لطایف نفیسیه کتابی در مناقب اویس­بن­عامر مرادی، ملقب به اویس قرنی، اثر احمد بن­ محمود اویسی، از جمله متون صوفیانه در قرن دوازدهم هجری قمری است که به نثری بینابین نگارش یافته و علاوه بر شرح حال، مدح و مناقب اویس قرنی، به سبب سادگی و ایجاز، مباحث عرفانی عمیقی را در خود گنجانده است. مؤلف این اثر را، در ۱۱۵۶ق، به نثر آمیخته به نظم در یک دیباچه، ۲5 لطیفه و یک خاتمه تدوین کرده است. تاریخ تألیف آن را ...

نوادر الحکایات و غرایب الرّوایات یا بحر النّوادر اثر عبدالنّبی فخرالزّمانی قزوینی، مولّف تذکر? میخانه است. این کتاب در سد? یازدهم تألیف شده و شامل یک مقدّمه و چهار یا پنج صحیفه و هر صحیفه شامل دوازده باب و هر باب مشتمل بر دوازده مجلس یا نادره است. این اثر در بردارند? حکایات و نوادر زندگانی پیامبران، امامان، پادشاهان و سایر طبقات اجتماعی جامعه، ذیل باب هایی با موضوعات گوناگون است که به شیو? نقل و گردآ...

از آن جا که علم قرائت یکی از شاخه های مهم علوم قرآنی است و بر خلاف زمان حاضر در گذشته این علم در ایران رواج داشته و نسخ خطی متعددی به زبان فارسی در کتاب خانه ها موجود است؛ و از طرفی در زمان حاضر، کتابی به زبان فارسی - جز برخی کارهایی که توسط بعضی معاصرین انجام شده است- در دسترس علاقه مندان به این علم وجود ندارد. معرفی نسخه ای خطی از یک ایرانی در قرن هشتم هجری در زمینه قرائات می تواند به احیای ا...

در آیه 34 سوره نساء یکی از راهکارهای مقابله با نشوز زنانی که وظایف زناشویی خود را ترک کرده‌اند، «ضرب» معرفی شده است (واضْرِبُوهُنَّ). پژوهشگران قرآنی دیدگاه‌ها و آراء متفاوتی در تفسیر و معنای آن مطرح کرده‌اند که یکی از این آراء، دیدگاه نسخ تمهیدی آیه می‌باشد که توسط آیت‌الله معرفت ابداع شده است. بر اساس این نظریه، دستور به ضرب و تنبیه بدنی زنان در این آیه، از ابتدا مراد جدی خداوند نبوده، بلکه هدف از ...

خسارت تأخیر تأدیه یکی از اقسام خسارات وارده به متعهد له در تعهدات با موضوع وجه نقد می باشد که در سیستم حقوقی ایران دچار فراز و نشی بها ی خاصی شده است تا اینکه در نهایت در طی ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی به طور کلی مورد تقیین قرار گرفته است. در مورد چک مطابق قانون استفساریه تبصره الحاقی به ماده 2 قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مصوب 1378 قانونگذار به صورت خاص مقرر کرده بود که با مطالبه مدی...

بررسی و پژوهش و تحقیق در نسخ خطی هر زبانی بهترین معرف متون ادبی آن زبان می تواند باشد. از برکت تصحیح و تحقیق در متون ادب فارسی است که ما می توانیم به نوشته-ها و سروده های ارزشمند زبان در روزگاران گذشته دست یابیم. شکی نیست که اگر تصحیح متون و تحقیق در مورد آن ها انجام نگیرد، ما نمی توانیم متنی منقح در اختیار داشته باشیم. تصحیح دیوان آقا محمدکاظم واله اصفهانی و بیان ویژگی-های برجسته آن به معنای...

در پیِ تعارضِ سنت و مدرنیته، نظریات نویی از سوی دگراندیشان دینی مطرح شد که یکی از این نظریات در حوزه علوم قرآن، نظریة «نسخ آیات الفروع و بعث آیات الاصول» محمود محمد طه - صوفی و اندیشمند سودانی- است که به خاطر پیوند وثیقش با کارآمدی یا ناکارآمدی احکام قرآن نیازمند بررسی است. سخنان طه نشان می‌دهد که وی علاوه بر نظریه خود، به نسخ مصطلح نیز باور داشته است. نظریه طه را «نسخ معکوس» نام نهاده‌اند اما ای...

سرقت ادبی از دیرباز تا امروز، در متون بلاغی و مباحث نقد ادبی، به انواعی تقسیم شده است و افزون بر آن بحثی دربارۀ تأثیرپذیری شاعران از یکدیگر و توارد به میان آمده است. به نظر می‌رسد، جز مورد «نسخ و انتحال» که با اطمینان بیشتری می‌توان ذیل عنوان سرقت ادبی بررسی و طرح کرد، در بقیۀ موارد، چون نمی‌توان موضوع سرقت را اثبات کرد، باید بیشتر به تأثر و توارد و نقش ضمیر ناخودآگاه توجه داشت. در این مقاله، ا...

تذکره‌نویسی یکی از شاخه­های رایج در تاریخ ادب فارسی و تذکره، عنوان عمومی کتاب‌هایی است که شرح‌ احوال شاعران، عارفان یا جماعتی دیگر به همراه نمونه‌ای از آثار و سخنان هر کدام، به طور سنتی و بدون رعایت اصول تاریخ‌نویسی و نقد جدید در آنها درج می‌شود. یکی از دوره­های درخشان و پررونق تذکره‌نگاری، عصر قاجاریّه است. در این دوره، تدوین شرح حال شاعران، معیاری برای سنجش مایه­­های ذوق و سخن­شناسی به شمار م...

ترجمة الخواص، تفسیرِ علی بن حسن زواره‌­ای، در 1394ش، به تصحیح منصور پهلوان منتشر شده است. پژوهش حاضر، با هدف بررسی و نقد تصحیح یاد شده، به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که میان متن مصحَّح و نسخۀ اساس و نسخه‌های دیگر ترجمة الخواص اختلاف‌هایی اعم از حذف و اضافه، تصحیف، تغییر و جابجایی واژه‌ها و تغییر در ساختار عبارت‌ها وجود دارد و مصحِّح از بیان ا...