انسان از ابزارهایی چون حس، خیال، قلب و عقل برای شناخت خود و اطرافش برخوردار است و البتّه از دیدگاه فلسفه آن معلوماتی دارای ارزش هستند که از ادراکات عقلی نشات گرفته باشند. علم فلسفه یا حقیقت جویی، هنر فکر کردن به وجود خود و موجودات اطراف است که برای یافتن دلایل وجودی آنها تلاش می کند و ابزار اصلی و اساسی آن قوّ? تعقّل و عقل است. عقل و خرد در معرفت شناسی عبارت است از نیروی ویژه ای که اساسی ترین کار ...

امام علی (ع) در فصاحت و بلاغت بی مانند و در خطابه و سخنوری سر آمد است، سحنان زیبا و پرمحتوا و آموزنده او از روزگار زندگی پر بارزش، مورد توجه ادیبان و سخن شناسان و بزرگان علم وادب بوده است. نهج البلاغه با محتوای غنی و تصویر های زیبا و نغمه دلنشین، از همان آغاز توجه بسیاری از بزرگان دانش زیبا شناسی و هنر سخنوری را به خود جلب کرده است. دنیا یکی از موضوعات اصلی و محوری نهج البلاغه است که امام (ع) د...

این پژوهش با هدف بررسی تربیت معنوی در نهج البلاغه صورت گرفته است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف بنیادی، از لحاظ ماهیت نظری و از لحاظ روش کیفی می باشد، که به شیوه ی تحلیلی – استنتاجی انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که تربیت معنوی از دیدگاه نهج البلاغه با پیروی از دستورات الهی و زدودن باطن ازصفات ناشایست و آراستن آن با صفات نیک، تحقق می یابد و دارای ویژگی های خدامحوری، پرواپیشگی، باطن گرایی، ت...

هر چند واژه ی جاهلیت به مجموعه ی باورها و رفتارهای مردمان شبه جزیره ی عربستان پیش از اسلام اطلاق می شود، ولی وصف جامعه جاهلی در نهج البلاغه نشان می دهد جاهلیت، باورها و رفتارهایی است که نه محدود به جغرافیای خاصی و نه محصور در زمان خاصی است. نگارنده در این پژوهش، واژه ی جاهلیت و واژگان دیگری که در حوزه ی معنایی جاهلیت قرار می گیرد را از بعد لغوی بررسی کرده، آنگاه برای فهم مراد امیرالمومنین(ع) در...

هر جامعه ای برای تداوم حیات و بقا به کار و فعالیت مردم و مسئولان احتیاج دارد. نیاز به کار از قرون باستان وجود داشته‏ است و هرچه می گذرد بر اهمیت آن افزوده می شود. کار، سرمایه و ذخیرۀ ملی است و می تواند به رشد تمدن کمک کند. علی (ع) اصول و موازین کار و تلاش را در گنجینۀ گرانبهای خود (نهج البلاغه) بیان فرموده اند. ایشان در مسیر احیا و آبادانی جامعه همواره کار و تلاش می کردند و در مدت خلافت خویش از...

چکیده زهد از مفاهیم پرکاربردی است که در مباحث عرفانی و اخلاقی جایگاهی ویژه دارد. در کتاب نهج البلاغه، واژه و مفهوم زهد ورزی در دنیا، در خطبه ها، نامه ها و حکمت ها فراوان دیده می شود. عصمت و حکمت امیر مومنان در کنار بلاغت بی نظیر امام، هر پژوهشگری را ترغیب می کند تا راز تکرار یک مفهوم، در کتابی که مفهوم نامش «سخن به جا گفتن» است را دریابد. اندیشمندان دینی، با اشاره به تکرار فراوان این مفهوم، آ...

برجسته ترین ویژگی آثار منظوم و منثور فارسی که گنجینه عظیم فکر و فرهنگ ماست بهره‌مندی عارفان و شاعران بزرگ از فرهنگ غنی اسلام  و علوم و معارف آسمانی است و در این میان نهج البلاغه جایگاهی ویژه و درخور تأمل دارد. این پژوهش تلاشی است برای تبیین بهره‌گیری دو تن از مشاهیر این سرزمین از سخنان حضرت علی (ع) در نهج البلاغه. در این مقاله سعی شده است تأثیر این شاهکار بلاغت و شیوایی و مفاهیم بلند و ملکوتی آ...

بر آن بودیم که مشخص کنیم عدم توجه به لغت در ترجمه نقصان ایجاد می کند. به این منظور ابتدا واژگان مشکل خطب از بین شروح انتخاب شد. آنها را دسته بندی کردیم. سپس به سراغ منابع لغت رفته و واژه را از آنجا استخراج کردیم. از آنجایی که نهج البلاغه با قرآن هم پیوندهای زیادی دارد، به طوری که به«اخ القرآن» نیز مشهور است، به قرآن مراجعه کرده و ریشه مذکور را در قرآن هم جستجو کردیم. در مرحله بعد به دنبال جستجو...

در زمینه ی تحلیل متن و درک مفاهیم دقیق آن می توان از ساز و کارهای فراوانی مدد جست که در این بین، توجه به تقابل های دوسویه بین واژگان، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در حوزه ی با هم آیی که یکی از مباحث بسیار مهم معنی شناسی به شمار می رود، تقابل های معنایی با انواع خاص خود می تواند مترجمان را به معنای دقیق واژگان متن رهنمون شود. بدین معنا که مترجم با شناخت تقابل های دوسویه ی بین واژگان جملات مقا...

مطالعه چیستی فرهنگ اخلاقی جاهلیت و واکاوی ابعاد گونه‌گون آن یکی از موضوعات قابل بررسی و زمینه‌ساز شناخت بهتر آموزه‌های قرآن و حدیث است. نظام اخلاقی برآمده از عقیده و تفکر جاهلیت، در نهج البلاغه بازتاب یافته و مواضع امام× در برابر دین و عقیده و اخلاق جاهلی از مجموعه فرمایش‌هایشان کاملاً آشکار است. در این پژوهش فقط فرهنگ اخلاقی جاهلیت از منظر امام مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ نگارندگان می‌کوشند مواجهه...