شیوه‌های مختلف تاریخ‌نگاری، نظیر حال‌محور، تاریخی-فلسفی، کُربنی و یونگی، در بازسازی تاریخ کیمیای دورۀ اسلامی به کار گرفته شده است. در این میان، یکی از فنونی که در هر یک از این شیوه‌ها، به نحوی از انحا، می‌تواند به کار آید، فنّ ریشه‌شناسی است. در اینجا، ریشه‌شناسی‌های مختلفی که برخی مسلمانان کیمیاگر یا اهل تراجم (نظیر ابن ند‌یم، صفدی، خوارزمی، جلدکی، ازنیقی) از واژۀ «ال-کیمیا» عرضه کرده‌اند، ارائه...

بر این باوریم که ادبیات هر ملت یکی از عناصر اصلی هویت ساز آن به شمار می رود، به همین جهت می توان گفت ادبیّات فارسی آینه تمام نمای فرهنگ و آداب و رسوم این سرزمین است. یکی از موضوعات مورد توجّه شاعران ادوار مختلف شعر فارسی، بازی‌های سنتی نظیر چوگان است و شاید بتوان کمتر شاعری را نام برد که واژۀ «چوگان» در اشعارش وجود نداشته باشد. بازی چوگان از نظر تاریخی در ایران دارای فراز و فرودهایی است به گونه‌ا...

«بیستون» علاوه بر جایگاه نام بانویی نژاده است که ذکرش در کتاب پهلوی ایادگار زریران رفته­ است. در این مقاله تلاش شده تا ضمن ارائۀ روش درست خوانش گونۀ پارسی میانۀ واژۀ باستانی *baga-stāna- در متون پهلوی ساسانی کتابی، مفاهیم و زمینه­های فرهنگی کارکردهای کهن واژۀ نامبرده شناسایی و تداوم کاربرد آن در فرهنگ ایران امروزی پیگیری شود. گرچه تا امروز دقیقاً مشخص نشده که *baga-stāna- جایگاه ویژۀ نیایش کدام ...

با غلبۀ مغول‎ها بر حکومت خوارزمشاهیان و تأسیس حکومت ایلخانی در ایران، عناصر تازه‎ای در ابعاد گوناگون زندگی ایرانیان وارد گردید که به طرز چشمگیری حیات اجتماعی ایران را دگرگون ساخت. نمونۀ قابل توجهی از این دگرگونی و تغییرات اجتماعی این دوره، در زمینۀ وضعیت و زندگی زنان این روزگار قابل مشاهده است. به‎نظر‎می‎رسد که حکمرانی مغول‎ها در ایران بر نوع و کیفیت حضور زنان در جامعۀ ایرانی تأثیرگذار بود و چن...

تفسیر قرآن پاک بخش بسیار کوتاهی از تفسیر کل قرآن و در بر گیرنده ی آیات 65 تا 151 سوره ی بقره است . مؤلف و زمان تألیف این اثر به طور دقیق معلوم نیست اما ویژگیهای زبانی آن با بعضی کتب قرن 4 و¬5 مشابهت دارد¬ و این نشان دهنده ی اصالت و کهن بودن متن است. بر همین اساس می¬توان گفت شاید مؤلف آن هم در همین زمان می زیسته است¬. ولی از نظر رسم¬الخط، باید آن را بیشتر متعلق به قرن 5¬¬¬ و 6 دانست¬. در این پژ...

نگهداری و حفاظت از بناهای تاریخی وظیفه ای مهم و حیاتی در انتقال مفاهیم فرهنگی و اجتماعی حال به آیندگان میباشد واهمیت آن بر کسی پوشیده نیست.شهرستان ارومیه بعنوان مرکز استان آذربایجان غربی دارای یکی از زیباترین بازارهای تاریخی در کشور میباشد.در این بازار بناهای متفاوت و با کاربری مختلفی وجود دارد. یکی از 5 حمام تاریخی موجود در بازار، حمام آخوند میباشد.این حمام متعلق به دوره قاجاریه بوده و با پلان...

هدف از مقالۀ حاضر یافتن الگوهای مختلف معنای واژه‌سازی در واژه‌های پیشوندی –be در زبان آلمانی می‌باشد. اصولاً پیشوندهای فعلی زبان آلمانی، بویژه فعل‌های پیشوندی be-، از منظر واژه‌سازی و نحو اغلب موضوع تحقیقات زبان‌شناسی بوده‌اند. وانگهی درک معانی مشتقات این پیشوند با توجه به تنوع آن‌ها برای زبان‌آموز از اهمیت خاصی برخوردار است. این پیشوند ریشه در bī زبان آلمانی باستان دارد و یکی از زایاترین پیشوند...

دو زبان فارسی و انگلیسی از جمله زبانهایی هستند که در آنها ساختن واژۀ مرکب زایاترین روش برای گسترش واژگان شان به شمار می آید. در هر دو زبان در میان واژ ه های مرکب، شمار اسمهای مرکب از مقوله­های دیگر بیشتر است(به شرطی که در فارسی افعال مرکب را زنجیره ای غیر صرفی در نظر بگیریم). در این مقاله اسمهای مرکب این دو زبان را از چهار دیدگاه بررسی کرده ایم: تصریف درونی، هسته داری، ترتیب اجزای سازندة ترکیب،...

نواحی صنعتی که روزگاری بخش مهمی از زندگی انسان­ بود، اکنون رها شده­ است. کوره­های آجرپزی نمونه­ای از مناظر پساصنعتی خاص ایران است که هم اکنون به دلیل معضلات متعدد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی محکوم به نابودی است. حال آنکه این سایت ها به عنوان منظری میراثی­ـ­ صنعتی دارای ارزش است. با توجه به تراکم بالای شهری، این نواحی، موقعیتی ممتاز برای ایجاد منظر چندعملکردی و پویا در سطح کلان شهر تهران محسوب...

از دیدگاه ویلیام تسدال، مفهوم قرآنیِ «میزان»، برگرفته از کتابی جعلی به نام «عهد ابراهیم» است که حدود چهارصد سال پیش از هجرت، در مصر نوشته شده و احتمالاً پیامبر(ص) شرح آن را از ماریه همسر قبطی­اش شنیده است. وی خاستگاه این مفهوم را پیش­تر از آن، از منبعی بسیار قدیمی به نام «کتاب مردگان» دانسته که ریشه در آیینِ اساطیری مصر باستان دارد. پژوهش پیش­رو که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی سامان یافته، در پی آن است ...