قرن هشتم هجری قمری، سرآغازی بر آشتی تصوف با تشیّع امامیه به شمار می رفت. اما این روابط در آستانۀ تأسیس سلسله صفوی، به حدی گسترش یافت که مفاهیمی چون ولایت، در آمیزه ای از مضامین شیعی صوفی، زمینه را برای کارکرد سیاسی آن مستعد ساخت. خانقاه نشینان صفوی برای نخستین بار، تشیّع امامیه را در ایران رسمیّت دادند؛ امّا اتکا به حمایت ترکمانان در کسب قدرت، گزیری جز برتری وجه صوفیانه غالی بر تشیع اعتدالی نمی نها...

محمد علی امیر معزی - شیعه پژوه معاصر - در مقاله ای با عنوان «صفار قمی و بصائر الدرجات» به بررسی بعضی از جنبه های شخصیت محمد بن حسن صفّار - محدث شیعی سده سوم - و کتاب او بصائر الدرجات پرداخته است. بنا به ادعای او، پس از مرگ صفار برخی از بزرگان شیعه برخورد تردیدآمیزی با صفار داشته و مضامین کتابش را غلوآمیز دانسته اند. این دیدگاه از تغییر مفهوم عقل نزد علمای متأخر در مقایسه با علمای نخستین سرچشمه م...

تاریخ نویسی در ایران عصر صفوی، تحت تأثیر دگرگونیهای مذهبی و تحولات اندیشه ای و سیاسی این دوران، شاهد پیدایی و تکامل گونة نوینی از رویکرد به زمان و فنون نگارش تاریخ بود.چشمگیرترین ویژگی این تاریخ- نویسی،تداوم الگوها و قواعد پیشا صفوی از سویی و شکل گیری ساختار ویژة اندیشه و فنّ تاریخ نویسی صفوی از سوی دیگر بود.در این دوره، انواع تاریخ- نویسی ها همچنان انجام می-شدند و مورّخان بر بنیاد الگوهای پیشین ...

گفتمان انقلاب اسلامی ایران را بایستی گفتمانی دینی- سیاسی دانست که در آن فرهنگ اسلامی نقش بارزی در پیروزیش داشت. از این¬رو می¬توان آن را حاصل گفتارهای اندیشمندان مسلمان در یکصد سال گذشته قبل از آن دانست که در پی بازگشت به خویشتن دینی، خواستار برقراری حکومت اسلامی به عنوان راه¬حلی برای حل مشکلات کنونی دنیای اسلام می¬دانستند. به همین دلیل، گفتمان این انقلاب در محدوده مرزهای جغرافیای ایران محصور نش...

عبدالعزیز بن سرایا الحلّی ملقب به صفی الدین از شاعران بزرگ شیعی قرن هفتم است که در انواع قالب های شعری طبع آزمایی کرده است. از ویژگی های شعری او، روانی لفظ و زیبایی سبک است. او بعد از بوصیری، اولین کسی است که در بدیع شعر سروده وآن را در قالب یک فن در آورده است. حماسه های او شهرت بسیار دارد. علت کثرت اشعار حماسی در دیوان شاعر و شهرت آن، روحیه­ی جنگاوری وی و نیز مرگ مظلومانه­ی دایی­اش بوده است. مح...

تقارن حکومت آل بویه با آغاز عصر غیبت امام دوازدهم شیعیان اثنی‌عشری و فعالیت عالمان بزرگ شیعی، باعث تقویت فضای مناسبی برای شیعیان شد، که در پرتو آن آداب و مناسک شیعی توسعه یافت. پس از ورود اسلام به ایران، از قرن سوم و چهارم هجری به بعد، در شهرهای مختلف، مانند ری، کاشان، قم، ساوه و سبزوار شیعیان زیادی زندگی می‌کردند و روز به روز بر تعداد آنان افزوده می‌شد. همجواری ایران با عراق، موجب ورود تعداد ...

در عرصه سیاسی مهمترین نتیجه مهاجرت سادات علوی به شمال ایران در قرن سوم هجری،تأسیس حکومت شیعی علوی در طبرستان بود.در اوایل قرن چهارم هجری با شکل‌گیری و بنیان گرفتن مکتب ناصریه، شهرهایی چون آمل و هوسم از مراکز اصلی‌ ترویج فرهنگ شیعی در سراسر طبرستان و دیلم به شمارمی‌رفتند. این نوشتار بر آن است با شیوه توصیفی و تحلیلی‌، تلاش ناصرکبیر در نشر اندیشه شیعی طبرستان را مورد بررسی قرار دهد. در مجموع می‌ت...

چکیده از آنجاکه فرهنگ نویسی موجب توسعه در تحقیق مباحث لغوی زبان فارسی می گردد و از این طریق مباحث تازه ای را در استعمالات زبانی نشان می دهد، بدیهی است که دانش لغت در زبان فارسی با این نوع پژوهشها کمال و گسترش می یا بد و از طرفی لغات و ترکیبات زبانی نشانگر اندیشه ی موجود در هر عصری می باشد که از جهت تاریخ تفکر و فرهنگ حایز اهمّیّت است . همچنین تدوین فرهنگ برای آشنایی با هر اثر ادبی کهن به ویژه ا...

حلب طی دوران اسلامی از فرهنگ و تمدن درخشانی برخوردار بوده است. از دوره حاکمیت حمدانیان و سپس آل­ مرداس در این منطقه، حضور فرهنگی و اجتماعی شیعیان در پرتو سیاستهای حمایتی این حاکمیتها و نیز مهاجرت عالمان و شاعران شیعی از دیگر سرزمینهای اسلامی به حلب، پررنگ­ تر شد و مراکز علمی مهمی چون جامع حلب، کاخها، مدارس و کتابخانه­ های مشهور در اختیار آنان قرار گرفت، چنان که بازتاب نام و شرح حال عالمان شیعی ...

در تاریخ ادبیات کشورمان نام سرایندگان زن بسیاری به چشم می خورد که پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد از جمله سرایندگانی بودند که در این عرصه خوش درخشیدند.پروین با زبان شیوا و نکته سنجی های خود در آگاه کردن مردم جامعه زمان خود و احقاق حقوق اجتماعی آنان بسیار کوشید.فروغ نیز به دلیل سبک ویژه و ترکیب های تازه شعری اش از شهرت خاصی برخوردار می باشد. پایان نامه حاضر سعی نموده است بازتاب بخشی از پدیده های ا...