آینده‌پژوهی، دانش-فناوری[1] نوپدیدی است که دستاوردهای بسیار با اهمیت و راهبردی برای کشورها و جوامع به همراه داشته و به یکی از مهم‌ترین ابزارهای سیستمی و کل‌نگر در عرصه‌های سیاست‌گذاری، تصمیم‌سازی و راهبردنگاری تبدیل شده است. هم‌اینک تلاش‌ها و مطالعات گسترده‌ای درون حلقه‌ی بسته‌ای از کشورهای قدرتمند به منظور کسب مزیت‌های پایدار رقابتی و سیاسی و نیز مدیریت فاعلانه و پیش‌دستانه بر جهان صورت می‌گیر...

یکی از سؤالات اساسیِ حوزه «معرفت های وحیانی» میزان اثرپذیری آن از «عوامل اجتماعی» است که از آن به عنوان «تعیّن اجتماعی وحی» یاد می شود. به باور علامّه طباطبایی(ره) به طور کلی، «صورتِ» معرفت های وحیانی، از تغییر برخی عوامل اجتماعی و انسانی، مانند: «شرایط زمان»، «انسان» و «مصالح» اثر می پذیرد که به عقیده وی ظهور «شریعت»های متعدّد نتیجه آن است ولی «محتوای» معرفت های وحیانی، و به تبع آن محتوای شرایع تغی...

الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با بهره‌گیری از کلیّت نظام جمهوری اسلامی ایران و با توانایی درک و تحلیل واقعیت‌های جامعه و شناخت ارزش‌های ملی و بومی، درصدد پاسخ‌گویی به نیازهای مادی و معنوی جامعه است. این الگو دارای مبانی معرفتی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی است که ریشه در آموزه‌های وحیانی و عقیدتی اسلام دارد و محتوای آن مبتنی‌بر توحید، معاد و تفکیک‌نشدنِ دنیا و آخرت است. فرایند توسعه سیاسی در الگوی اسلام...

تأویل از کلیدوا‌‌ژه‌های اصلی در مکتب فلسفی اصفهان است و عبدالرزاق لاهیجی نیز یکی از چهره‌های سرشناس این مکتب به شمار می‌آید. تأویل برای این حکیم متأله، فراتر از روشی برای مواجهه با متون وحیانی است. تأویل در آثار او، دو معنای اصلی دارد: تأویل عقلی و تأویل شهودی - عقلی. تأویل نخست، تأویل متون وحیانی و تأویل نظری موجودات تا شناخت حضرت حق را شامل می‌شود. تأویل متون وحیانی برای حل تعارض متن با عقلان...

یکی از پرسش‌های بنیادین پیرامون وحی محمدی، این است که «این وحی چه گستره‌ای دارد؟»؛ به دیگر سخن، کدام دسته از سخنان پیامبر گرامی اسلام(ص)، آبشخورش وحی الهی بوده و کدام دسته بر پایۀ اجتهاد یا به فراخور زندگی روزمرۀ ایشان گفته شده است؟ آیات سوم و چهارم سورۀ نجم، یکی از داده‌های مهم دربارۀ پرسش پیش‌گفته است که دانشوران علوم اسلامی، اطلاعات گوناگونی در این باره از آن به دست داده‌اند. این جستار، پس ا...

ظلم به معنی قرار دادن چیزی در غیر جایگاه خود و اصطلاحا تعدی و تجاوز به دیگری را گویند که نقطه مقابل عدل است و دارای ابعاد گوناگون فردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و عبادی است. یکی از مهمترین مشکلات جامعه بشری در عصر امروز و تاریخ بشریت بحث ظلم و پیامدهای آن در زندگی اجتماعی است. این موضوع از جمله مباحثی است که از دیرباز در متون وحیانی به ویژه قرآن کریم و مستندات روایی مورد توجه بوده است؛ تاملی گذرا...