هدف این مقاله نشان دادن تأثیر حکمت های خسروانی و اندیشه های ایرانشهری در ادب عربی است. با آنکه این سخن جدید نمی نماید، موضوع از زاویه جدیدی مطالعه شده که تا به حال به آن پرداخته نشده است. این مقاله مدعی است علاوه بر حضور گسترده حکمت های ایرانی در ادب عربی، بخش اعظم بیش از هزار مثل مُوَلََّدی (غیر عربی) که در منابع عربی وجود دارد، ایرانی است. لذا پس از ترسیم زمینه های تاریخی برای انتقال این اندرزها ب...

هدف از این پژوهش بررسی عوامل پیوستگی و همبستگی و نوع گفتمان در ضرب المثل ها و اصطلاحات مربوط به زنان و ارائۀ تحلیل از نوع انسجام در آن هاست. چهارچوب نظری تحلیلْ رویکرد نقش گرایانۀ هلیدی ـ متیسن و قالب آن فرانقش متنی می باشد. پیکرۀ مورد بررسی ضرب المثل ها و اصطلاحات در کتاب کوچه (شاملو، 1381) است. روش پژوهش دارای مؤلفه های کیفی و نیز رویکرد کمّی است. مؤلفه های کیفی برگرفته از تحلیل گفتمان انسجامی ...

بررسی وثبت گویش های زبان فارسی باعث زنده نگه داشتن فرهنگ ومیراث ارزشمند گذشتگان ماست .هدف این پژوهش بررسی وتوصیف یکی از گویشهای اصیل فارسی به نام گویش کرملی است،که عمق وتنوع زبان فارسی را به شکلی لطیف وشگفت آور برای خواننده مصور می کند . گویشوران کرملی که در غرب شهرستان خواف در دامنه ی کوه هَرِس به زندگی مشغولند با تکلم به آن تاکنون یکی از مصادیق غنی زبان فارسی را زنده نگه داشتند .در این پژوهش ...

مولانا جلال الدین محمد بلخی در کتاب مثنوی شریف با استفاده­ی مطلوب از عناصر عامیانه در زبان فارسی تلاش کرده است تا مفاهیم تعلیمی و عرفانی مورد نظر خویش را برای عامه­ی مردم تبیین و تشریح نماید. بنابراین برای تأثیر بیشتر کلام بر مخاطب، در اثر سترگ خود از زبان و ادبیات عامیانه بهره جسته است.  در این تحقیق به استخراج و طبقه بندی اصطلاحات عامیانه در دفتر پنجم مثنوی از کوچک‌ترین تا بزرگ‌ترین واحد زبا...

نثر، بخشی از ادبیات عربی در دوره جاهلی را تشکیل می‌دهد. با پیدایش اسلام، این نوع ادبی، سیر تکاملی پیدا کرد به گونه‌ای که در جریان تمدن اسلامی و به تأثیر از قرآن اندک اندک، دچار تغییر شد و ویژگی‌های ابتدایی خود را از دست داد و نثر نویی پدیدار گشت. این دگرگونی ها، نه تنها در حوزه‌ی واژگانی، ساختار و شیوه‌ی بیان بود، بلکه محتوا وموضوعات را نیز در بر گرفت. نگارنده بر آن است که با در نظر گرفتن این ...

مولانا حیوانات و حکایت های آن ها را برای بیان و تعلیم آموزه های اخلاقی، فلسفی و عرفانی هنرمندانه از دل شعر، تمثیل و رمز تصاویر زیبا و نغز می آفریند و کلام خود را در کمال زیبایی به نمایش می گذارد، و از کنایات، ضرب المثل ها و باورهای عامیانه مربوط به هر حیوان در بیان این آموزه ها استفاده می کند. بر همین اساس مقاله حاضر با عنوان بررسی تطبیقی دو حیوان عنکبوت و زنبور عسل در قرآن و «مثنوی» را مورد بر...

ضرب المثل به دلیل کوتاهی عبارات، وضوح و روشنایی معنی بیشترین نقش را در تبیین مسائل و مأنوس ساختن ذهن انسان دارد؛ حضرت علی(ع) برای تربیت بشر و به کمال رساندن آنها نیز از این شیوه بهره جسته اند، حضرت در بیان مثل علاوه بر استفاده از امثال گذشتگان، از شعر و آیات قرآنی بهره برده ونیز خود مبدع ضرب المثل شده اند که با گذشت زمان و استفاده ی عوام از آنها وشیوع در فرهنگ عامه ؛ به صورت ضرب المثل استعمال ش...

مشارکت کنشی اجتماعی است که عمل کنش­گران را برای رسیدن به اهدافشان تسهیل می­کند. مشارکت به مفهوم عمومی آن به عنوان عمل گروهی، پیشینه­ای به درازای زندگی بشر و سابقه­ی طولانی در حیات اجتماعی و فرهنگی مردم ایران دارد و با مفاهیمی چون تعاون،هم­کاری ویاری­گری مرتبط است.این مقاله با رویکرد جامعه­شناختی به بررسی امثال داستان­نامه می­پردازد و در آن مشارکت به عنوان یکی از مؤلفه­های سرمایه­ی اجتماعی در دا...

امروزه در پرتو مطالعات میان­رشته­ای می­توان به درک و خوانش متفاوتی از متون ادبی دست یافت و از آنها لذتی دوچندان برد. مقالۀ حاضر با بهره­گیری از چنین رویکردی، با استفاده از نظریۀ جُرم­شناسانۀ «پنجرۀ شکسته»، برخی حکایت­ها و ضرب­المثل­های ادبیات فارسی را بازخوانی کرده است. این نظریه می­گوید: اگر جلوی ناهنجاری­ها و جرم­های کوچک گرفته نشود، جرم­های بزرگ به وقوع خواهد پیوست. در مقدمه نحوۀ شکل­گیری این...