معراج به‌عنوان یکی از مهم­ترین­ روایات مذهبی، در تاریخ هنر اسلامی بر اساس رویکردهای تاریخی و فرهنگی متفاوت، تصویرسازی شده است. ازجمله موضوعاتی که در تصویرگری نسخه­ های ادبی و مذهبی در هنر عثمانی بدان توجه شده است، زندگی پیامبر و حادثه‌ی معراج ایشان است. نسخه­ ی اسکندرنامه­ ی آماسیا مربوط به سال 798ه.ق ازجمله نسخه­ های اولیه­ ای­ است که دارای صحنه­ ی معراج است. از نسخه­ های دیگری که بعد از اسکند...

در این مقاله، به بررسی تطبیقی روایت‌های نظامی در هفت پیکر با چند اثر تاریخی پرداخته‌ شده است. سؤال اصلی این است که روایت‌های نظامی در هفت‌پیکر تا چه میزان با واقعیت‌های تاریخی مطابقت دارد و مهم‌ترین هدف این تحقیق، تعیین بهره‌گیری نظامی از متون تاریخی و تعیین تصرف‌هایی است که وی در بیان حوادث تاریخی داشته است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده و بررسی‌ها نشان داده است که نظ...

ساختار گزارش های تاریخی یکی از مباحث مورد علاقه و توجه مورخان و فیلسوفان علم تاریخ است و بررسی مقایسه­ای آن در قرآن و متون تاریخی  سده­های نخستین اسلامی می­تواند دریچه­ای به سوی اندیشیدن در بارة تأثیر هدف بر ساختار گزارش های تاریخی بگشاید. رایج ترین شیوة بررسی ساختار یک متن از جمله گزارش های تاریخی توجه به ساختار افقی، ساختار عمودی و ساختار معطوف به معناست. در ساختار افقی مؤلفه هایی همچون فهرست...

چکیده چرکس‌ها یکی از اقوام ساکن شمال غرب قفقاز هستند که به زبان چرکسی از شاخه زبان‌های شمال باختری قفقازی (ایبری- قفقازی) سخن می‌گویند. این قوم از تبار قفقازی آدیغه‌ای- آبخازی‌ست که هم‌اکنون در سه جمهوری قفقاز شمالی یعنی جمهوری کاباردینو- بالکاریا (قبارطه- بلغار)، جمهوری کاراچای- چرکسیا (قره چای- چرکس) و جمهوری آدیغه پراکنده‌ هستند. ناحی? چرکسستان که منظور جغرافیای تاریخی چرکس‌ها است، در تاریخ...

قفقاز از بُعد مذهبی منطقه‌ای حائز اهمیت است که در طول تاریخ، گذرگاه اقوام و جایگاه ادیان و فرق مختلف بوده است. این منطقه از زمان‌های بسیار دور، با ایران پیوندهای مذهبی و تاریخی داشته است. با ظهور دین اسلام و گسترش این دین در قفقاز، باوجود مقاومت مردم آنجا در برابر نفوذ اسلام، سرانجام در برخی نقاط آن مذهب تسنن پذیرفته شد و در کنار مسیحیتی قرار گرفت که در گرجستان و ارمنستان رواج داشت. قفقاز به‌علت...

جنگ جهانی اول که از سال 1914 تا 1919 به طول انجامید، پیامدهای متعددی داشت که یکی از آن پیامدها، فروپاشی امپراتوری عثمانی بود که با این اتفاق بزرگ تاریخی کشورهای جدید عربی در خاورمیانه امروزی متولد شدند. کشور عراق که یکی از آن کشورها است، بعد از فروپاشی عثمانی، با کشور ما به طول 1200 کیلومتر هم مرز شده است. کشور انگلستان که در شکست دولت عثمانی در جنگ جهانی اول، نقش بسزایی داشته است، بعد از به ا...

یکی از پیامدهای سیاست شاه صفی اول و از نشانه های ضعف دوران سلطنت وی، وقوع شورش های داخلی، از جمله شورش های ایالت گرجستان است. شورش های گرجستان (شورش موراوی در 1039هـ. ق. و شورش تیموراز (طهمورث) در 1042 هـ. ق) با بهره گیری از زمینه های تاریخی، عوامل سیاسی و اجتماعی و شرایط حاکم بر گرجستان در دوران بعد از شاه عباس اول، علیه دولت صفویه وقوع یافتند. عاملین شورش (موراوی و تیموراز (طهمورث)، مرگ شاه ع...

موسیقی در ایران باستان از سابقه ای بسیار طولانی برخوردار است بررسی آثار و مدارک مبین جایگاه رفیع موسیقی در ایران باستان است در میان گونه های مختلف موسیقی بعد مذهبی آن منزلت ویژه ای دارد در این مقاله سعی شده جنبه مذهبی موسیقی و جایگاه آن مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد بدین منظور به بررسی مدارک مکتوب و آثار به دست آمده از کاوش های باستان شناسی پرداخته شده است شواهد ارائه شده نشان دهنده آن است که ...

در این مقاله با بررسی برخی از متون عیلامی و میانرودانی که بهترین منابع اطلاعاتی در باره غرب ایران به شمار می آیند، سیمای جغرافیای تاریخی منطقه ای در غرب ایران که در ادبیات باستان شناختی به حوزه فرهنگی زاگرس مرکزی شهرت دارد، به تصویر کشیده شده تا سرزمینهایی که از هزاره سوم تا آغاز هزاره نخست پیش از میلاد (ظهور اقوام آریایی) در این منطقه شکل گرفته بودند، مکانیابی و اقوامی که در آنها می زیسته اند،...

بررسی متون تاریخی و داده­های باستان­شناسی حاکی از آن است که ولایت مهرجان­قذق یکی از مناطق مهم ایران بوده که در محدودۀ شهرستان دره­شهر، به‌ویژه درۀ سیمره، شکل گرفته و تاریخ حیات آن به دورۀ اشکانی بر‌می‌گردد. داده‌های باستان‌شناسی در تأیید متون تاریخی، هم توالی استقرار از دورۀ اشکانی تا قرن 4 هجری در درۀ سیمره را نشان می­دهد و هم بیانگر آن هستند که این منطقه طی قرون 3 و 4 هجری بیش از سایر دوره­ها...