هر اثر ادبی فارغ از نوع و قالب آن در یک محیط اجتماعی خلق می شود پیوند بین ساختار جامعه و اثر ادبی مقوله‏ی‏ «جامعه‏شناسی ادبیات»را مطرح می سازد. در این پژوهش به جامعه شناسی دو منظومه لیلی و مجنون و خسرو وشیرین از پنج گنج نظامی پرداخته شده است. بدین منظور در ابتدا مبانی تئوریک لازم برای بحث در دو حوزه ی جامعه شناسی ادبیات و رویکرد های نقد ادبی تبیین و تشریح شده است. در ادامه مهم ترین درون مایه ها...

چکیده آنچه «خسرو و شیرین» نظامی را به عنوان یکی از شاهکارهای زنده و پویای زبان و ادب فارسی در یک رابطه بینامتنیت با متونی قرار می‏دهد که ریشه در اندیشه‏های کهن بشری دارد و از آبشخور ناخودآگاه جمعی و مفاهیم نمادین آن بهره‏مندند، بخشهایی است که در هاله‏ای از نمادها پیچیده شده است و کشف استعارات غریب و پیچ‌و‌خمهای آن جز با فرا‏‏‏‏ رفتن از بافت غنایی متن ممکن نیست. یکی از این بخشهای برجسته، داستان...

دراین پژوهش،به بررسی شخصیت های دو اثرنظامی،خسرو وشیرین (غنایی)واسکندرنامه(حماسی)به صورت جداگانه پرداخته شده است.واین شخصیت ها ازدیدگاه های مختلف مورد بررسی قرارگرفته اند.فصل اول شامل کلیاتی درباره شخصیت پردازی وشناخت انواع شخصیت هاوهمچنین آشنایی با تعاریف داستان و انواع آن مانند غنایی و حماسی است.فصل دوم دربرگیرنده شخصیت پردازی درخسرو و شیرین وتوصیف شخصیت های این داستان غنایی است.سپس درپایان ای...

اساس و موضوع اصلی منظومه‌های عاشقانه، عشق و محبت است و از آنجا که از دید عرفا عشق و غیرت ملازم همدیگرند، در این منظومه‌ها شاهد موارد گوناگون غیرت ورزی شخصیت‌ها هستیم. در منظومه ویس و رامین، موبد و ویرو و رامین رقیبانی هستند که بر سر تصاحب ویس به جدال با یکدیگر می پردازند و گاه در این راه دچار غیرت می‌شوند و حتی گاه کار به جنگ و لشکرکشی می‌کشد. همین رشک و غیرت بین گل و ویس بر سر رامین نیز وجود د...

اساس و موضوع اصلی منظومه‌های عاشقانه، عشق و محبت است و از آنجا که از دید عرفا عشق و غیرت ملازم همدیگرند، در این منظومه‌ها شاهد موارد گوناگون غیرت ورزی شخصیت‌ها هستیم. در منظومه ویس و رامین، موبد و ویرو و رامین رقیبانی هستند که بر سر تصاحب ویس به جدال با یکدیگر می پردازند و گاه در این راه دچار غیرت می‌شوند و حتی گاه کار به جنگ و لشکرکشی می‌کشد. همین رشک و غیرت بین گل و ویس بر سر رامین نیز وجود د...

خیال، پشتوانۀ کلامی خمسۀ نظامی را می‌سازد که ریشه در مفاهیم فرهنگی و اساطیری، ذوق فکری و روح جمعی دارد. بروز تقابل‌های خیر و شر، در تضادی خیال‌انگیز، ساختار داستان خسرو و شیرین را در پس مضامین عاشقانه و عارفانه، آن را به منظومه‌ای قهرمانی تبدیل می‌کند. شناخت این ویژگی قهرمانی در منظومۀ خسرو و شیرین به مدد استفاده از روش ژیلبر دوران در تحلیل سامانه‌های تخیّل، میسّر است. پژوهش حاضر با استفاده ا...