در این پژوهش سعی شده تا به بررسی نقوش دو بنای مسجد گوهرشاد و آرامگاه تاج محل پرداخته شود. این رساله براساس این فرضیه ی اصلی شکل گرفته که با توجه به تشابهات موجود در دو بنای نام برده، به خصوص تشابهات قومی و فرهنگی، این تشابهات چه تأثیری روی نقوش و کلیت ایجاد دو بنا داشته است. هم چنین با توجه به نقش و حضور زن در ایجاد دو بنا، چگونگی و تأثیرگذاری حضور زن نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در فصول ای...

بیشک جنبههای نمادین معماری و تزیینات بناهای تاریخی از اهمیت بسزایی برخوردار است. مطالعه و بررسی این بناها برای صاحبان اندیشه در تاریخ معماری این مرز و بوم ضرورتی انکارناپذیر است. چرا که این بناها در هر دورهای بیانگر رمز و رازهایی هستند که دستیابی به آنها ما را به شناخت اندیشهی معماران آن رهنمون میشود. این رمز و رازها در قالب نمادهایی به شکلهای مختلف هندسی، گیاهی، اسلیمی، کتیبه و... خودنمایی میک...

هنر دوره ساسانی از سیاست حساب شده اردشیر موسس این سلسله نشات گرفته است و بسیاری از معانی و مفاد این هنر از عمق هنر مشرق زمین مشتق می شود که البته در این زمینه، تاثیرات هنر دوره های پیشین غیر قابل اغماض می باشد. این تنوع سبکها، فعل و انفعالات و نوسانات گوناگونی که در طول چند قرن حکومت ساسانیان در زمینه های هنری پدید آورد اگر چه هنر این دوره عمدتا وابسته به امور پادشاهان بود و بسیاری از آنها مجال...

کوفی معقد یکی از اولین نمونه‌های کوفی تزیینی است که نقشینۀ گره از اجزای اصلی آن است. کوفی تزیینی و از جمله کوفی معقد در مطالعات پیشین همواره ترکیبی از کوفی ساده و نقوش تزیینی پنداشته شده است؛ ولی به‌نظر می‌رسد این خط کل منسجمی باشد که از تغییرات روابط هندسی‌ در ساختار مفردات و مرکباتِ خط کوفی به وجود آمده است. از این رو، مقالۀ حاضر قصد دارد ضمن مطالعۀ روابط هندسی مفردات و مرکباتِ کوفی معقد به زمی...

منطقه کجور در غرب استان مازندران و در دل کوه‌های البرز مرکزی قرار دارد که در دوره اسلامی به لحاظ تاریخی و مذهبی نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری حکومت علویان در شمال ایران و مبارزه با خلفای اموی و عباسی داشته است. این منطقه که در طی زمان با نام‌هایی همچون پدشخوارگر رویان، رستمدار و محال ثلاث نیز از آن یاد شده است؛ دارای تعداد نسبتا زیادی بنای آرامگاهی است که تاریخ آن‌ها به ابتدای قرن 9 ه.ق به بعد بر‌...

ریشه واژه «عطر» از واژه لاتین «perfume»گرفته شده و به معنی «بوی گذرا» است. عطردان ها ظرف هایی بودند که انواع عطر را (اعم از مایع روغنی، عطرینه ها و حتی مواد دارویی) در آن نگهداری می کردند. ایران یکی از مهم ترین مراکز تولید عطردان های شیشه ای است؛ با وجود این پژوهشی در این زمینه صورت نپذیرفته است. در این پژوهش، ضمن نگاهی اجمالی به پیشینه تاریخیِ تولید شیشه و فنّ ساخت آن، فرم و نقوش عطردان های شیشه...

نقاشی دیواری اماکن مذهبی یکی از شاخصه های هنر عامیانۀ مردمی است. در این بناها، هنرمند مضامین مذهبی را که بیشتر مربوط به وقایع تاسوعا و عاشورای حسینی هستند، در کنار نقش مایه های تزیینی چون گل و مرغ به طرز دلنوازی به منصۀ ظهور نشانده است. بخش جدایی ناپذیر از کالبد فیزیکی اغلب شهرها و روستاهای تاریخی ایران، به ویژه از دوران صفویه به بعد، بناهایی موسوم به تکیه و حسینیه است. در این پژوهش که روش کار ...

چکیده بشر اولیه دیواره­های غارها را با توجه به حس زیبایی­شناسی خود؛ برای برآوردن نیاز شکار و تأمین غذا نقاشی­کرد. به­تدریج رنگ­آمیزی و تزیینات، جزیی از فضای داخلی خانه شد و البته به محل سکونت پادشاهان نیز وارد شد. تزیینات داخلی کاخ­ها با توجه به فرهنگ، هنر و آداب و رسوم هر تمدن متفاوت است. با روابط سیاسی بین کشورها تغییرات بیشتری در فضای داخلی کاخ­ها دیده می­شود. مولفه­های بسیاری مانند ترکیب­بن...

 بندکشی تزیینی در فاصله دو سر آجرها عموماً با ملاط گچ و قالب؛ جهت نقش­اندازی بر روی آن از حدود قرن چهارم هجری انجام شده و به توپی­های ته آجری، توپی­های بند آجری، کوربند، بندکشی تراشیده در بندهای افقی، سوراخ گیری­های تزیینی و نقوش مهری شناخته می­شود. رباط شرف، یکی از بناهای شاخص دوره سلجوقی از لحاظ تزیینات آجری چنان است که از آن به موزه آجرکاری ایران یاد می­شود. هدف تحقیق، تحلیل تنوع تزیینات گچی ...