تا همین اواخر بعید به نظر می رسید که مطالعه تحولات هنر نقاشی در ایران بتواند خود را به عنوان یک حوزه در حال رشد و مهم در مجموعه پژوهش های مربوط به هنر ایران در عصر مدرن مطرح سازد. به هر حال، اکنون این اتفاق به وقوع پیوسته است. هم روش ها و رویکردهای به کار گرفته شده در مطالعات مربوط به تحول هنر نقاشی در ایران و هم پژوهش های بنیادینی که در خصوص این موضوع صورت پذیرفته اند، توانسته اند توجه زیادی ر...

پیوند گفتگومندی با  نقد هنری،  مسئله  مورد توجه  این  مقاله  را تشکیل داده است. نقش واژه گفتگومندی ابتدا در انسان‌شناسی فلسفی، فرهنگ، و سپس در نقد هنری معاصر مورد بررسی قرار گرفته است. مفهوم گفتگومندی از آرای اولیه میخائیل باختین درباره رمان به عاریت گرفته شده و سپس رابطه این مفهوم با آرای متأخر او چون پاسخ‌پذیری و نانهایی‌پذیری در ارتباط قرار گرفته است. نقد گفتگویی است بین دو نظام نشانه‌ای که ...

هفتاد سال پس از سقوط هخامنشیان مقدمات ظهور مجدد یک دولت ایرانی که خود را منتسب به هخامنشیان می دانستند فراهم شد . سلسله اشکانیان که نزدیک به نیم هزاره به طول انجامید با اَشک/ اَرَشک یکم آغاز و با کشته شدن اردوان پنجم به دست اردشیر بابکان ساسانی منقرض شد ، طولانی ترین سلسله پادشاهی ایران اشکانیان است. بازرگانی مهمترین منبع درآمدآنان بود و یکی از مهمترین اسباب تجارت ؛ مروارید خلیج فارس. افزایش حضور ...

یکی از مسائل مهم و شاید مهم ترین مسأله در باب جایگاه هنر در اسلام، مسأله امکان یا امتناع معرفت یا تفکّر هنری در آن است. مسأله این است که آیا تفکّر اسلام می توانسته منشأ تفکّر هنری باشد؟ به عبارت دیگر آیا میتوان پرسش از «نظر هنری » در اسلام کرد؟ آیا معرفت هنرس در اسلام داریم؟ اگر پاسخ به این سؤال منفی باشد، درباره آثار موجود هنری در عالم اسلام از معماری تا خطّاطی چه می توان گفت؟ در این مقاله ابتدا آ...

هدف از این مقاله، مطالعه نسبت بین هنر و زنان در تاریخ و تحول این نسبت در آغاز قرن بیست و یکم، با استفاده از نظریه وارثان پی یر بوردیو است. این مقاله از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول به سیری تاریخی درباره زن در تاریخ هنر و زنانه شدن میدان هنر اختصاص دارد و نشان می دهد که چگونه با تحولات اجتماعی، حضور زنان در عرصه هنر روز به روز پررنگ تر شده است، بخش دوم با استفاده از یافته های یک پژوهش میدانی نش...

در تاریخ سده های میانه، سرزمین­های خلافت عباسی با جنبشی دینی، اجتماعی، فلسفی و سیاسی روبه رو شدند که از نظر قدرت سیاسی رقیب دستگاه خلافت بغداد گردید. اسماعیلیان؛ یعنی معتقدان به امامت اسماعیل بن جعفرu، پس از مبارزه ای طولانی در نقاط مختلف جهان اسلام، با تشکیل حکومت فاطمیان در شمال آفریقا به سلطه سیاسی دست یافتند و در سال 297 هجری به طور رسمی خلافت خود را آغاز کردند. این مقاله با تکیه بر درکی از...

چهره یگانه تمایز اساسی میان پیکر آدمی و حیوانات است، شاید در نگاه نخست پیکر لخت آدمی تفاوت خاصی با سایر حیوانات نداشته باشد.بالاخص آنجا که فقط فیگور آدمی (منهای چهره) مورد نظر باشد. اما چهره به واسطه ی ابعاد سراپا تاریخی خود، به واسطه ی انعطاف بی مانندش در بازنمایی حالات درونی (در تقابل با چهره ی صلب و یکنواخت سایر حیوانات) و به واسطه ی حک و رسوب تاریخی درون خود واجد اهمیتی خاص می شود. خصلت باز...

چکیده ادبیات فمینیستی در طول تاریخ کوتاه اما پر نشیب و فراز خود از منزل گاه ها و گذرگاه های مختلفی عبور کرده است. در ایران نیز به دلیل ساختار فکری و فرهنگی خاصی که بر اخلاق اجتماعی حاکم است، سیر حضور مسائل مربوط به دنیای زنان، در داستان زنان نیز تغییرات و تحوّلات خاصی را پشت سر گذرانده است. اگر با دیدی تاریخی به مسأله ی حضور زن در ادبیات معاصر نگاه کنیم، می بینیم که نطفه ی این نوع نگاه به زن ا...

موضوع این مقاله دوباره خوانی دو مفهوم کلاسیک در تاریخ هنر است. جرمی گیلبرت رُلف منتقد و هنرمند معاصر به یاری نقادیِ نقد هنر، سعی می کند از یک سو به دنبال گواهی هنری بر وجود غرابت چالش برانگیز زیبا در قالب دیالکتیک نامتعین رنگ ها باشد و از سوی دیگر ضمن به چالش کشیدن اندیشه های متفکرانی چون کانت و لیوتار به بازخوانی رسالت هنر انتزاعی درباره امکان تجسم انتزاعی رویداد والا بپردازد، به زبانی بصری به آ...

تذکرة ادبی مجمع الخواص را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجستة عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم بر گروه های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه می دهد. هم چنین رونق ادبیات و هنر در نزد شاهان، شاهزادگان، و ارکان حکومت صفوی و برخی از سلا...