هدف مقاله حاضر مطالعه چگونگی تأثیر فراز و فرود سیاست های فرهنگی نظام های قدرت بر مفهوم هنر ملی و جریان تولید هنر در ایران است. در جستجوی این مسأله با به کارگیری روش تحلیلی لاکلا و موفه، عناصر گفتمانی مانند مفصل بندی، دال مرکزی و دال های شناور در سه دوره گفتمانی هویت ملی ایران از هم متمایز گردید و سپس نشان داده شد که چگونه هنرمندان در این سه دوره تاریخی به بازتولید گفتمان مسلط پرداخته و سه نوع م...

مطالعات نظری در حوزۀ هنر اسلامی پیشینۀ زیادی دارد و در دهه‌های اخیر پژوهش‌های متعددی در این باب صورت گرفته است. بیش‌ازهمه، شرق‌شناسان در این حوزه تحقیقات مفصلی انجام داده‌اند که ماحصل آن کتاب‌های فراوانی با موضوع هنر اسلامی است. برخی از این کتاب‌ها علمی و مستند و برخی دیگر دارای چالش‌ها و کاستی‌هایی است که می‌بایست پژوهش‌گران و محققان هنر اسلامی با بررسی و نقد آن‌ها به ارزیابی این کتاب‌ها بپردا...

نظریه­ ی بازدارندگی یکی از نظریات مبتنی بر رئالیسم و واقع­گرائی در عرصه­ی بین­الملل است که عمدتاً پس از جنگ جهانی دوم و با تضعیف آرمانگرایی، مورد توجه نظریه­پردازان مسائل استراتژیک قرارگرفت.این نظریه در روابط بین­الملل به«قدرت»به عنوان مؤلفه­ی اصلی تبیین­کننده روابط بین­کشورها تأکید می­کند و ضمن رد نظرات «ایده­آلیستی» براین باور است که میزان قدرت دولتها، تأثیر مستقیم بر میزان امنیت ملی آنها دارد...

«تمثیل نفس ـ بدن» همواره در حکمت و فلسفه برای تبیین «فعل خداوند»‌ و رابطة حق با مخلوقات به کار رفته است. در این تمثیل، نفس به مثابة مثال خداوند تلقّی می‌شود و از آن پاسخ‌هایی درخور برای برخی پرسش‌های مربوط به حوزة الهیات و متافیزیک استنتاج می‌گردد. در این مثال، «وحدت ظلّی نفس» به مثابة الگویی برای فهم آفرینش و خالقیت و فاعلیت خداوند به کار می‌آید. در فلسفة اسلامی، رویکرد صدرالمتألهین به این مفهوم...

امروزه حاکمیت قانون از جمله مؤلفه های حکمرانی خوب به شمار می رود و حکومت های دینی نیز که هدف اصلی خود را اجرای شریعت می دانند، در تلاش اند تا شریعت را به نحوی سازگار با اقتضائات عصر جدید اجرا کنند. از جمله اقتضائات عصر جدید، به وجود آمدن مسائلی است که حکم آنها در شریعت به عهده ی حاکم حکومت نهاده شده است. این مقاله در پی تبیین دیدگاه شهید صدر در خصوص قانونگذاری در مسائل مستحدثه در حکومت اسلامی ا...

در سنت اسلامی، کمتر از هنر سخن به میان آمده است؛ به جز مواردی که در سنت فقهی از هنر  یاد شده است، در فلسفه، بحثی دربارۀ ماهیت و تعریف هنر وجود ندارد. بحث از فلسفۀ هنر به گونه ای که در فلسفۀ غرب به ویژه پس از قرن هجدهم مطرح شده است به هیچ روی در کتاب های فلسفی، عرفانی و حکمی دانشمندان مسلمان نیامده است. در کتاب های عرفانی فقط در موارد اندکی در پی بحث فتوت نامه ها یا بحث از نور، اشاراتی به هنر شد...

درباره نقوش واق و افسانه درخت سخن گو، تحقیق و پژوهش بسیار اندکی انجام شده است. پژوهش در این موضوع، سبب می شود این نقش در تاریخ هنر اسلامی و ایرانی بیشتر شناخته شود. این مقاله درپی پاسخ به این سؤالات است: خاستگاه درخت سخن گو و نقوش واق چیست؟ انواع نقوش واق کدام اند؟ حیطه نمایشی نقوش واق در چه گستره ای از هنرهای اسلامی است؟ برای یافتن پاسخ این پرسش ها، به افسانه های درخت سخن گو به اختصار پرداخته ...

عالی ترین پردازش اطلاعات از طریق ادراکات میسر است.ادراک فرایندی می باشد که بوسیله ی آن، احساسات، تفکرات، شناخت ها حاصل می شود؛یکی ازنظریه های مهم در این زمینه،اصول نظریه ی روان شناسی ادراک بصری گشتالت است که اولین بار توسط آرنهایم فیلسوف آمریکایی به کارگرفته شد. قابلیت های روان شناسی گشتالت در تحلیل عناصر تصویری وهنرهای تزئینی - سنتی بسیار بالا است. یکی از این هنرها تحت عنوان هنر کتاب آرایی و ت...

جامعه­شناسی ادبیات به عنوان یکی از زیرشاخه­های جامعه­شناسی هنر به بررسی رابطه ی جامعه و ادبیات می پردازد و جوهر اجتماعی آثار ادبی را مورد مطالعه قرار می­دهد. این علم در سده­های اخیر توجه بسیاری از جامعه­شناسان و منتقدان را به خود معطوف کرد و آن ها را برای نظریه پردازی درباره ی آن ترغیب نمود. جورج لوکاچ منتقد مجارستانی از جمله نظریه پردازانی است که با ارائه ی نظریه ای نقدی جهت نقد رمان، سهم بسزا...

مسئله نسبت بین هنر اسلامی و اندیشه اسلامی یکی از پرسش های محوری در فهم هنر اسلامی است و روشن می کند که وصف اسلامی در عنوان «هنر اسلامی » بر چه دلالت دارد. تاکنون پاسخ های گوناگونی به این پرسش داده شده است. در این مقاله به پاسخ خاص سنت گرایان به این پرسش پرداخته شده است. سنت گرایان با تعریف خاص خود از سنت و نسبتی که بین سنت و مظاهر زندگی، از جمله هنر، در جوامع سنتی برقرار می کنند دیدگاهی خاص ...