نظریه نشانه شناسی شعر مایکل ریفاتر متّکی است بر ساختارگرایی و واکنش خواننده، که در پی بررسی ارجاع نشانه ها به یکدیگر در درون متن و ایجاد شبکه ای به هم پیوسته از نشانه ها ست. این نظریه می کوشد تا خاستگاه متن را از طریق زیرانگاشت هایی که در متن گسترده اند، شناسایی کند و بر انسجام درونی متن علی رغم وجود نادستورمندی ها که از طریق عبور از خوانش اکتشافی به خوانش پس کنشانه نمودار می شود، دست یابد. خوان...

إنّ أدونیس وشفیعی کدکنی یعتبران من الشّعراء النّقّاد الّذین استطاعوا تأسیس نظرة جدیدة ممزوجة من النّقد والشّعر بعد استیعابهم أفانین الشّعر العربی والفارسی. والمعروف أنّهما ذوا نزعات وآراء تبدو متشابهة حینا بل متضاربة أحایین أخری. والنّاقدان اهتمّا بالشّعر الحدیث والعکوف علی کشف ملابساته المنطویة علی ماوراء اللّغة الضّاربة جذورها أحیانا فی اللاّمعنی الملتبس علی الکثیر وتحلیل مکوّناته وزنا وقافیة إلی الموسیقی وا...

رمز از ابزارهای اصلی زیبایی<span style="font-family: '2 Lotus'; font-size: 12pt; mso-ascii-font-famil...

«معراج‌نامه» شفیعی کدکنی از اشعار سمبولیسم اجتماعی و از نمونه­های رؤیابینی در ادبیات فارسی است. این ­شعر نُه قسمتی شامل رمز و سمبل­های خاصی است که شاعر با تکیه بر آنها، به راهنمایی «دل» در دوزخ، بهشت و زمین که تأویلی از اندیشة خود اوست؛ زده است. شعر دارای شش وادی است. وادی اول، مرحلة رهایش راوی و یافتن الهام، وادی دوم دسترسی به نیروی عقلانی و فکری و سیر بسیار فراتر از حدّ انسانی، وادی سوم با تمثی...

هر شعری محصول زمان خود است و بالطبع باید از روزگار خود الهام بگیرد، اما گاه می توان بر خلافِ جریانِ رود هم شنا کرد. نگارنده در این پژوهش در صدد تبیینِ این امر است که شعر با تمام تلاشش برای نو شدن، نمی تواند از سنت بگریزد و گاه آن را با آغوش باز پذیراست. شفیعی کدکنی و البیاتی شاعرانِ نوگرایی هستند که شعرشان را با مایه های سنتی سرودند. هر دو شاعر به فرهنگ و تاریخِ گذشته ی خود شدیداً وابسته اند. در بررس...

سبک خراسانی، به عنوان نخستین دوره­­ی سبکی در ادبیات فارسی پس از اسلام ، تأثیر­گذارترین دوره­ی ادبی بر زبان وادبیات فارسی است. در این پژوهش ، با عنوان «تأثیر سبک خراسانی بر شعر معاصر فارسی» با تأکید بر چهار شاعر بزرگ ؛ نیما ، شاملو ، اخوان و دکتر شفیعی کدکنی ، به دلایل ، شیوه و جلوه های تأثیر­گذاری آن سبک بر شعر این شاعران پرداخته شده است . در بخش نخست و بخش دوم به شعر نیما و شاملو، روند تحول و ...

اسطوره به عنوان یکی از ابزارهای بیانِ هنری، حضوری بس چشم گیر در شعر معاصر دارد. شاعران معاصرِ عربی و فارسی به خاطر تأثیر از شاعران مدرن اروپا، و در صدر ایشان تی. اِس. اِلیوت، به اسطوره گرایش یافته اند. از آن جا که اسطوره برآمده از ناخودآگاه جمعی است، مطالعه ی آن در واقع به نوعی مطالعه ی فرهنگ خواهد بود. از جمله این شاعران ادونیس و شفیعی کدکنی هستند. این دو تن با توجّه به تأثیرپذیری از مولّفه های مدر...

محمّدرضا شفیعی کدکنی (م. سرشک) از شاعران معاصر ماست که هم در حوزۀ نقد و تصحیح متون هم در حوزۀ شعر و شاعری و تحقیقات ادبی دستی توانا دارد. توغّل او در میراث شعری و فرهنگی و تنوّع مطالعات او سبب شده است که در شعر او حضور گذشته را در حال ملاحظه کنیم. مجموعۀ این میراث و مطالعات مختلف- که ساختار ذهنی او را شکل داده و اندوختۀ ذهنی وی را غنا بخشیده است- آگاه و ناآگاه در شعر او متجلّی است. این نوشته تنها ع...