چکیده در عصر دوم عباسی (232-334ق)، به ویژه ایام خلافت مقتدر (295-320ق) با پدیده ای به نام قهرمانگی مواجه می شویم. قهرمانه عنوان زنانی بود که واسطه ی حرم با دربار خلفا بودند و وظایف مختلفی به آنان محول می شد. سلطه ی ترکان بر امور مختلف خلافت، ماهیت فردی و ضعف روز افزون مقتدر از یک طرف و کشاکش قدرت بین عوامل مختلف خلافت از طرف دیگر باعث گردید، آنان(قهرمانه ها) با بهره گیری از این شرایط به اعمال ...

از عصر الناصرلدین لله و پس از قدرت یافتن مجدد خلفای عباسی دوره جدیدی برای شیعیان آغاز شد و آنان که تا پیش از این تحت فشار بودند، در این عهد حضور و مشارکتی فعال در عرصه سیاسی اجتماعی جامعه عراق داشتند. دستیابی شیعیان به مناصب حساس اداری در دربار عباسیان تا حد زیادی از تنشها و آشوبهای مذهبی کاشت و دستگاه خلافت بغداد توانست با تکیه بر دولتمردان شیعه به موفقیت های چشمگیری در زمینه سیاسی و اجتماعی د...

چکیده: تاریخ نگاری از دغدغه های مهم اندیشمندان سلف بوده است از این روی مورخین، بسیاری از وقایع مهم تاریخی را مضبوط کرده اند. با وجود اینکه آنان در ضبط وقایع تاریخی زحمات فراوانی متحمل گشته اند، متأسفانه در نگارش تاریخ اندیشه، کوتاهی بزرگی صورت گرفته است، به طوری که باید اذعان کرد کتابهای تاریخی، خصوصاً مصادر اولیه از تاریخ اندیشه تهی اند. خاندان های بزرگی مانند امویان که حدود یک قرن و بنی العب...

قتیل‌العبرات «قتیل‌العبرات» یکی از القاب امام حسین(ع) و به معنای کشتۀ اشک‌هاست. این صفت، در زیارت‌نامه‌‌ها نیز براى ایشان به کار رفته است؛ از جمله «وصل على الحسین المظلوم، الشهید الرشید، قتیل العبرات و اسیر الکربات...». همچنین از امام حسین(ع) روایت شده است که فرمود: انا قتیل العبرات‌؛ من کشته اشک‌هایم. همچنین فرمود: انا قتیل العبرة، لایذکرنى مؤمن الا استعبر؛ ...

قرن هفتم هجری از قرون بسیار مهم در تاریخ ایران اسلامی و جهان است. دامنه حوادثی که در این قرن رخ داد تا به امروز ادامه دارد. در ابتدای قرن شاهد قدرت نمایی 5 نهاد قدرت و کشمکش آشکار و پنهان آنان با نیروهای داخلی و خارجی هستیم : خلافت عباسی به رهبری الناصر لدین الله ، خوارزمیان به سلطانی محمد خوارزمشاه، سلاجقه روم ،اتابکان ملوک الطوایف و اسماعیلیان . هر پنج جریان در مرحله اوج قدرت بسر می برند که ن...

چکیده بحث اهل ذمه به عنوان یکی از گروههای ساکن در جامعه، همواره در میان مسلمانان مطرح بوده است. پس از نزول آیه ی جزیه در دوران پیامبر (ص)، موضوع اهل ذمه به عنوان یک مسأله در تاریخ اسلام نمود پیدا کرد. با فتح سرزمینهایی چون ایران، مصر و شامات در زمان عمر، خلیفه ی دوم، این موضوع بیشتر مورد توجه قرار گرفت. رفتار عمر با اتباع اهل ذمه، بعدها در تبیین نظرات فقهی اهل سنت که حاکم بر جامعه ی اسلامی بود...

منطقه جبال از دیرباز حسب موقعیت جغرافیایی و تاریخی منشأ تحولات مهمی در تاریخ ایران بوده است. این منطقه در قرن چهارم هجری قمری در عرصه تحولات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نمود ویژه ای یافت. اگر چه خاستگاه اصلی آل بویه سرزمین جبال نبود اما آن ها پس از کامیابی در رقابت های سیاسی نظامی و تسلط بر این منطقه فرصت نقش آفرینی ویژه ای بر پهنه جهان اسلام یافتند و برای اولین بار طی چهار قرن گذشته موفق به فتح بغ...

در آیه 28 سوره مبارکه مریم، قرآن کریم از زبان قوم حضرت مریم، او را «یا اُخت هارون» مورد خطاب قرار داده است. این نکته از همان آغاز از جانب مسیحیان و نیز مخالفان قرآن مورد اشکال قرار گرفته است؛ زیرا هیچ سند تاریخی به‌طور قطع ذکر نکرده است که حضرت مریم (س) برادری به نام هارون داشته باشد و چنانچه مقصود حضرت هارون پیغمبر، برادر موسی (ع) باشد، اشکالی دیگر مطرح است و آن اینکه اینان به‌لحاظ تاریخی حدود ...

حاکمان اسلامی بلافاصله پس از گستراندن مرزهای جغرافیایی،خود را در جوار دو تمدن بزرگ آن زمان یعنی ایران و بیزانس یافتند. طبیعی بود که رویارویی های ابتدایی به صورت منازعات نظامی ظاهر شوند ولیکن بعدها مسلمانان شروع به اخذ معارف و علوم از آنان نمودند. بدین ترتیب سیستم حکومتی ایرانیان به عنوان الگوی اداری مسلمانان و میراث یونانی بیزانس به عنوان مرجعی برای کاوش های فلسفی مورد استفاده قرار گرفتند. در م...

این تحقیق به بررسی مساله ولایتعهدی امام رضا (ع) از سه جنبه : زمینه ها و علل طرح، پذیرش و موضعگیریها و در پایان آثار و پیامدهای ولایتعهدی خواهد پرداخت. در این پژوهش سعی بر آن است تا ضمن بررسی و تحلیل مسئله ولایتعهدی امام رضا (ع) به پرسشها و ابهامات پیرامون این مسئله پاسخ داده شود. ابتدا قبل از ورود به بحث اصلی (زمان مأمون) نگاهی گذرا به نهضت عباسیان و سیاست کلی آنها در قبال علویان خواهیم داشت. س...