شیخ اشراق دارای رساله‌های مستقلی در زمینة دعا و نیایش است. همچنین در لا به لای آثار فلسفی وی مناجات‌هایی ذکر شده‌اند که در مجموع می‌توان آنها را به دو دستة نیایش (دعا و صلوات) و ستایش (تسبیح و تقدیس و سلام) تقسیم نمود. در این مقاله با بررسی انواع مناجات‌های بکار رفته در آثار شیخ اشراق علت توجه یک فیلسوف به دعا و نیایش مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور به توصیه‌های شیخ اشراق نسبت به خواندن د...

ارسطو در تقابل با جایگاه معرفت‌شناسی مُثل، به طرح نظریه عقل فعال پرداخت. مشاییان بعد از ارسطو برداشتهای متعددی از عقل فعال نموده‌اند. ابن‌سینا عقل فعال را موجودی مجرد و مستقل از نفس معرفی نمود که در سلسله عقول در مرتبه آخر قرار دارد و صور عینی و علمی را به عالم ماده و نفوس افاضه می‌کند. عقل فعال صور ادراکی را به نفوس مستعد افاضه می‌کند، یعنی نفوسی که بواسطه طی مراتب تجرید حسی و خیالی و عقلی آماد...

نور فره (خُرّه )، نوری است که از عالم نورانی بر نفوس کامل نوری اشراق کرده، بدان نفوس تأیید و رأی بخشیده و سبب ریاست صاحب آن بر دیگران می شود و نوری است که معطی تأیید است و مؤید مشروعیت حکومت. از سویی حقیقت عصمت نیز نوری ملکوتی است که عاصم و حافظ بوده و صاحب آن مؤید از جانب خداوند است و شایسته حکومت و امامت بر کل کائنات. در این مقاله رابطه «نور فره» که در بین حکمای ایران باستان مطرح بوده و سهرورد...

محور اصلی بحث در این پایان نامه مبنی بر این است که هنگامی که بداء ، دعا و استجابت و مسئله سخط و محبت روی می دهد تغییری در واجب الوجود رخ می دهد یا خیر. با توجه به اینکه مسئله انفعال در ذات امری محال است چرا که صفت باری تعالی، عین کمال ثبوتی است و مانند محسوسات نیست، زیرا او برتر از آن است که حتی او را دریابد، و از نوع صفات زائد که خواه لازم و یا جدا باشند هم نیست وگرنه لازم می-آمد که در مرتبه ذ...

تناسخ، انتقال نفوس انسانی از بدنی به بدن دیگر می باشد و این انتقال میتواند به مرتبه بالاتر باشد (تناسخ صعودی) و یا مرتبه پایین تر (تناسخ نزولی) و یا انتقال عرضی. دلائل متعددی که از سوی حکماء اسلامی ارائه شده، بعضی مبطل جمیع اقسام تناسخ است ، مانند برهان قوه و فعل، که خلاصه آن این است : پذیرفتن تناسخ به معنای پذیرفتن اتحاد امر بالفعلی است که نفس مفارق می باشد با چیزی که بالقوه است (بدن دوم که تا...

افلاطون از جمله فیلسوفانی است که به حیات انسان قبل از عالم ماده ، اعتقاد دارد.وی هم به وجود نفس انسان به نحو رب النوع قائل است وهم به وجود شخصی و جزئی نفس هر انسان در عالم مجرد نیز اعتقاد دارد.افلاطون می گوید نفوس انسان ها قبل از تجسد در عالمی که وی آن را عالم مثال می نامد موجود بوده اند و نفس در آن عالم، حقایق اشیاء را مشاهده می کرده و پس از ورود به عالم ماده ، دوباره آن حقایق را به یاد می آور...

این مقاله با روش تحلیل عقلی در صدد معرفی پارادایم متخذ از حکمت اسلامی درباره فلسفه محیط زیست است. یافته‏های مقاله نشان می‏دهد علاوه بر حیوانات، نباتات نیز از درجات و مراتب تجرد برخوردارند. بر این اساس در فلسفه محیط زیست اسلامی علاوه بر ارزش ذاتی محیط زیست باید از ارزش قدسی و الهی آن سخن گفته، تعامل انسان با نبات و حیوان را از حد تعامل با ابژه مادی به تعامل با موجودی که متعلق نفخه الهی است، ملاح...

در دنیای امروز، تولید آمار به طور کلی به دو روش سرشماری های سنتی و سرشماری های ثبتی مبنا متداول است. در برخی کشورها ترکیبی از دو روش به کار گرفته شده است. در کشورهای توسعه یافته، توانایی و نگهداری و به روزرسانی مناسب داده های ثبتی موجب شده است که این گونه کشورها بتوانند سرشماری ها را به طریق ثبتی به اجرا درآورند. در حالی که کشورهایی که فاقد چنین توانایی هستند راهی جز اجرای سرشماری های سنتی ندار...

ازدواج پدیده ای مهم و طبیعی و اجتماعی در زندگی انسان ها است و در همه ی زمان ها و فرهنگ ها به شکل های مختلف وجود دارد. با ازدواج، یکی از اساسی ترین نهادهای اجتماعی، یعنی خانواده، موجودیت پیدا می کند و نیازهای زیستی، روانی، اجتماعی انسان تأمین می شود. در واقع، ازدواج از جمله وقایع مهم در زندگی هر فرد است و بر خلاف تولد و مرگ، پیمان و فسخ آن اختیاری است. ساختار سنی جمعیت، عادات سنتی، اعتقادی و فره...

ابن سینا معتقد است نفس انسانی دارای حیات جاودانه است؛ لکن وی به رغم باور به ابدی بودن نفس، ازلی بودن آن را نمی پذیرد و به حدوث تجردی نفس باور دارد. وی در بسیاری از آثارش، ادله ای برای اثبات جاودانگی نفس اقامه کرده است. ابن سینا با استفاده از اصولی چون تعلق تدبیری نفس به بدن، نیازمندی نفس به عقول مجرده، مجرد بودن نفس انسانی، تعقل ذات توسط نفس، تعقل امور نامتناهی توسط نفس، و نابود نشدن نفس توسط ع...