یکی از پیش‏فرض‏های جامعه‏شناسان تأثیرپذیری تفکر و دانش بشری از شرایط اجتماعی هر دوره است. مقالۀ حاضر به بررسی موانع رشد جامعه‏شناسی در خاورمیانه تحت تأثیر شرایط سه حوزۀ ساخت سیاسی و حکومت، اقتصاد و حوزۀ اجتماعی ـ فرهنگی طی سدۀ اخیر می‏پردازد. درباب حکومت و ساخت سیاسی، ظهور حکومت‏ها‏ی اقتدارگرا و ایدئولوژیک شدن قدرت سیاسی از دهۀ 1960 به بعد و خیزش اسلام سیاسی در دهۀ 1970 مهم‏ترین موانع سیاسی فرا...

مقوله فرهنگ از مهم ترین مسائل مؤثر بر توسعه در جوامع انسانی است. اصطلاح توسعه فرهنگی در سال های اخیر رایج شده و می تواند به تضادی که میان سنت و مدرنیته، میان مکان ها و سکونت گاه ها وجود دارد، پایان بخشد. هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل فرایند توسعه مناطق روستایی در بُعد فرهنگی است. بخش مرکزی شهرستان رستم به لحاظ توانمندی های فراوان به خصوص در زمینه کشاورزی و موقعیت استراتژیکی و استعدادهای بالقوه م...

گردشگری روستایی به عنوان یک سوژه فرهنگی , مقوله­ی جدیدی است که حاصل گفتمان مدرنیته و دنیای متجدد امروزی است؛ اما مطالعه حیات اجتماعی طبیعت و روابط میان انسان و طبیعت بسیار قدیمی است و تاریخچه­ای  بیش از علم مردم­شناسی دارد، آنگونه که در طی قرون متمادی، علوم مختلفی چون جغرافیای­انسانی، بوم­شناسی فرهنگی و قوم­شناسی زیستی، از مطالعه روابط میان انسان و طبیعت نشو و نما یافته است. اگر بپذیریم یکی از ...

جامعه شناسان، روانشناسان و معرفت شناسان از مدرنیته تفاسیر گوناگونی کرده اند و در جانبداری یا انتقاد از آن مواضع مختلفی گرفته اند، انتقادکنندگان، مدرنیته را فاقد بنیادهای اخلاقی ومبتنی برفردگرایی،علم گرایی ولذت گرایی می دانند.ازاین دیدگاه مدرنیته فاقد مبانی مشروعیت بخش اخلاقی و نشان دهنده انحطاط و افول انسان است، ولی از دیدگاه هواداران، مدرنیته دستاوردهای بسیاری داشته که می تواند کمبودهای اخلاقی...

مسئلۀ این پژوهش، بازنمایی جامعۀ ایران در مواجهه با مدرنیته در سریال قهوۀ تلخ مهران مدیری است؛ یعنی، پرسش اصلی ما این است که آیا در این سریال، جامعۀ ایران پدیده‎ای نامعقول و ناسازگار با مدرنیته بازنمایی می‎شود؟ برای پاسخ به این پرسش، از روش تحلیل روایت (الگوی تحلیل شخصیت های گریماس) استفاده کرده‎ایم. سپس، با استفاده از مطالعات پسااستعماری به نقد بازنمایی شخصیت‎های سنتی و مدرن و موانع شکل‎گیری مد...

از آغاز قرن حاضر شمسی تلاش دولت های پیش از انقلاب برای پیاده کردن الگوی نوسازی از بالا بر اساس مدل برینگتون مور و پیاده کردن برنامه های گوناگونی برای عبور دادن جامعه روستائی و سنتی ایران به سمت تجدد و شهری شدن، همراه با گسترش دیوانسالاری دولتی و بسط آموزش وپرورش ، دادگستری، نظام بهداشتی جدید و نیز استقرار صنایع و...سبب شد، جلال آل احمد این الگوی توسعه را وارداتی و ناهمگون با نظام اجتماعی و فرهن...

هدف اصلی این مقاله شناسایی نابرابری های ناشی از مدرنیزاسیون و پهنه بندی شهر تهران از نظر شاخص های اجتماعی و جمعیتی است تا میزان دستیابی به اهداف و اصول مدرنیته در مناطق شهر مشخص شده و مناطق سنتی از مناطق مدرن تفکیک گردند. مطالعه از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی – تحلیلی است. برای این منظور با استفاده از داده های ثانویه، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن و طرح های توسعه و عمران شهری، شاخص ه...

هویت اسلام و مسلمان، نسل به نسل دائما در حال بازشناسی و بازتعریف است، تا در جهانی که هر روز بر پیچیدگی آن افزوده می شود، فهم منسجمی از آن ارائه شود. این تلاش­های وسیع، نتیجة جهان بینی­ها یا متاثر از مفاهیم و هویت­های متعدد دیگر اعم از دینی و ایدئولوژیکی است. آن­ها فقط بر تحولات درونی اسلام مبتنی نیستند، بلکه ثمرة تعامل روندهای دو جانبة درونی/ برونی­ای هستند که به بهترین وجه در سیلان میان مقیاس ...

مقالۀ حاضر، با هدف «آسیب شناسی جریان روشنفکری در ایران معاصر» انجام شد. روش تحقیق در این مقاله، نظری و بر رویکردی انتقادی مبتنی است. این رویکرد، بر مطالعۀ منابع تاریخی- تحلیلی استوار می باشد. این مقاله دوره های تاریخی معاصر ایران، یعنی از آغاز     شکل-گیری اندیشۀ مشروطه خواهی تا انقلاب اسلامی را در بر می گیرد. چارچوب نظری، تلفیقی از نظریه های میشل فوکو، ژان بودریار، و یورگن هابرماس می باشد. در ...

بسیاری از اندیشمندان به ویژه جامعه‌شناسان اعتقاد دارند که تضاد «سنت» و «مدرنیته» یکی از مهمترین چالش‌های روبروی جامعه ما است. به عبارت دیگر، در کنار مسائلی مانند بی‌اعتمادی، اعتیاد، شکاف نسلی، سکس و عدم مسئولیت‌پذیری؛ جدال بین سنت و مدرنیته به معضلی اساسی و هزینه‌بر تبدیل شده است که در یکصد سال گذشته دامن‌گیر جامعه بوده است. در مورد رویارویی سنت و مدرنیته، سه دیدگاه کلی وجود دارد...