شورای برنامه ریزی آموزش عالی برای تغییر در برنامه های رشتۀ زبان و ادبیات فارسی، مهارت هایی از قبیل فرهنگ نویسی را جزو برنامه های مصوب قرار داده و سرفصل ها و منابعی را برای آن ذکر کرده است. نویسندگان این گفتار ضمن پذیرفتن این ضرورت و تأکید بر لزوم آموزش چنین مهارتی، به نقد این سرفصل ها و منابع می پردازند و پس از توصیفی کلی از این فن و دانش های پیش نیاز آن، پیشنهادهایی را برای بهترشدن کیفیت آن ار...

از میانه سده سوم ق زبان فارسی رو به شکوفایی و پویایی نهاد و نوعی رسمیت یافت اما این زبان در مسیر تکامل خود بر سنگلاخی ناهنجار که در هر گوشه آن لغزشگاهی نهان بود گذر می کرد و پیوسته با موانع سیاسی واجتماعی و دینی سهمگینی در ستیز بود به گمان ما سهمگین ترین خطر برای فارسی از جانب دانشمندانی تقریبا همیشه ایرانی پدیدد آمده بود که به زبان عربی عشق می ورزیدند و میل داشتند آنرا در سراسر ایران زبان فراگ...

با نگاهی به مقوله مفعول­های پنج گانه در زبان عربی  می­بینیم که دو نوعِ این مفعول­ها یعنی مفعول به و مفعول فیه (ظرف زمان و مکان) در زبان فارسی معادل هایی به همین نام دارند . ولی سه نوع دیگر مفعول ، به عنوان یک نقش نحوی در زبان فارسی شناخته شده نیست. دربارة اینکه این نقش ها در زبان فارسی وجود دارد یا نه، تحقیقات چندانی صورت نگرفته است؛ نظر به اینکه زبان عر بی و فارسی از یک خانواده نیستند تا در حوز...

رمان تاریخی و کوتاه «آن مادیان سُرخ‌یال» اثر محمود دولت‌آبادی، بُرشی از زندگی امرؤالقیس، شاعر عاشقانه‌سرای دوران جاهلی و شرح ماجرای یک خونخواهی قبیله‌ای ـ عاطفی است. نویسنده در قالب این رمان، یک شِبه افسانة تاریخی را با دنیای امروز پیوند داده است. از جنبة زبان روایت، این رمان با مایه‌ داشتن از نثرهای کلاسیک، از دیگر رمان‌های دولت‌آبادی متمایز شده است. زبان انتخابی او در این رمان، کاملاً با فضا و عص...

یکی از شیوه های نویسندگی که به تصفیه ی زبان از واژه های بیگانه و عناصر قرضی می پردازد سره نویسی است که مهمترین هدف آن جلوگیری از آسیب هایی است که این واژگان به ساختار آوایی و استواری زبان وارد می کنند. هر چند بیشترین نویسندگان این شیوه متعلق به قرن های سیزدهم و چهاردهم می باشند اما تاریخچه ی آن بسیار کهن تر از این می باشد. بنابراین نمی توان سره نویسی را شیوه ای نو پدید دانست زیرا در تاریخ ادبیا...

برای بررسی ابداعات واژگانی در کتاب شعر آنگاه پس از تندر اثر اخوان ثالث، ابتدا 116 واژۀ هنجارگریز از اثر مذکور جمع آوری شد و در پیکرۀ رایانه ای گروه فرهنگ­نویسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی مورد جستجو قرار گرفت و معلوم شد که از میان 116 واژۀ مذکور تعداد 57 واژه (14/49%) در آثار نویسندگان دیگر هم به کار رفته اند. نتیجه­گیری شد که تعداد 59 واژه (86/50%) به اغلب احتمال برساختۀ اخوان ثالث و واژۀ نو مح...

کتاب زبان فارسی که به عنوان درس کسب مهارت های زبانی در برنامۀ درسی دانش آموزان مقطع متوسطه گنجانده شده، حاوی مطالب و محتویات فراوان آموزشی، نگارشی و دستوری است. این کتاب از نظر محققان این مقاله دارای نقایص و کاستی هایی است که به جهت اهمیت این درس در نظام آموزش، ضرورت دارد به آن ها پرداخته شود. نکته ای که مشکل آموزش این کتاب را دوچندان می کند، این است که بیشتر دبیران زبان فارسی دانش لازم و تحصیل...

هدف: پژوهش حاضر با هدف اصلی تعیین مباحث مورد توجه در مدیریت اطلاعات به زبان فارسی و هدف‌های فرعیِ شناساییِ نویسندگان و مجله‌های هسته، چگونگی همکاریِ گروهیِ نویسندگان مقاله‌های مربوط به این حوزه ومیزان پوشش موضوعی هر یک از سه پایگاه مجله‌های فارسی از این حوزۀ موضوعی انجام شد. روش‌شناسی: به‌منظور اجرای این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده و پژوهش بر روی 161 عنوان مقالۀ موجود در...

میراث گرانبهای ادب فارسی حاصل تلاش، اندیشه وذوق تمامی شاعران و نویسندگان ایرانی و گاه غیرایرانی گذشته است که ممکن است از برخی ازآنها حتی نامی نمانده باشد؛ اما نتیجه آن تلاشها در قالب آثار شاعران و نویسندگان به جای مانده و به دست ما رسیده است. بدین معنی که همه نویسندگان و شاعران گذشته در ایجاد و توسعه ادبیات فارسی نقش داشته اند. منتها نقش برخی بسیار برجسته و برخی دیگر بسیار کمرنگ بوده است. پیگیر...

ادبیات فارسی که محمل فرهنگ و تمدن ایرانی است، به سبب توانایی که دارد، به مرور در فرهنگ و زبان سایر ملت ها، از جمله فرهنگ آلبانی رخنه کرد. دلیل استقبال آلبانی ها از ادبیات فارسی، استقرای ژرف و جامع در شاهکارهای ادب فارسی است که درون مایه های آن عشق، جوانمردی، دوستی، پرهیز از دشمنی ها و دعوت به گفت وگو می باشد. فرهنگ ایرانی به مثابه نرم افزاری، با پشتوانه آیین اسلام بوده است که به همراه سخت افزار...