ابومحجن ثقفی از شعرای مخضرمی است که دو عصر جاهلی و اسلام را درک کرد و از باده نوشانی بود که بدین خاطر بارها حد شرعی بر او اجرا شد و با شرکت در فتوحات در زمان خلیف? دوم و جنگ قادسیه جهت گسترش دین اسلام در ایران، اشعاری در تفاخر به رشادت های خود و قبیله اش و رثاء همرزمانش سرود که به اشعار فتوح شهرت یافته است. قطعه هایی که از اشعار او به دست آمده(حدود100 بیت)شامل سروده های جنگی، تفاخرات قبیله ای ...

چکیده: طائف در کنار دو شهر مکه و مدینه از شهرهای مهم شبه جزیره عربستان و منطقه حجاز در عصر جاهلی است. این شهر به خاطر شرایط مساعد جوی و خاک حاصلخیز از قدیم مرکز اسکان شماری از قبایل بوده که آخرین این قبایل قبیله ثقیف بود. قبیله ثقیف یکی از مهم ترین قبایل در عصر جاهلی و صدر اسلام در سال هشتم هجری مجبور به پذیرش اسلام شد. پس از مسلمان شدن شهر طائف اهالی این شهر خصوصاً در جریانات سیاسی حکومت اسلا...

جایگاه راهبردی معروف و منکر در کلام سیاسیِ معتزله به گونه‌ای که امامت ذیل آن قرار می‌گیرد و تأثیرات ژرفی بر تاریخ سیاسی این گروه گذاشته است. مقاله حاضر با بهره‌گیری از چارچوب نظری مبتنیِ بر گونه‌شناسی مبارزة مثبت، منفی و مشارکت در قدرت، این تأثیر را کاویده است و در پاسخ به این پرسش که جایگاه و سطوح تأثیرگذاری معروف و منکر در تاریخ معتزله چیست، فرضیه خود را مبنی بر ظرفیت و گستردگی اصل پنجم معت...

آغاز شکل گیری دانش تفسیر قرآن به زمان پیامبر اسلام( بازمی گردد که خود آن حضرت جمعی از صحابه را در این زمینه تربیت نمود؛ بعد از ایشان، صحابه بزرگ عهده دار تفسیر قرآن بوده اند، که از میان آن ها امام علی( به عنوان سرآمد مفسران قرآن، ابن مسعود، ابی بن کعب و ابن عباس از شهرت بیشتری برخوردار گردیدند؛ علمای اهل سنت درباره امیرالمومنین در حوزه تفسیر قرآن کریم، از تعبیراتی استفاده کرده اند که نشان می ده...

از آنجا که نهج البلاغه، متنی ادبی در حد اعلای بلاغت است، و از سویی واژه، بن مای? ادبیات به شمار است، ناگزیر، شارح می‌بایست، پیش از هر اقدامی، به تفسیر الفاظ غریب و بیان مفردات آن همت ورزد. ابن ابی الحدید نیز به عنوان بزرگترین و مشهورترین شارح این کتاب ارزشمند و ماندگار، به تفسیر واژگان و بیان الفاظ غریب آن توجه ویژه ای مبذول داشته، و اساس شرح خود را بر آن نهاده است. از این رو، در این مقاله، به ...

کهن‌ترین دستنویس فارسی که تاکنون شناخته شده، نسخه‌ای از کتاب الابنیة عن حقایق الأدویة متعلق به سال 447 هجری است؛ اما در میان نسخه‌های قرآنی قدیم‌تر گاه یادداشت‌هایی می‌توان یافت که اطلاعات ما در خصوص فارسی نویسی ایرانیان را به زمانی بسیار قدیم‌تر می‌برد. یکی از این اسناد، مجموعه یادداشت‌های خیقانی (احتمالاً اهل همدان) است که در هنگام تصحیح قرآنی 30 پاره به زبان فارسی و در پایان هر یک از این اجزا...

قیس بن سعد بن عباده انصاری یکی از اصحاب پیامبر (ص) و از یاران امام علی (ع) و امام حسن (ع) است. تاریخی برای تولد وی ذکر نشده است ولی با توجه به قرائن و پژوهشهای موجود هنگام ورود پیامبر (ص) به مدینه در سن نوجوانی بوده است. این شخصیت در دوران پیامبر (ص) دارای افتخاراتی از جمله: خادم پیامبر (ص) رئیس انتظامات پیامبر (ص)و حامل پرچم انصار در بعضی از غزوه ها بوده است. این مناصب نشان از نزدیکی و همراهی ...

خواجه مجدالدّین هبه الله بن احمد (یا محمد) همگر معروف به مجد همگر شیرازی (607 – 686 ه. ق.) از شاعران پرآوازۀ قرن هفتم است که در خدمت پادشاهان سَلغُری فارس و خاندان جوینی مقرّب بوده و آنان را مدح گفته است. او ملک الشعرای چند تن از اتابکان فارس و مرجع داوری های ادبی روزگار بوده است.دیوان او مشتمل بر قصاید، غزلیات، ترکیب بندها، قطعات و رباعیات است. او در قصیده دنباله رو شاعران خراسان و آذربایجان است و...

احمد بن محمد بن سعید مشهور به ابن عقده کوفی(249-332ه.ق) از بزرگترین محدثان و حافظان حدیث در حوزه حدیثی شیعه میباشد . وی با سفر به شهرهای مختلف از جمله بغداد از اساتید بزرگی مانند طبرانی ، ابن ابی الدنیا و غیره استفاده کرد و پس از آنکه در فنون مختلف از تفسیر ، حدیث و رجال متبحر گشت ، به کوفه،زادگاه خود بازگشت و به تالیف و تصنیف کتب مشغول گشت. از وی بیش از چهل تصنیف به ثبت رسیده که غالب آنان در ط...