واژه شناسی کاشان و تاریخ شکل گیری آن، تشیع در این شهر، در کنار معرفی عالمانِ این دیار اعم از فیلسوفان، مفسران، عارفان، ریاضی دانان، شاعران، فرهنگ نویسان و هنرمندان، محورهای مهم این مقاله است. نویسنده بر این عقیده است که درباره هر یک از مدخل های مورد نظر در این موضوع می توان به طور مستقل مقاله ای را به رشته تحریر درآورد.

صفحه های سنگی فارسی اسنادی تاریخی هستند که ویژگی های منحصر به خود را دارند و به دلیل چگونگی ضبط آثار هنرمندان ایرانی روی آن ها از ارزش بالایی برخوردارند. در این نوشتار کوتاه علاوه بر بیان ویژگی های این صفحه ها لزوم حفظ و نگهداری آن ها به عنوان یک وظیفۀ ملی و خدمتی فرهنگی گوشزد شده است.

دانش بین‌رشته‌ایِ جامعه‌شناسی هنر، برای شناخت جوامع، به آثار هنری نیز رجوع می‌کند. در این مقاله، هنر نگارگری دورۀ ایلخانی و تیموری ازنظر جامعه‌شناختی بررسی می‌شود. هدف اصلی این تحقیق بنیادی که با روش توصیفی و نمونه‌پژوهی انجام گرفته، یافتن عوامل مؤثر بر هنر و هنرمندان این دو دورۀ تاریخی است. فرضیۀ اصلی نیز بر تأثیر عوامل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بر هنر و هنرمندان، در مقابل تأثیر هنر بر ج...

هنرمند برای پویایی و متمایز‌‌‌ساختن خود همواره به روش‌‌‌های گوناگونی دست می‌‌‌زند؛ روش‌‌‌هایی که در صورت موفقیت می‌‌‌تواند شیوه‌‌‌هایی جدید و سبک‌‌‌هایی تازه را در هنر به‌وجود آورد. این رویکـرد را اگر ‌‌"فرا‌رفتن‌‌" هنرمنـد از خود بنامیم، می‌‌‌توان هنرمنـدان بسیاری را جست‌‌‌وجو کرد که اقدام به آن کرده‌‌‌اند و شیوه‌‌‌های بدیعی را به وجود آورده‌‌‌اند. فرا رفتن هنرمند از خود می‌‌‌تواند از دو نظام ...

باغ‌عمارت مسعودیه به دستور مسعود میرزا، ملقب به ظل‌السلطان در سال ۱۲۹۵ ه.ق‌. و به سرکاری رضاقلی‌خان و سایر هنرمندان طراز اول دوران، بنا شده است‌. کتیبه‌های این مجموعه که تماماً به خط نستعلیق نگارش شده‌اند، علاوه بر کیفیت بالای هنری، بازنمودی از تاریخچه بنا و جایگاه بانی آن از طریق محتوای متون‌ است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش کتیبه‌ها به عنوان عناصر تزیینی، محل نصب کتیبه‌ها، شیوه نگارش خطوط نستع...

تفسیر درخت زندگی، در هنر با نگرش­های سمبولیک و اُسطوره­ای همراه است. همانطور که در شناسنامه کتاب: «توضیحاتی درباره­ی ساختار/ زمینه­های اُسطوره­ای درخت زندگی به همراه نمونه­ها و تصاویر هنری» بدان اشاره رفته است. اما این وجه­ی نمادین با رویکردی آیینی و دینی آمیخته شده است. هنرمندانی که به تجسم و تصویر درخت زندگی پرداخته­اند، از توصیفات موجود در ادبیات دینی ملل گوناگون بهره برده­اند.موضوعیت درخت زند...

در میانه دهه 60 میلادی گروهی از هنرمندان کالیفرنیا جنوبی دست به تجاربی زدند که منجر به شکل گیری جریان "نور و فضا" گردید. مفاهیم هنر و ماده که به صورت مجازی مترادف هم هستند نزد این هنرمندان هیچ معنایی نداشتند. تاریکی و روشنایی، سایه و نور خورشید، زمان و مکان، صدا و سکوت، آتش، دود و مه، پارچه، نخ، عناصر اصلی آن ها بودند. سرانجام امکاناتی که تکنولوژی معاصر در اختیار این هنرمندان می گذاشت، اساس پید...

بررسی زیباشناختی نسخه های خطی قرآن کریم در زمان قاجاریه که در این پژوهش مجال سخن یافته، نشانگر بلوغ هنری و قریحه و ذوق هنرمندان ایرانی است. آرایش و تزئین قرآن کریم، از قرون اولیه اسلامی مورد توجه هنرمندان بخش های مختلف قلمرو تمدن اسلامی بوده است. از این رو بررسی عناصر زیباشناختی به کار رفته در نسخ قرآن کریم فرصتی برای درک اندیشه های خلاق هنرمندان این آثار و نیز الگویی مناسب برای هنرمندان عصر حا...

مسئله ی تحقیق حاضر، بررسی چگونگی بازتاب ادبیات در نقاشی و نگارگری معاصر ایران است و اینکه هنرمندان معاصر تا چه اندازه به ادبیات و بازتاب آن در آثارشان توجه نشان می دهند. میزان رویکرد هنرمندان معاصربه ادبیات در میان مکاتب تشکیل شده دوره معاصربه طور مجزا بررسی شد. تحقیق به روش توصیفی _ تحلیلی انجام شد. نتیجتاً گفته شد که رویکرد هنرمندان به ادبیات هر چند بسیارکم و قلیل است، در میان سیل آثار هنری مع...

این رساله در نظر دارد که به شناخت یکی از عوامل محرک در شکل گیری اثر نقاشی بپردازد و آن را به نام نیروی شر و به صورت حسی درونی مورد بررسی قرار دهد. در راستای همین هدف و استفاده از کتابها و ترجمه، بعد از اثبات موجودیت شر و ویژگیهای آن، تحلیلی از ماهیت شر و تصویر آن در ادیان ارایه می گردد. از آنجا که هنر در تاریخ طولانیِ خود شاهد آثار بی شماری از این دست است و تغییراتِ زیبایی شناسی و زبانِ هنر در مقط...