یکی از شاخصه‌های مهم تمدن اسلامی، موضوع هنر و معماری است که از ابتدای شکل‌گیری، مسیر رو به تکاملی در برخورد با تمدن‌های مجاور سپری کرده است. معماری اسلامی در عصر پیامبر(ص)، شناسنامه مخصوص به خود را با تأسیس مسجدالنبی در مدینه، سرشار از مفاهیم جاودانه، آغاز نمود. این «بنا» به‌عنوان ایده ناب معماری اسلامی قابل بررسی است. اینکه مکان‌یابی مسجدالنبی به چه صورت بوده، علاوه بر تأثیرپذیری از محیط جغراف...

یکی از روشهای بسیار سودمند در تعیین سیر تطور و میزان تغییراتی که در فرم عمومی شهرهای کهن رخ داده اند ‘ بررسی کتب ومنابعی است که در قرون متمادی به وسیله جغرافیدانان اسلامی و یا سیاحان و مأموران رسمی به رشته تحریر درآمده اند. اهمیت ویژه اطلاعات استخراج شده از منابع مذکور در آن است که ‘ نویسندگان آنها علاوه بر تشریح وضعیت عمومی شهرها و محدوده تقریبی گسترش آنها‘ نام محله ها‘دروازه ها‘خیابانها‘بازا...

زمینه و هدف: مسئولان انتظامی بیشتر به دنبال آن هستند که با استفاده از روش‌های غیر کیفری و با اتخاذ سیاست‌ها و برنامه‌های پیشگیرانه، زمینه‌های جرایم در جامعه را از بین ببرند. یکی از کانون‌های مهم پیشگیری که در این زمینه می‌تواند نقش اساسی در جامعه اسلامی داشته باشد، مساجد هستند. این مقاله با هدف بررسی عملکرد فرهنگی و اجتماعی مساجد در پیشگیری از جرایم جوانان با سه فرضیه تدوین شد....

زرتشتیان یا مجوسان با توجه به آیات و احادیث اسلامی همانند یهودیان، مسیحیان و صابئیان جزء اهل ذمه به شمار میآمدند. با ورود دین اسلام به ایران، به ویژه در دو قرن اول، برای زرتشتیان در جامعه ی اسلامی، مقررات خاصی وضع شد که متناسب با شرایط و اوضاع حاکم بر جامعه، در طی زمان همواره متغیر بود و طبقِ خواست حاکمان، متحول و دگرگون می شد، به طوری¬که گاه با عقاید و باورهای زرتشتیان مدارا می شد و گاهی جنبه ی...

سلفیه جریانی است که ریشه در قرون اولیه اسلامی و مذهب حنبلی دارد اما تأسیس واقعی آن توسط ابن تیمیه حرانی در قرون هفتم و هشتم هجری صورت گرفته است. این جریان اعتقاد دارد باید از نسل‌های اولیه مسلمانان تقلید محض داشته باشد تا به اسلام حقیقی دست یابد. در تحقیق پیش رو آثار دو تن از اندیشمندان بزرگ سلفیه یعنی ابن تیمیه و رشید رضا در راستای هدف تبیین رابطة بین اندیشه‌های سلفی این دو و تمایلات عرب گرایا...

استفاده از سبک­های یکسان هنری و معماری در بناها و آثار آیینی یکی از بارزترین و مشهودترین گونه ها از روابط فرهنگی و تاریخی میان ملت­هاست. یکی از نمونه­های این پدیده شباهت هنر و معماری در ابنیۀ مذهبی مناطق شمالی ایران، به خصوص مازندران، با مساجد جنوب داغستان در منطقۀ قفقاز شمالی است، که با توجه به استیلای سیاسی و اجتماعی ایران تاریخی از دورۀ ساسانی تا پیش از حکومت تزارها، تحت تأثیر فرهنگ و هنر ای...

مساجد در تاریخ معماری ایران، همواره نقطه به اوج رسیدن هنر و معماری اسلامی بوده است. معماری مساجد به دنبال الهام از مفاهیم کلام الهی است تا فضایی ایجاد بکند که عالم ملکوت و عالم ناسوت را قرین هم سازد و فضای معنوی واحدی را بیافریند. هدف این پژوهش مقایسه تطبیقی 9مسجد سنتی شهر یزد2، از لحاظ شاخص‌های معنوی کارشده در معماری این مساجد؛ به رشته تحریر در آمده است. روش تحقیقاز ماهیتی توصیفی – تحلیلی برخو...

در پژوهش حاضر هدف اصلی بررسی نقش مبارزاتی مردم استان چهارمحال و بختیاری در پیروزی انقلاب اسلامی است. روش تحقیق کیفی  _توصیفی از نوع مطالعات تاریخی است و روش گردآوری داده ها اسناد و مدارک مربوط به انقلاب به تحلیل این روند پرداخته شده است. در این راستا با تأکید بر مردمی بودن انقلاب ایران و نقش مؤثر رهبری، ایدئولوژی و مذهب در انقلاب اسلامی، با استفاده از نظریۀ پخش «تورستن هاگراستراند»، ضمن بررسی ر...

مفاهیم کهن­الگویی در ساختار کالبدی آثار شاخص تمدنی جایگاه ویژه­ای دارند. در کالبد معماری اسلامی نیز مسجد جایگاه عمده­ای را به خود اختصاص داده است. هدف پژوهش حاضر مقایسه هندسه دو اثر شاخص حوزه تمدن ایران و عثمانی در محدوده اقلیم گرم و خشک براساس مفاهیم دانش کهن­الگویی است. مفاهیم کهن­الگویی که سازنده تصاویر ذهنی نمادهای مختلف در ناخودآگاه جمعی­اند؛ می­توانند برای یافتن ارتباط بین هندسه­ دو بنا ب...

در دورة ساسانی جامعة ایران به طبقات گوناگونی تقسیم شده بود. هر چند در بسیاری از منابع از ممکن نبودن تحرک طبقاتی در این دوره سخن رفته است ، اما شواهدی مبنی بر امکان تحرک و ارتقای طبقاتی وجود دارد. هم چنین، به  نظر  می رسد که جامعة طبقاتی عهد ساسانی بیش تر به منظور تخصص گرایی و هویت خاص هر طبقه مطرح بوده است. این موضوع سبب می شد مشاغل در خاندان ها موروثی شود و فرزندان تجارب نیاکان و پدران خود را ...