یکی از موارد اختلاف بین مذاهب، تعدی از نص و تنقیح مناط است اهل سنت آن را تحت عناوین قیاس، استحسان ، عرف، عادت، و... بحث کرده اند اگر چه علمای اصولی شیعه خصوصا علمای قدیم آن را مستقلا مورد بحث قرار نداده اند اما در ضمن بحث حجیت عقل و استصحاب و مفاهیم اجمالا به این پرداخته اند. در استنباط احکام اول باید سراغ متون دینی رفت واولین وظیفه یک مستنبط سعی تمام برای فهمیدن متون دینی و نصوص است اینجا مستن...

سلطنت محمدشاه قاجار(1264-1250 ه ق)، در زمره ی مهمترین ادوارتاثیر گذار در حوادث دوره قاجار وتاریخ مذهبی ایران به شمار می رود. در این دوره ارتباط فرهنگی ایران با کشورهای اروپائی افزایش یافت و به موازات آن فعالیت میسیونرهای مذهبی وتاسیس مدارس مذهبی در نقاط مختلف کشور بیشتر شد. همچنین فعالیت گروه شیخیه نیز افزایشی چشم گیر پیدا کرد و در کنار آن جنبش باب توسط سیدعلی محمد باب یکی از علمای شیخیه در اوا...

چکیده: فقه شیعه از ابتدای پیدایش تا عصر حاضر فراز و فرودهای زیادی را به خود دیده و دوران مختلفی را پشت سر گذاشته است و در گذر زمان و در بر خورد با تغییرات و دگرگونی های اجتماعی دستخوش تحوّلات بسیاری شده است و در این میان فقها به عنوان پاسداران میراث رسول اکرم(ص) و ائمه معصومین (ع) تلاش بسیاری نموده اند تا فقه شیعه در طول تاریخ کمال و بالندگی خود را حفظ کند و بتواند نیازهای مختلف هر عصر را پاسخ ...

شهر حلّه در سده پنجم به دست خاندان شیعی بنی مزید بنا شد و خیلی زود به یکی از پایگاه های رسمی شیعیان امامی و محل برگزاری محافل و حلقه های درسی آنان تبدیل شد. حضور بزرگانی همچون ؛ ابن ادریس حلّی ،علامه حلّی ، محقق حلّی و فخرالمحققین نام حلّه را پر آوازه ساخت و بسیاری از دانشیان نامدار شیعه را از سایر مناطق جهان اسلام راهی شهر حلّه نمود و زمینه رونق شگفت علمی این منطقه شیعه نشین را تا بالاترین مرتبه حوز...

ماهیت بشر، به‌منزلۀ بنیادی‌ترین موضوعات در عرصۀ دانش سیاسی، برای نظریۀ سیاسی دلالت‌های بسیار بااهمیتی دارد. این دلالت‌ها، به‌گونه‌ای است که به‌واسطۀ آنها امکان فهم نظریۀ سیاسی و دلایل تفاوت در نظریات سیاسی فراهم می‌شود. اندیشمندان سیاسی معمولاً، مشروعیت دیدگاه خویش دربارۀ سیاست و حکومت را بر تبیین و برداشت خاصی از ماهیت انسان‌ بنا می‌نهند. اینکه نظریۀ سیاسی موجد چه نوعی از دولت به لحاظ وسعت سرزم...

در قرن چهارم هجری که دوران رشد و گسترش تمدن اسلامی محسوب می شود، شرایط سیاسی اجتماعی و فرهنگی خاصی بر جعان اسلام حاکم شد؛ که نقطه عطفی در حوزۀ دانش سیاسی مسلمانان به طور عام و بالاخص شیعیان به شمار می آید. در این زمان با ضعف خلفای عباسی و قدرت یابی آل بویه، بستری برای شیعیان امامیه فراهم شد؛ تا عالمان شیعی فعالیت خود را برای اولین بار به طور علنی آغاز کرده و بتوانند پاسخگوی نیازهای قکری عقیدتی ...

تلفیق پیرایه‌های سیاست و دیانت در اندیشۀ بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران، ارائۀ قرائت متمایزی از شیوۀ مطلوب حکمرانی با عنوان ولایت مطلقۀ فقیه را به‌همراه داشته است. اندیشۀ ولایت مطلقۀ امام، به‌مثابۀ نظریۀ مسلط در گفتمان فقه سیاسی شیعه در باب حکمرانی، آنچنان بر تارک جامعۀ معاصر ایران و پیکرۀ نظام حکومتی سایه افکنده که نقش بی‌بدیلی را در عرصۀ مناسبات مختلف نظام سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی،...

دانشواژه «ولایت» علاوه بر کاربرد سیاسی، در حوزه‏های دیگر علوم اسلامی، مانند کلام، فلسفه، فقه و عرفان نیز به طور وسیعی استعمال می‏شود. در فقه سیاسی شیعه یکی از مهم‏ترین مفاهیم سیاسی، ولایت به معنای «تدبیر سیاسی جامعه» است که بدون درک صحیح آن، فهم نظام سیاسی شیعه نیز ممکن نیست؛ از این رو فقها ضمن مفروض گرفتن اصل ولایت به معنای تدبیر سیاسی همواره از آن به عنوان حدود اختیارات حکومت مجتهدان بحث کرده...

گذار از اندیشهء اخباریگری در جهان تشیع به اندیشه اصولی و اجتهادی از مهمترین علل نقش آفرینی عالمان دین در عرصه سیاست است در پی بررسی دیدگاه دو مکتب اخباری و اصولی از قرن پنجم هجری تا قرن سیزدهم و از قرن سیزدهم تا کنون، فراز و نشیب در ساحت اندیشه در عرصه سیاسی و جایگاه سیاسی عالم دینی را با توجه به مبانی فکری دو مکتب اخباری و اصولی شاهد بوده ایم. شکست مکتب اخباری و پیروزی مکتب اصولی در فقه امامیه...

کتابی که ترجمه و تحقیق آن در ادامه می آید، یکی از کتابهای مستقل در زمینه استفهامات قرآن کریم است. مولف محترم، در باره ی نکات بلاغی و گاهی تفسیر موضوعی 1260 استفهام قرآنی، به ترتیب از اول مصحف تا پایان آن، تنها به نظرات علمای اهل سنت پرداخته و آن ها را مورد نقد و بررسی قرار داده است. ما در ترجمه و تحقیق این کتاب، سعی نموده ایم با رعایت امانت، به ترجمه آن بپردازیم و نقطه نظرات برخی از علمای متق...