در این مقاله بر اساس رویکرد نقد ساختارگرایی حکایت «غلام و بازرگان» از باب دوم مرزبان‌نامه تحلیل شده است. در این تحلیل بر اساس شیوه پراپ در ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، به دو بن‌مایه «سفر و بازگشت از سفر» توجه شده است. این دو بن‌مایه که در اثر پراپ یکی از سی و یک خویشکاری قهرمان محسوب می‌شوند، با کهن‌الگوی اسطوره‌ای آشناسازی و میر نوروزی، تطبیق داده شده‌اند. در این مطابقه عناصر سازنده اسطوره و حکای...

در سده چهارم هجری، آل بویه ایرانی تبار موفق شدند گستره وسیعی از سرزمین­های عباسی را به اطاعت خود در آورند. ریشه ایرانی این سلسله، به همراه روح حاکم بر جغرافیای ایران آن روزگار که بخشی از جریان شعوبی گری را در ضمن بازگشت به عصر سلطانی ایرانیان نمایندگی می کرد، دست مایه ای شد تا فضای حکمرانی حتی در عراق، نمایی ایرانی به خود ببیند. گواه این امر، رسومی دولتی بود که بازنمایی از آیین­های کهن شاه و در...

مراسم حج از جمله مراسمی است که در اسلام اهمیت بسیاری دارد، اسلام آنرا سازماندهی نهایی نمود و احکام و دستورات ویژه ای برای آن در مقام اجرا قرار داده است. مسلمانان چه در زمان رسول خدا (صلی الله علیه آله) و چه پس از آن اهتمام ویژه ای به آن داشته اند.تاکید امامان معصوم در طول تاریخ به این بوده که از عظمت حج کاسته نشود. و بر این اساس حج در دوره خلفا هم همواره مورد توجه بوده است.همین طور در دوره عباس...

یکی از قدیمی ترین رسم ها و آیین های دلپذیر شادی بخش بر پایه جشن عروسی و پیوندهای اجتماعی است . از آن میان شاهنامه فردوسی، که همه ی روایت ها و حکایت های آن مکتوب و غیر مکتوب است، شرح و تفصیل ازدواج های گوناگونی را از دوره های اسطوره ای و تاریخی ایران پیش از اسلام یعنی از پیشدادیان تا ساسانیان به دست می دهد. سیستان به عنوان یکی از کهن ترین مناطق ایران، جایگاه ویژه ای در شاهنامه فردوسی دارد و اکثر...

کرخ پایگاه مهم تشیع در سراسر قلمرو خلافت عباسی بود. در ابتدای قرن چهارم، آل‏بویه‏ی شیعی مذهب، از ضعف قدرت عباسیان استفاده کرده و بر بغداد مسلط شدند. ورود آنها به بغداد موجب شعف و امیدواری شیعیان کرخ شد مخصوصاً این که آل‏بویه برای اولین بار مراسم عاشورا و غدیر خم را برگزار کردند. ولی این روند دوامی نداشت و آل بویه نتوانستند از شیعیان حمایت کنند. اهل سنت که از برگزاری این مراسم ناراضی بودند بارها ...

با بروز سوگ برای هر فرد در جامعه بی شک آرامش وی دستخوش تغییر می شود. بررسی وضعیت آرامش سوگواران پس از انچام مراسم سوگواری صورت نگرفته است؛ لذا هدف کلی این تحقیق، مطالعه رابطه ی آرامش با برگزاری مراسم سوگواری(در این تحقیق مراد از مراسم، مراسم سوگواری مذهبی نمی باشد که به عنوان مثال در عاشورا برگزار می گردد ) بین دو گروه مذهبی و غیر مذهبی( در صورت شناسایی غیر مذهبیون، البته در صورتی که افراد غیر ...

با وجود آنکه موضوع پایداری شهری از دهه 90 به عنوان پارادایم مسلط شهرسازی مطرح شده و حرکت به سوی شهر پایدار به عنوان یک ایده آل در شهرسازی مطرح شده است، نسبت ابعاد مختلف پایداری و چگونگی اثر متقابل آنها در رسیدن به پایداری مورد کاوش قرار نگرفته است. در یک نگاه نقادانه دیگر دامنه تبیین این مفهوم در مقیاس های خرد طراحی شهری همچون فضاهای عمومی شهری و گونه های مختلف این فضاها به خوبی بررسی نشده است....

عصر ناصری در تاریخ معاصر ایران نقطة عطفی در بیداری افکار، توسعة علوم، و رسوخ اندیشه های نوین، و به تبع آن گسترش فعالیت های عمومی، به شمار می رود. با این حال زنان همچنان از حضور و نقش آفرینی درخور توانایی خود بی بهره بوده اند. آنان که بنا به دلایل تاریخی، فرهنگی، سیاسی، و نیز دینی کم تر امکان بروز و ظهور اجتماعی داشتند، با ورود به عرصه های فرهنگ مذهبی و سنت های اجتماعی نقش آفرین شدند. در این دور...

سقاتالار یا سقانفارها بناهایی به ظاهر کوچک هستند که بیان کننده نوعی معماری آیینی می باشند که به پیروی از معماری بومی و سنتی استان مازندران ساخته شده اند. این بناها به یاد قمر بنی هاشم حضرت ابوالفضل ساخته شده اند و از نظر مذهبی در بین مردم هر منطقه دارای ارزش بسیار زیادی هستند. بنا در دو طبقه ساخته می شده است که امروزه نیز در ایام محرم و صفر مراسم عزاداری همچنان در این بناها برپا می گردد، محدوده...

در این مقاله سعی خواهد شد تا به معرفی یک شیء که در مراسم مردمی عاشورا مورد استفاده قرار می گیرد، معرفی شود. این شئی یک طاووس مسی با دُمی افشان است که در وسط سینه خود آیین های در بر دارد. این طاووس مسی از نظر فرمی همچنین می تواند یادآور پنجه یک دست باز باشد. در کنار پای این طاووس، یک شیر مینیاتوری قرار دارد، گو اینکه در حال پاسداری از این طاووس است. این مجسه مسی، شامل عناصری است که در باورهای شیع...