درمیان جلوه­های گوناگون هنر معماری ایران، باغ ایرانی با ظاهری آکنده از سادگی و طراوت بر پایه اصولی مشخص و بنیادین، نمایش نمادینی از بهشت موعود است. هنرمند معمار با تکیه بر اصول اولیه معماری ایرانی و آگاهی از شرایط اقلیمی و توانمندی­های طبیعی مناطق مختلف و با الهام از توصیفات متون مقدسی چون قرآن کریم پیرامون باغ های بهشت، باغ ایرانی را خلق می‌‌کند. در این میان، با افزایش روابط فرهنگی ایران و هند...

«برساختگی اجتماعی فناوری» عنوان نگرشی است که اگرچه در فضای مطالعات علم و فناوری مطرح شده اما بازتاب چشمگیری در حوزه فلسفه فناوری داشته است. این نظریه که مدعی تاثیر پررنگ جامعه در ساخت فناوری‌هاست، در امتداد نگاه جامعه‌شناسانه به علم و باور به برساختگی اجتماعی آن مطرح گردیده است. پینچ و بایکر، دو مبدع و مدافع اصلی نگرش باف (مخفف برساختگی اجتماعی فناوری)، در صدد آن برآمده‌اند که سه مفهوم «گروه‌ها...

تاریخ‌نگاری سامانیان تاحدودی ادامة ساده‌نویسی اواخر قرن دوم هجری قمری است، اما نثر مصنوع شماری از مورخان و نویسندگان، در ستایش امیران و وزیران، مبالغه‌آمیز بوده است و آنان را پادشاهانِ برحق دانسته‌اند. تاریخ‌نویسی این دوره بیش‌تر برمبنای مشاهدات شخصی و اسناد بوده و از این نظر مهم است. تبیین ویژگی‌های عمدة تاریخ‌نگاری و نقاط ضعف و قوت برجسته‌ترین منابع تاریخی سامانیان اولویت این پژوهش است؛ ازجمله...

در دوره قاجار به دلیل کمبود وسایل ارتباط جمعی از یک سو و گسترش سطح عمومی سواد از سوی دیگر باعث شد تا احوالات افرادی از طبقات مختلف(شاهان و شاهزادگان، طلاب و روحانیون، تحصیلکرده­های روشنفکر، شاعران و نویسندگان و حتی مردم عامی) مطرح، بلکه بسیاری از مسائل روز در نامه‏ها بیان ‏گردد که در مکاتبات رسمی و اداری به دلیل‏ مسائل امنیتی و سری، کم‏تر به آن پرداخته می‏شده است. این دوره در حالی که از منظر تا...

بختیارنامه1 (راحه‌الارواح فی سرورالمفراح)، از متون نثر فارسی، منسوب به دقایقی مروزی و در زمرة داستان‎های روزگار ساسانیان است که به دوران اسلامی، با نثری مصنوع و متکلف، نامی نو پذیرفت و با عنوان لمعه‌السراج لحضره التاج تحریری دیگرگونه یافت. در این جستار ضمن معرّفی و تشریح ابعاد و جزئیّات بیشتری ازبختیارنامه، سعی شده از حیث محورهای زبانی، ادبی و فکری، نقدی سبک‎شناسانه از آن به دست داده شود؛ لذا ابت...

طبیعت، به‌عنوان بستر نخستین شکل‌گیری فضاها و عناصر مصنوع است که کوچک‌ترین مداخله از سطح مناسب‌سازی و دسترسی‌پذیری تا دخالت‌های گسترده کالبدی در خلق سکونتگاه‌های شهری مؤثر می‌افتد. حضورطبیعت درشهرموهبتی استکه شهرهاباشناخت ونقش دهی به مؤلفه‌های طبیعی بسترخودمی‌توانند به پایداری برسند. در این راستا، هدف تحقیق حاضر، بررسی و تحلیل نقش طبیعت در ساختار معماری و شهرسازی اسلامی است. این پژوهش بابه‌کارگی...

بحث شهر پایدار و راه‌های رسیدن به ساختار پایدار شهری از مباحث مطرح و البته پیچیده در جهان پس از مدرن امروز است که کشور و کلان شهرهای ما و به ویژه شهر تهران به عنوان بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر کشور از لزوم توجه به این بحث مصون نیستند. در حقیقت اینکه چگونه می‌‌توان راه حلی برای توسعه پایدار شهر تهران یافت تا علاوه بر اینکه پاسخی مناسب برای مشکلات عدیده محیطی، فرهنگی و اجتماعی شهر باشد، ساختاری پ...

در این مقاله به‏منظور بررسی روش‏های «آفرینش فرم و فضا»، ابتدا «فرآیند طراحی» و مراحل کلی دوگانه‏ی آن یعنی «تحلیل» و «ترکیب» مطالعه شد‏ه‏است. سپس این روش‏ها در آرای برخی نظریه پردازان معاصر مقایسه و نقد شده، آثار موفق برخی از طراحان معاصر و روش طراحی آنان با روش‏های بالا مقایسه و به‏این ترتیب روش‏های طراحی و آفرینش فرم در محیط مصنوع بازنگری شد‏ه‏است. یافته اصلی این پژوهش این است که «قیاس» به‏معن...

تبیین هستی شناسانة نسبت حق تعالی با خلق از مهمترین مباحث مورد نظر همة دانشمندان الهی اعم از متکلمان، حکیمان و عارفان است. این بحث از یک سو مبتنی بر مباحث امور عامه و از سوی دیگر مقصود از آن، هستی شناسی در تفکر الهی است. به هر حال، تفاوت در مبانی امور عامه، تأثیر به سزایی در تصویر سازی از نسبت حق با خلق دارد. نسبت حق با خلق در تصویر کلامی به رابطة «صانع و مصنوع» و در تصویر فلسفی مشائی به رابطة «...

شهر تبریز در بخشی از تاریخ سلسله ایلخانی و صفوی به عنوان پایتخت و در دورۀ قاجار به عنوان ولیعهد نشین به لحاظ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین معماری در سطح کشور از اهمیت و جایگاه منحصر به فردی برخوردار بوده است که متأسفانه سوانح طبیعی و مصنوع اعم از زلزله های پی در پی و جنگ با کشورهای قدرتمند همسایه باعث زیرورو شدن ساختار این شهر گردیده و امروزه ابعاد شهر تبریز در دوره های مذکور، مخصوصا...