نوشتار حاضر پژوهشی است تحلیلی- انتقادی دربارۀ جایگاه انسان و عجین شدن او با مسائل دینی و موضوع نافرمانی و عصیان. علاوه بر این، مباحثی مانند: پاداش، عقوبت، رستگاری و نجات نوع بشر در دو اثر بزرگ ادب جهان «مثنوی» مولانا و «بهشت گمشدۀ» میلتون مورد بحث و تأمل تطبیقی قرار گرفته است. اشعار و اندیشه‌های مولانا در ایران و جهان قبول خاص و عام یافته است. مولوی یکی از چند شاعر برتر زبان فارسی و جهان به ش...

دو گروه از متألهین مسلمان به طور مبسوط درباره ولایت بحث کردهاند: نخست، عرفا و فلاسف های که در ساحت عرفان نظری اندیشهورزی کردهاند؛ دوم، فقیهان و متکلمین که از موضع فقهی کلامی به موضوع ولایت پرداخت هاند. لیکن به نظر میآید التفات هر دو گروه به مفهوم قرآنی ولایت، آنگونه که انتظار میرود نیست. از آنجا که برداشت عرفانی و فقهی کلامی از مفهوم قرآنی ولایت ممکن است مانعی برای فهم مفهوم سیاسی ولایت در قرآن...

مقاله حاضر ، تلاشی است برای معرفی « باربی درویلی » ، نویسنده اخلاق گرای فرانسوی سده نوزده میلادی و بررسی اثر برجسته او ، شیطان صفتان . وی با بهره گیری از علم روانکاوی ، آثار جاودانی از خود به یادگار گذاشته است که این آثار ، متأسفانه به دلیل پیچیدگی های زبانی ، کمتر توجه مترجمان ایرانی را برانگیخته . شیطان صفتان اثر برجسته اوست که مشتمل بر شش نوول است . این اثر به گونه ای روایتگر وضعیت تراژیک و ...

در این نوشتار، ابتدا واژه ولایت در قرآن، معارف اهل بیت و فقه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و ثابت شده است که کلمه ولایت انصراف به معنای حاکمیت و زعامت داشته وهمان معنای حقیقی اوست . سپس اقسام ولایت از قبیل ولایت تکوینی و ولایت تشریعی و ولایت در تقنین و قانون گذاری مورد کنکاش قرار گرفته و ثابت شده است که ولایت به معنای حاکمیت اجتماعی است. آنگاه به انواع ولایت ها از قبیل ولایت الله ،ولایت پیامبر ...

نفس انسانی، در طی قوس صعود، بر مبنای حرکت جوهری و اشتدادی خود، به مرتبه ای دست می یابد که آماده ی دریافت انواع خطورات می گردد. قلب انسان به منزله ی آیینه ای است که صورت های ادراکات حسی یا آثار محرکات درونی در آن انعکاس می یابد و این صور گاهی به نحو تجدّد در قلب ظاهر می شود که آن را «فکر» می نامند و گاهی به صورت تذکر و یادآوری که آن را «ذکر» می گویند. اما تذکر وقتی است که قلب از ادراک امور خارجی ...

در مورد حواس باطنی مباحث بسیاری در علم النفس مطرح شده که عمدتاً مباحث وجود شناختی است، مباحثی از قبیلِ جسمانی بودن یا غیر جسمانی بودن حواس باطنی، شمار آنها، ادلة اثبات کنندة هر یک از آنها.  در این نوشتار، یکی از حواس باطنی به نام «وهم» از منظر معرفت شناختی مورد بحث قرار گرفته است. ضرورت پرداختن به این مسئله این است که قوة واهمه نقش فراوانی در خطای ذهن دارد و فیلسوفان مسلمان، از جمله ملاصدرا، ابن...

 بررسى سبب نزول آیه ولایت - مائده، 55 - و اثبات نزول آن درباره على (ع) است. نویسنده، با استناد به روایات، نزول آیه ولایت را در شأن على (ع) بر مى‌شمارد و زمینه‌هایى نزول آیه ولایت، داستان اعطاء خاتم، نظریات دیگر در خصوص سبب نزول این آیه، استشهاد به سیاق آیات، اشکالات و شبهات وارده بر نزول آیه ولایت درباره على (ع) را به تفصیل مورد نقد و بررسى قرار داده و اثبات کرده است که آیه ولایت بر اساس روایات...

این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اهل سنت به بررسی چگونگی نقش ولایت پذیری رسول خدا(ص) در تأمین سعادت فردی و اجتماعی انسان ها پرداخته است، و تلاش شده ضمن بررسی برخی از وقایع تاریخ صدر اسلام، اولاً به آن دسته از مدافعان حقیقی ولایت پرداخته شود که می توانند به عنوان الگو و مقتدا برای اطاعت و دفاع از حریم ولایت به مسلمانان معرفی شوند، و از طرف دیگر آن دسته از کسانی نیز که کوردلانه ...

پژوهش و تحقیق در خصوص مسئلة ابلیس همواره برای متفکران، اهمیت فوق العاده ای داشته است و در این میان، عارفان مسلمان با رویکرد تأویلی و برداشت هایی بر پایة معرفت ذوقی و شهودی و با بیانی رمزی و شطحی جایگاه منحصر به فردی را به خود اختصاص داده اند. رویکرد مبتنی بر قبول جبر و ارادة ازلی در شقاوت ابلیس و نافرمانی او در سجده بر آدم(ع)، رویکردی است که برخی عارفان اسلامی، به ویژه پیروان مکتب سُکر، به جهت ت...