امروزه روشن شده است که ادبیات، رویدادی است که در متن زبان جنبة پیدایی به خود می­گیرد؛ چرا که زبان به ادبیات شکل می­دهد و بدان هویت می­بخشد. در واقع زبان یک نظام آوایی، دستوری و واژگانی برای بیان اندیشه و احساس است.  با مطرح شدن مکتب صورتگرایی و پس از آن ساخت­گرایی، ناقدان بر این عقیده شدند که  اثر ادبی را بدون هرگونه پیش زمینه ای باید نگریست و در نقد و تحلیل متن ادبی، باید تنها به خود اثر پرداخ...

ساموئل بکت یکی از مشهورترین نویسندگان قرن بیستم است. او زندگی پر تلاطم و فعالی داشت و بیشتر عمرش را در سفر و مهاجرت گذراند. بکت با آنکه میهنش را ترک کرده بود، به آن عشق می ورزید. در واقع مخاطب اصلی آثارش مردم ایرلندند. فردسان هایش خصوصیات ایرلندی دارند. آنها مجسم کنند? وضعیتی محصور و زندانی و به ویژه در انتظار قوت زندگی و مرگند. بکت هیچ موضع سیاسی چپ یا راست نداشت و همواره مستقل و انسان باقی ما...

بینامتنیت به عنوان یک سبک ادبی در سال 1966 توسط ژولیا کریستیفا ناقد بلغاری پا به عرصه ی نقد ادبی گذاشت. وبا گسترش این سبک ادبی تفکر استقلال متن ها به پایان رسید. چرا بینامتنیت معتقد است هر متن جدیدی زاییده ی متن های گذشته است. زمانیکه ای سبک ادبی با نام بینامتنیت به ادبیات عربی راه یافت چشم هایبساری از ناقدان را به خود دوخت و مورد توجه بسیاری از آنان قرار گرفت. البته این سبک ادبی در ادبیات عربی...

در سال های اخیر در حوزة نقد ادبی مکتب­های مختلفی به وجود آمده و ناقدان بسیاری، نظریه­های نقدی و ادبی خود را بر مبنای این مکتب­ها ارائه نموده اند؛ از جمله این گرایش های نقدی، نقد ساختارگرایی (structuralism) در حوزة ادبیات و زبان شناسی است که پیدایش آن به فرمالیسم و مکتب پراگ و نئوفرمالیسم برمی گردد. نقد ساختارگرایانه شیوه ای است نقدی که در آن پدیده های جزئی در ارتباط با یک کل بررسی می شوند و ناق...

در آغاز قرن بیستم و پس از طرح نظریّات فروید و یونگ، دانش روان شناسی به نقد ادبی معاصر وارد شد. این نظریّات، بیشتر از زاویۀ فرستندۀ متن (نویسنده یا شاعر) بررسی روان شناختی می شد، ولی بعدها مکتب روان شناسی دیگری مثل گشتالت، متن را از زاویۀ تأثیرگذاری بر مخاطب نقد کرد و برخی از ناقدان معاصر عرب نیز از آن­ها الگو گرفتند. نویسندۀ مقاله بر آن است تا بداند آیا این نوع نقد در کتاب های دانشمند بلاغی و ناق...

این مقاله در پی آن است که مفهوم تصویر را از منظر ناقدان قدیم مورد بررسی قرار دهد و نشان دهد که چگونه بلاغت قدیم در چارچوب درک جزئی از مفهوم تصویر و تمرکز بر جانب شکل، بدون پرداختن جدی به محتوا در نتیجة عواملی چند متوقف ماند. هر چند در این راستا عبدالقاهر جرجانی سرآمد قدماست و تلاش هایی گسترده تر داشت. اما پس از وی، دانش بلاغت تحولی شایسته نیافت. افزون بر این در این مقاله تلاش بر آن است که نشان ...

تعهد ادبی مفهومی وارداتی از نقد ادبی غرب است که در دهه­های گذشته در میان ادبا و ناقدان عرب جایگاهی درخور یافت، چرا که شرایط نابسامان سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دنیای عرب و حاکمیت استبداد و استعمار، شاعران و نویسندگان را واداشت که با قیام ملت­های ستم­دیده همنوا گردند. فاروق جویده، شاعر مصری، از آن دسته شاعرانی است که با شگردهای شعری، از نبود آزادی، بی­عدالتی، فقر و محرومیت سخن گفته و مخاطبانِ شعرش ر...

چکیده ادبیات به عنوان یکی از مهم ترین عوامل انتقال فرهنگ هر ملت، به قدر پیچیدگی زندگی و فرهنگ، دارای اجزا و عناصر پیچیده ای است. اگر نقد را ابزاری برای سوق دادن ادبیات به سمت خلاقیت بدانیم، آن گاه جایگاه ضروری و درعین حال حساس آن را در میان جوامع درک خواهیم کرد. نقد به مثابة وجدان بیدار ادبیات، آن را از خود فریبی می رهاند و دریچه های تازه ای را به سوی خلاقیت و تکامل هرچه بیشتر به روی آن می گشا...

به دلیل اهمیت مباحث نظری هنر اسلامی، باید هرچه بیشتر، نظریه پردازی دقیق و منسجمی در باب هنر اسلامی و مبانی فکری و فلسفی آن صورت پذیرد. آنچه را مورخان و سنت گرایان و ناقدان در آثار خود آورده اند از تبیین همه مسائل هنر اسلامی برنیامده اند. چندی پیش کتابچه ای با عنوان «قدر، نظریه بنیادی هنر، معماری و زیبایی در تمدن اسلامی»به قلم دکتر حسن بلخاری قهی از سوی دبیرخانه هیئت حمایت از کرسی های نظریه پردا...

شیعه این درخت پاک و اصیلی که به وسیله پیامبر اکرم(ص)بنیان و ریشه های آن از وجود مبارک آنحضرت آبیاری شده،همواره توسط برخی مغرضانه مورد هجومی ناحق قرار گرفته وبرخی در صدد آن بودند تصویری نادرست از آن بوجود بیاورند. برای همین شیعه وادبیات شیعه با وجود نقش مهم خویش در شکوفایی ادبیات عرب پیوسته مورد بی مهری ناقدان ادب عربی گشته و برخی از این ادب نویسان تا می توانستند از ذکر نام ادیبـــــان و سرایند...