عینیت در تفسیر هنری، یعنی مجاز باشیم از تفسیرها درست و نادرست یک اثر هنری سخن بگوییم. برخی از نظریه‌پردازان، نام آن‌ها را ضد-قصدگرا بگذارید، رجوع به قصد مؤلف برای کشف معنای اثر را نادرست می‌دانند. در این میان، برخی، از جمله رولان بارت، اساساً منکر عینیت در تفسیر می‌شوند. برخی نیز، از جمله مونرو بیردزلی عینیت در تفسیر را می‌پذیرند اما آن را به سیاق متن نسبت می‌دهند. در مقابل، برخی قصدگرایان مق...

تاریخمندی قرآن مبانی و ادلۀ مختلفی دارد؛ در این مقاله ضمن برشمردن کل مبانی به یک مبنا به تفصیل پرداخته خواهد شد و آن مبنای وحی‌شناختی تاریخمندی قرآن است. رابطۀ وحی با واقعیت‌های عینی زمان نزول و تأثیرپذیری یا عدم‌تأثیر‌پذیری وحی از آنها، از جملۀ موضوعات مهمی است که در سدۀ اخیر مجادلات و شبهات زیادی را سبب شده است. پذیرش تأثر قرآن از واقعیات زمانه بدون شک یکی از مبانی نظریۀ تاریخمندی قرآن است؛ ن...

مطالعات میان‌رشته‌ای گونه‌ای از علوم است که بعد از آشکار شدن ضعف‌ها و کاستی های تخصصی شدن و شعبه‌شعبه شدن علم به رشته‌های تخصصی ریز، ضرورت یافته است. این اندیشه و طرح بر وحدت و یکپارچگی علوم در حوزه‌های فلسفه، علوم طبیعی، علوم ریاضی، و علوم انسانی تأکید می‌ورزد. فلسفه پیدایش علوم میان‌رشته‌ای از سویی، در واقعیات عینی و ظهور پدیده‌های منفرد، اما چندوجهی و پدیده‌هایی ریشه دارد که تبیین همزمانی، م...

هدف این مقاله فراهم آوردن نظریه‌ای ترکیبی از بازنمایی علمی است که نقاط ضعف نظریه‌های شناختی و غیرشناختی را نداشته باشد. برای این منظور، استدلال خواهد شد که اگرچه فرآیند بازنمایی نیازمند به‌کارگیری حیث التفاتی است، اما این حیث التفاتی برخلاف نظر مدافعان دیدگاه شناختی، صرفاً در لباسی ساختاری بروز می‌دهد. بنابراین، نظریه‌ پیشنهادی با وجود محترم شمردن حیث التفاتی، بازنمایی ساختاری را کافی می‌داند و ...

چکیدهنقطه آغاز مسیرِ اندیشه کیفری است. درواقع ، تصویری که از جرم « جرم » ترسیم مفهوماختیار می شود، سایر مفاهیم بنیادین جرمشناختی (نظیر مجرم و علت شناسی) و نیز مفاهیمبنیادین نظام سیاست گذاری کیفری (نظیر عدالت، جرمانگاری و پیشگیری) را صورت بند یمی کند. به این دلیل، مقاله حاضر درصدد است مفهوم جرم را در چارچوب دو پارادایم متمایزمدرنیسم و پست مدرنیسم به بحث گزارد. در این راستا، ایده محوری مقاله این ا...

عدالت مفهومی آرمانی است که یکی از غایات‌ علم سیاست به‌شمار می‌رود. خارج ساختن این مفهوم از حالت ذهنی و تحقق آن در واقعیت عینی، اجتماعی و سیاسی، نیازمند روش است. امام علی(ع) در نامه‌هایش به یاران و کارگزاران خود، شیوه‌های اجرایی و عملی رسیدن به عدالت را ترسیم می‌کند. در این پژوهش با مطالعه موردی نهج البلاغه، با استفاده از تحلیل محتوای آثار با روش پدیدارشناسی به نقد و ارزیابی اندیشه آن بز...

مقاله­ حاضر با ارائه یک نظام دسته­بندی از نظریات بر اساس تقابل­های دوگانه سوسوری، نظریه «انحطاط ایران» جواد طباطبایی را بررسی و نقد می­کند. بر اساس این دسته­بندی، ابتدا ملت از دولت، سپس عوامل درونی از بیرونی و آن‌گاه رویکرد ذهنی از عینی تفکیک می­شوند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی نشان می­دهد که نظریه طباطبایی، نظریه­ای ملت­باورانه بیرونی ذهنی است. در این نظریه، هرچند بر عوامل درونی...

در این مقاله به‏منظور بررسی روش‏های «آفرینش فرم و فضا»، ابتدا «فرآیند طراحی» و مراحل کلی دوگانه‏ی آن یعنی «تحلیل» و «ترکیب» مطالعه شد‏ه‏است. سپس این روش‏ها در آرای برخی نظریه پردازان معاصر مقایسه و نقد شده، آثار موفق برخی از طراحان معاصر و روش طراحی آنان با روش‏های بالا مقایسه و به‏این ترتیب روش‏های طراحی و آفرینش فرم در محیط مصنوع بازنگری شد‏ه‏است. یافته اصلی این پژوهش این است که «قیاس» به‏معن...

دغدغۀ مشترک برخی اندیشمندان فمنیست واکاویِ نسبت میان جنسیت و اخلاق است. از این منظر، فمنیست‌ها اخلاق سنتی را به دلیل نادیده‏گرفتن یا کم‌اهمیت‌دانستن ارزش‌های فرهنگی و نیز تجربۀ اخلاقی زنان با نگاهی مردسالارانه نقد کرده‏اند. از‌این‏رو، ‌با طرح نظریات و رویکردهای گونا‌گون به بازاندیشی اخلاق سنتی پرداخته و سعی کرده‏اند صورت‌بندی نوینی از نظام و مناسبات اخلاقی متناسب با مفهوم جنسیت ارائه دهند. رهیاف...

تبیین روش‌‌شناختی عملکرد جلال آل‌احمد در حوزه انسان‌شناسی و فرهنگ‌پژوهی، می‌تواند نموداری دقیق از منش فکری ـ عقیدتی او به دست دهد، چرا که آل‌احمد معتقد بود با ابزارها و روش‌های غربی نمی‌توان به توصیف درستی از موقعیت ایران دست پیدا کرد. او در مواجه با مسائل، می‌کوشید آنها را به شکلی ملموس و عینی توصیف کند و در نهایت راه‌کارهایی ارائه دهد. در مقاله حاضر کوشیده شده است با توصیف معرفت‌شناسی آل‌احمد...