شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی از تأثیر گذارترین شخصیت های ادب پارسی است که آثار وی از زمان حیاتش تاکنون با استقبال فراوان مخاطبان همراه بوده است. قرن‌هاست که گلستان و بوستان وی در مراکز آموزشی قدیم و جدید، در ایران و خارج از ایران خوانده می شود. افزون بر زبان آهنگین، رسا و پر تأثیر، توجه شیخ اجل به مسائل اجتماعی و بایدها و نبایدهای اخلاقی، در استقبال مراکز آموزشی و دیگر مخاطبان بی تأثیر نبوده است ...

فردوسی به عنوان بزرگ ترین حماسه سرای ادب فارسی از سوی شاعران پس از خود مورد تقلید قرار گرفته است. امّا نکته مهم آن است که هیچ یک از این مقلّدان نتوانسته اند اثری همسنگ شاهنامه در ارزش و اقبال عمومی بیافرینند. محققان دلایل گوناگونی چون برتری جنبه های ادبی(دوری از تزاحم تصاویر، هماهنگی تصاویر با موضوع و ...) و مسائل تاریخی را در این خصوص برشمرده اند. اما جدای از موارد یادشده، می توان ضعف ساختاری ای...

مرزبان­نامه به شیوة کلیله و دمنه مشتمل بر حکایات و افسانه­های حکمت­آمیز است و از زبانِ انسان­ ها و وحوش نوشته شده است. این مؤلفه­ ها به همراه شیوة نگارشِ کتاب باعث شده است تا این اثر را تقلیدی از کلیله و دمنه بدانند و اهمیّتِ آن را بیش تر در فنّ نگارشِ آن قلمداد کنند، در صورتی­که وقتی زیرساخت و ساحتِ محتواییِ این دو کتاب را مقایسه کنیم، در خواهیم یافت که زیرساختِ فکری شان به دلیلِ دیدگاه حاکم بر آنها، بس...

با مطالعه آیین هندو و مسیحیت، به آموزه‌ای با عنوان تجسّد و تنزل جسمانی خداوند برمی‌خوریم که در نگاه نخست بسیار به هم شبیه است، زیرا هر دو آیین تأکید دارند که خداوند در ذات خود یگانه و متعال است، ولی در شرایطی در قالب جسم درمی‌آید. از این روی، برخی بدون بررسی و کاوش در ماهیت این باور در دو آیین، آنها را شبیه به هم می‌دانند، ولی با بررسی مفهوم تجسّد در دو آیین به این نتیجه می‌رسیم که صرف نظر از شبا...

شاید بیش از هر شاعر پارسی گویی، بر شعر، اندیشه و شخصیّت خیام، پرده  ابهام کشیده شده است. نسبت دادن رباعیات مختلف، این ابهام را چند برابر کرده و از سوی دیگر نیز همین ابهام، سببِ این شمارگوناگون رباعیات وی شده است. خیام به سبب ارتباط تنگاتنگی که در دوران زندگی با دربار و حکومت داشت، از مسایل و مشکلاتی که جامعه را از ثبات و خیر همگانی محروم می‌کرد، به خوبی آگاه بود. جامعه‌ای که خیام در آن می‌زیست، ع...

گزارش گمان‌شکن از آثار الاهیاتی زردشتی است که مؤلف آن، مردان فرخ، پسر اورمزد داد، ضمن بیان اصول دین زردشتی شبهاتی را درباره باورهای اسلامی، یهودی، مسیحی و مانوی مطرح می‌کند. مهم‌ترین مسئله، از نظرگاه مردان فرخ، مسئلۀ یکی‌پنداشتن منشأ خیر و شر است که پیوند نزدیکی با مبحث توحید دارد. از این‌رو مؤلف فقراتی را از منابع ادیان ابراهیمی در این باره نقل و نقد می‌کند. در واقع، نویسندۀ گزارش...

دین مزدایی همانند دیگر ادیان بر تداوم نسل از طریق ازدواج تاکید فراوان دارد. این دیندر مقولۀ ازدواج، ارزش و حقوق نسبتاً برابری برای مرد و زن قائل است و در پاره ای ازاحکام حقوقی دینی، زن را همسنگ مرد دانسته است. شروط ضمن عقد در این دین از اینقراراند: مزدایی بودن، بلوغ سنی، خالی بودن طرفین از موانع ازدواج، سلامت، رضایتطرفین و حضور یک موبد و هفت یا در صورت عدم امکان، دو شاهد. این دین پیوندازدواج را ...

یکی از ویژگی‌های اصلی ادبیات فارسی تجلی اندیشه‌ها و کردارهای تعلیمی است که بخش گسترده‌ای را به خود اختصاص داده است. از رسالت‌های فکری شاعران در این حوزه، بازتاب تجربه‌های ملموس و بیان هنرمندانة موضوعاتی است که راه روشن را در مسیر پیشرفت انسانی قرار می‌دهد. گفتنی است ابن‌ایمین در میان سرایندگان دورة مغول، در دیوان خود به‌ویژه در قطعات دل‌انگیزش، افق روشنی را پیش رو دارد. اشعار سرشار از نکته‌های ...

موضوع حکمت مدنی‘ «کنش ارادی انسان» است که با خرد و آزادی او بستگی تام دارد و هدفش ایجاد دگرگونی بنیادین در آدمی برای نیل به سعادت راستین می باشد و لذا ریشه در فطرت انسان دارد. با توجه به این امر مفاهیم و گزاره های اخلاقی رابطه استی و بایستی در این حوزه مطرح و دارای اهمیتند. در چنین نگرشی «بایستی» به مفهوم «ضرورت» و« حتمیت» است و این ضرورت از نوع« بالقیاس» می باشد. بدین معنا که به حکم ضرورت بالق...