جایگاه راهبردی معروف و منکر در کلام سیاسیِ معتزله به گونه‌ای که امامت ذیل آن قرار می‌گیرد و تأثیرات ژرفی بر تاریخ سیاسی این گروه گذاشته است. مقاله حاضر با بهره‌گیری از چارچوب نظری مبتنیِ بر گونه‌شناسی مبارزة مثبت، منفی و مشارکت در قدرت، این تأثیر را کاویده است و در پاسخ به این پرسش که جایگاه و سطوح تأثیرگذاری معروف و منکر در تاریخ معتزله چیست، فرضیه خود را مبنی بر ظرفیت و گستردگی اصل پنجم معت...

انسان به مقتضای فطرت خود اجتماعی است. تعدد نیازهای انسان و محدودیت­های توانمندی او در تأمین نیازهایش، او را به سوی مبادله و معامله می­کشاند تا مازاد محصول تولید خود را با مازاد محصولات دیگران معاوضه کرده و نیازهای خود را برطرف نماید. در این میان برابری ارزش کالاهای مبادله شده تضمین کننده عدل و انصاف است. اکنون که اکثر معاملات پولی است و کالا با پول معاوضه می­شود، این ابهام وجود دارد که هرگاه در...

مجازات های اسلامی به دو دسته حدود و تعزیرات تقسیم می شوند، که حدود دارای مقدار مشخص بوده و انواع آن نیز محدود است، اما تعزیرات دارای مصادیق متعددی بوده و مقدار آن نیز منوط به نظر حاکم شرع می باشد. برای مصداق تعزیر اگرچه در کتب فقهی، تنها به ضرب تازیانه اشاره شده، اما حق آن است که اطلاق روایت و ادله شرعی باب تعزیرات، هیچ الزامی را در خصوص انحصار تعزیر در ضرب با تازیانه ایجاد نمی کند. برخی از روا...

آنچه در این باب قابل توجه است اینکه در مورد غایتمندی طبیعت برخی منکر غایت به معنی مالاجله الحرکه هستند وتنها ماالیه الحرکه برای فاعل طبیعی اثبات می کنند. مقاله حاضر با روش عقلی- تحلیلی به این نتیجه رسیده که جمهور حکمای قبل از ملاصدرا از آنجا که منکر علم و شعور افعال طبیعی بوده اند، نتوانسته اند علت غایی را برای فاعل طبیعی اثبات کنند ولی ملاصدرا و شارحان او همواره در صدد اثبات شعور و غایتمندی طب...

چکیده جرم و بزهکاری، امری اجتناب ناپذیر است که همه ی جوامع بشری، کم و بیش با آن روبرو هستند. این پدیده دارای مفهوم ثابتی نبوده و در رابطه با جوامع و مکتب های حقوقی، اجتماعی، روان شناختی و ... معانی مختلفی پیدا می کند. در بین تمام این مکاتب، مراد اسلام از جرم، انجام دادن فعل یا گفتن قولی است که از سوی شارع منع شده و در بردارنده ی کیفر و مجازات باشد. به هر حال، نکته ی مهم این است که جرم، موج...

در تمام جوامع بشری، جهت اجرا و اقامه ی ایدئولوژی که مبتنی بر جهان بینی آن جوامع است، نیاز به حکومت احساس شده است. دین اسلام نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ به ویژه که مبنای این دین بر گسترش جهانی آن در قالب اعتقادات و عملیات می باشد. بنیان گذار این دین، ذات ربوبی «الله»است و اوست که حکومت و حاکمیت از آن اوست. ذات مقدس اله مسئولیت اجرایی این دین را به رسولش و سپس به ائمه-علیهم السلام- واگذار کرده ...

چکیده از عوامل موثر در رشد انسان، خیرخواهی است. خیرخواهی از حقوق متقابل بین افراد انسانی به ویژه مسلمانان می باشد. و در همه ی زمان ها و مکان ها باید صورت گیرد. که از سه دیدگاه مهم محور زمانی، فرد محوری و موضوع محوری قابل بررسی می باشد. افرادی نظیر خود، خانواده، دوستان، مردم و حاکم؛ موضوعی مانند فرهنگ، سیاست، اخلاق و اجتماعی می باشد. برای اجرای خیرخواهی نیازمند کاربرد روشهای درست آن هستیم. سه...

اصلاحات عمیق اجتماعی از مهمترین اهداف فریضه امر و نهی دینی می باشد. در فصل اول پژوهش حاضر، مفاهیم و معانی موضوع در لغت و در عرف آیات و روایات، به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه تغییر و تحول اجتماعی از منظر اسلام بیان شد. فصل دوم با بررسی ابعاد مختلف اصلاحات آغاز شد. تحول و اصلاح جامعه، طبق ادله شرعی تنها با مراعات اوامر و نواهی دینی امکان پذیر است. اصلاح نفس، خانواده، عالمان و حاکمان...

نگاه معناشناسانه به متن و تحلیل معنایی واژگان آن یکی از راه های دست یابی به معنای دقیق و فهم کلام الهی است و از آن جایی که امر به معروف و نهی از منکر از بزرگترین فرایض الهی است که در قرآن کریم بارها مورد تأکید قرار گرفته، بررسی معروف و منکر به شیوه معناشناسی که به مطالعه نظام مند واژگان می پردازد اهمیت دارد. بررسی ها نشان می دهد معروف و منکر در بافت قرآنی تاکنون به ندرت مورد پژوهش روشمند قرار گ...