این پایان نامه پژوهشی ادبی ونیز تاریخی است در باب "مقامه" به عنوان ژانر ادبی مسلط که نخست در قرن چهارم هجری در قلمرو ادبیات عرب پدیدار شده و طی فرایند تحولات تاریخی و ادبی خود به عنوان ژانر ادبی شایع و مسلط قرنهای پنجم و ششم شناخته شد و به زودی به محدوده زبان و ادبیات فارسی راه یافت . ادبای فارسی زبان با به کار گیری سبکهای نثری تصاویر و مضامین این نوع ادبی بر عمق و گستره ادبیات نثر و نثر فنی و ...

خاصیّت تنوّع واژگان از عـوامل مهم در مقبولیت یک شعر یا نثر محسوب می­شود. تنوّع واژگان از جمله ویژگی­های سبکی است که با مقایسه آن در بین تعدادی از متن ها، می توان با ارائه آمار و نمودارها، عنوان کرد که کدام یک از این متن ها در مقایسه با دیگر متون از غنای لغوی بیشتری برخوردار است؟ بحث حاضر به ارائه یک روش نظری برای مقایسه خاصیت تنوّع کلمات در اسلوب پرداخته و این روش را به شکل عملی میان نمونه هایی از ...

صائب از شاعران نامدارِ دورۀ صفوی است که با وجود نابسامانی اوضاعِ عرفان اسلامی، شعرِ وی افزون بر درون مایه های ادبی، اخلاقی، اجتماعی و حکمی، مضامین بلند عرفانی دارد و به دلیل کمبود تحقیق در این زمینه، هنوز سزاوار بررسی است.هدف از تحقیق حاضر، ارائۀ مضامینِ عرفانی در شعر صائب است. به همین منظور، ابتدا به ذکر مقامات، احوال و هفت وادی معرفت در شعر او پرداخته و گفته ایم که وی، بیشتر در حالِ «محبّت» سیر می ...

برای عارفان درمراحل سلوک ‘ مقامات و احوالی پیش می آید که تنها برای کسانی قابل فهم است که آن مراحل را طی کرده باشند . زیرا عرفان مانند هر علمی دیگر علاوه بر موضوع و مسائل خاص خود به روح لطیف و ذوق ظریف و عشق عفیف نیز نیاز دارد ‘ تا قابل فهم و درک شود . اما برای غیر عارف اگر بخواهد از راه مطالعه آن مسائل را بفهمد ناچار است آن مقدمات و مسائل را بداند . به این خاطر به بحث ((صحو))‘((سکر))‘((جمع))‘(...

مقامات به داستان هایی با نثر مسجّع و متصنّع اطلاق می گردد که توسط بدیع الزمان همدانی (358هـ)به وجود آمد و ادامه و پرورش آن، توسط حریری(446هـ) صورت گرفت. سپس با ظهور زمخشری (467هـ)، مقامات با سبکی متفاوت از مقامات آن دو به نگارش درآمد. سعی ما بر این است تا با مقایسه مقامات زمخشری با قبل از خود، وجوه اشتراک و افتراق مقامات و میزان تأثیرپذیری آن نمایان گردد. در فصول اولیه، ابتدا از مقامه و مقامه نوی...

وحدت وجود از مهم‌ترین و محوری‌ترین مدعاهای هستی‌شناختی عارفان به شمار می‌رود. برخی از مفسّران تفسیرِ عرفانی و صوفیانه، از طرفداران جدّی این اندیشه بوده و بدین جهت آن را از حوزه عرفان وارد تفسیر قرآن کردند. البتّه تفاسیری که در پهنه عرفان و تصوف سامان گرفت، در ابتدا به صورت ساده و زاهدانه و به معنای درونیِ بعضی از آیات قرآن می‌پرداخت. فکر اصلی صوفیان کشتن آرزوهای نفس و انانیّت و کشاندن او به فناء فی ا...

حکایات مقامات ژنده­پیل نوعی از داستان­های کهن محسوب می­شوند که با هدف بیان کرامات و بزرگی شیخ احمد جام معروف به ژنده­پیل به دست یکی از مریدان وی، سدیدالدین محمد غزنوی به نگارش درآمده­اند. این حکایات حول محور کرامت شکل گرفته­اند. این رساله به بررسی ریخت­شناختی صد حکایت از این اثر بر اساس نظریات ولادیمیر پراپ پرداخته است. پراپ در کتاب خود با عنوان «ریخت­شناسی قصه­های پریان»، ساختار این نوع از قصه...

سپهری از شاعران بنام معاصر است. درباره شعر و اندیشه های عرفانی او دیدگاه های فراوانی مطرح شده است. برخی مبانی شعر او را برگرفته از عرفان ایرانی اسلامی و یا عرفان هندی و شرقی دانسته اند و البته برخی نیز شعر او را تهی از عرفان می دانند. تاکنون پژوهشی به مقایسه کاربرد مفاهیم و اصطلاحات عرفانی در شعر سپهری و گفتار عارفان مسلمان نپرداخته است. گزینش واژگان، مدخلی بر طرز تفکر شاعران است؛ به همین سبب پ...

ابتدا در طی مقدمه ای تعریف خنده از نظر فلسفی و روانی بدست داده شده و سپس به ابعاد آن پرداخته شده است به این معنی که خنده انواع گوناگون دارد، یک نوع خنده حاکی از سرخوشی و بی خبری است ، خندهء دیگر نشان خوشبینی و خوش خلقی و انبساط خاطر طبیعی آدمی از ادراک لطف و زیبایی است . نوع دیگر خنده خنده ای عمیق است با انگییزه های مختلف که بدنبال طنز و هجو و هزل و گاه ناامیدی بوجود می آید، مشخصهء این نوع خنده...