به عنوان یک منبع تحقیق بهره برداری نمود. در این ...

چکیده تیموریان سلسله ای ترکی – مغولی هستند که در فاصله سالهای ( 913- 771 ق ) عموماً در نواحی ماوراءالنهر و ایران حاکمیت داشتند . تجربه همزمان زندگی یکجانشینی و کوچ نشینی در الوس جغتای و آسیای مرکزی باعث شد تا تیمور و جانشینانش با اسلام و فرهنگ ایرانی آشنایی هر چند مختصری داشته باشند. به همین سبب مؤلفه های هویت ایرانی از جمله هنر ایرانی و مذهب تشیع در این زمان فرصت رشد و وحدت بیشتری یافتند . سیاس...

این مقاله در پی همزبانی و همدلی با معماری کاخ هشت بهشت و توجه و تذکر به حقیقت زندگی در آن است، و در نتیجه به دنبال تاریخ نگاری و تجزیه و تحلیل معماری آن، بر روی میز نقد هنری و محدود به علوم محض و برداشت های ذهنی و بدون استناد نیست. هم سو با روش تحقیق کیفی مقاله، حضور و تأثیرگذاری عوامل و حقایق مرتبط با وجه شاعرانه و هنری این اثر، بیش از وجه کالبدیِ ملموس و ساختاری آن در نظر گرفته شده است. این رو...

در تحلیل­های زیباشناختی همواره اندیشمندان سعی بر آن داشته­اند تا هنر را با ویژگی خاصی تعریف کنند که فصل مشترک تمام آثار هنری باشد. اما، آن­چه آنان ارائه کرده­اند، مانند بازنمایی و فرانمایی صرفاً برخی آثار هنری یا دوره­های هنری را پوشش می­دهد. فرمالیسم چونان روشی در تحلیل زیباشناختی با غرض فائق آمدن بر این معضل، بر عناصر ساختاری و ویژگی­های صوری، حسی یا ادراکی تأکید می­کند. ضرورت بکارگیری چنین رو...

یکی از صناعات ادبی در زبان هنری فارسی که بیشتر مربوط به شعر می شود ایهام (توریه) است. ایهام به جهت داشتن دو معنی دور و نزدیک و اراده شدن معنی دور و گاه هر دو معنی دور و نزدیک از طرف گوینده در خواننده گمان افکنی می کند و او را وامی دارد که درنگ بیشتری بر واژگان داشته باشد. ایهام به گونه های متفاوت تقسیم می شود. یکی از انواع ایهامات، ایهام ترادف است. ایهام ترادف شگرد هنری زبان حافظ در غزل هایش می...

تصویرسازی هنری ازجمله روش های زیبایی سازی یک اثر ادبی است. قصه های متنوع وگسترده قرآن کریم از اعجاز بیانی و زیبایی خاصی برخوردارند. داستان های قرآن، هنر و زیبایی را تعریف نمی­کنند تا انسان را در وادی بحث­های نظری زیبایی­شناختی حیران و سرگردان رها کنند بلکه زیبایی واقعی را نشان می­دهند و چشم و دل زیبا بین و جان­های پاک را به تماشا فرا می­خوانند. حوادث داستان حضرت آدم که متضمن آموزه های دینی – تر...

کاشی‌های هفت‌رنگ قاجاری نمود بارزی از هویت تصویری هنر این دوره را به نمایش می‌گذارد که از نظر سبک و سیاق هنری تفاوت‌های عمده‌ای با دوران قبل از خود دارد. از این میان، کاشی‌نگاران شیرازی در این دوره مطابق با فرهنگ عامیانه، کاشی‌هایی با ویژگی‌های خاص تولید کردند و سبک کاشی‌نگاری شیراز را بنا نهادند.  این مقاله به بررسی یک دروازه مزین به کاشی‌نگاره کتیبه‌دار در حراجی بونامز لندن می‌پردازد و می‌کوش...

مفاهیمی که میخائیل باختین، نظریه پرداز روس، در عرصه‏ی نقد و نظریه‏ی ادبی طرح کرده، امکانات جدیدی پیش روی تحلیلگران آثار هنری به ویژه در حوزه‏ی ادبیات، تئاتر، و سینما قرار داده است. یکی ازمهم ترین مفاهیم در دایره‏ی اصطلاحات او، مفهوم کارناوال است. این واژه یکی از مهم ترین محور های اندیشه‏ی او و از جمله مبسوط ترین مباحث او به شمار می رود. با آن که کارناوال با اجرا و آیین و از این طریق با تئاتر پی...

هدف مقاله حاضر تحلیل گفتمانِ هنر خاورمیانه است. از این رو در گام اول با نقد محدودیت های نظریه سبک در تحلیل هنر مدرن، بر تحلیل گفتمان به عنوان رویکردی جایگزین تاکید خواهیم کرد و در گام دوم رویکرد گفتمانی را برای تحلیل هنر خاورمیانه به کار خواهیم گرفت. تحلیل گفتمان هنر در یک سطح شامل تحلیل ویژگی های بصری، کالبدی و ژانر اثر و در سطحی بالاتر شامل تفسیر بینامتنی اثر و نسبت آن با تاریخ و در سطحی بالات...