شعر «طرح » در فارسی و «توقیعه» در عربی یکی از گونه‌های شعر امروز ایران و عرب است که با معنایی ژرف در قالب کلماتی اندک بیان شده است. قالب شعرهای کلاسیک کوتاه فارسی و عربی جای خود را در شعر مدرن به «طرح» و «توقیعه» داده است و از اوایل دهه هفتاد قرن بیستم شاعران فارسی و عربی به آن رسمیت بخشیدند.   تاریخ شعر کوتاه فارسی به شعر کوتاه قدیم و سپس به خسروانی ها و تاریخ شعر کوتاه عربی به توقیعات دوره ...

هدف: این پژوهش بر آن است تا به بررسی شکلی و محتوایی «دستورالعمل حکومت بنادر خلیج‌فارس» به‌عنوان یکی از اسناد مهم و ارزشمند به‌جای مانده از دورة قاجاریه دربارة منطقة استراتژیک و مهم خلیج‌فارس بپردازد. روش/رویکرد: این مقاله بر پایة اسناد آرشیوی و منابع کتابخانه‌ای و به روش توصیفی و تحلیلی نگاشته شده است. یافته‌ها و نتایج: در بازخوانی و چاپ این کتابچه اشتباهات فاحشی رخ‌داده است. مشیرالدوله به‌عن...

در پژوهش حاضر، نمایشنامه های جنگ ایران و عراق که در بازه سال های 1376-1368 به نگارش درآمده اند، مورد بررسی جامعه شناسانه قرار گرفته اند. چارچوب نظری بررسی جامعه شناسانه بر اساس نظریات ناتالی هینیک بنا نهاده شده است. طبق این چارچوب نظری، نمایشنامه های جنگ در چهار بخش دریافت، میانجی گری، تولید و آثار بررسی می شوند. در بخش دریافت، به بحث جذابیت و ارتباط با مخاطب؛ در میانجی گری به نقد، نشر، واژه سا...

کلیله و دمنه بی گمان یکی از گنجینه های غنی ادبی جهان است.این کتاب ارزشمند خیلی زود در ادبیات جهان مورد قبول قرار گرفت، قبول عام و پایگاه رفیع این اثر گران قدر را از انبوه نسخه ها و ترجمه مختلف آن می توان فهمید . کثرت ترجمه از زبانی به زبان دیگر و انتقال از فرهنگی به فرهنگ دیگر موجب شده تغییرات فراوانی در ساختار و محتوای این اثر گران قدر به وجود آید . این رساله ضمن اشاره به ترجمه های مختلف کلیله...

در هر یک از متن‌های کارکردگرای کلاسیک فارسی همچون نوشته‌های سیاسی-اخلاقی، صدایی ایدئولوژیک و پنهان وجود دارد که به رغم تفاوت‌های ظاهری حکایت‌ها و تنوع موضوع آنها، در تک‌تک بخش‌ها یا قصه‌های هر متن جاری است. صدای مذکور که برآمده از موضع مؤلف پنهان متن است، در کتاب کلیله و دمنه به شکل ضمنی اما مؤکد و مداوم بر رابطه‌ای فاصله‌گرایانه و سلسله‌مراتبی در انواع روابط اجتماعی پای می‌فشارد. در این نوشتار...

مترجم همچون هر انسان دیگری، به حکم وابستگی‌های گفتمانی خود، رفتارهای خاص فرهنگی و اجتماعی از خویش نشان می‌دهد. دغدغة اصلی این پژوهش، تلاش برای کشف تأثیری است که وابستگی‌های گفتمانی یک مترجم بر ترجمه‌اش دارد و برای این هدف، ترجمة نصرالله منشی از بخش «الأسد والثور» کلیله و دمنه به عنوان پیکرة مورد مطالعه انتخاب شده، مورد تطبیق قرار گرفته‌است. نتیجة این تحقیق که با تکیه بر روش تحلیل گفتما...

کلیله و دمنه نصرالله منشی با وجود تحولات بسیاری که در طول تاریخ آفریده شدنش پذیرفته، یکی از آثار ماندگار در حوزه ادبیات تعلیمی در تاریخ ادبیات ایران و جهان است. داستان های هانس کریستین اندرسن نیز از آثار ماندگار اخلاقی و تعلیمی در ادبیات جهان محسوب می شود. پیام های اخلاقی و فرازهای ارزشمند، یکپارچگی داستان‌ها، تمثیل و توصیف و نثر زیبا، دلیل ماندگاری کلیله و دمنه محسوب می‌شود. دلایل ماندگا...

شناخت زبان یک شاعر، زمینۀ درک دقیق‌تر شعر او را فراهم می‌سازد؛ بنابراین به‌موازات توجه به محتوا و جنبه‌های ادبی، ضرورت دارد تا علل گوناگونی که منجر به تأثیرگذاری در یک بافت زبانی می‌شود، شناسایی شود. در این مقاله برآنیم تا با استفاده از روش کتابخانه‌ای و به‌شیوۀ تحلیلی‌توصیفی به واکاوی ویژگی‌های زبان و محتوا در شعر برخی از معروف‌ترین شاعران دفاع مقدس بپردازیم. در سطح زبانی مواردی چون ترکیب‌سازی...

دوره قاجار، عصر اوجِ رواجِ القاب در ایران بوده است؛ دوره ای که بیش از نیمی از بزرگان، شاهزادگان، روحانیون، تجّار و حتی کارمندان اداری، دارای لقب بودند. اعطای القاب و دریافت آن به گونه ای بود که فرد با ارتقا درجه و یافتن منصب بالاتر یا شغلی مهم تر، به لقب مهم تری دست می یافت؛ چنان که میرزا یحیی خان برادر میرزا حسین خان سپهسالار ابتدا لقب معتمدالملک یافت و بعدها ملقب به مشیرالدوله شد. بدین ترتیب، هد...