یکی از مباحث مهم در حوزه علوم قرآنی و تفسیر، مسئله «مبانی یا اصول تفسیر» است. مبانی تفسیر که همان باورها و اصول پذیرفته شده و مسلّم نزد مفسّر است، در فرایند تفسیر وی، ایفای نقش می کند و پذیرش یا عدم پذیرش آنها، سبب رویکرد خاص در تفسیر می گردد. از آنجا که مبانی مفسران متفاوت است، لذا اختلاف در تفسیر پدید می آید. از امام محمدباقر (علیه السلام) روایات فراوانی در حوزه تفسیر آیات قرآن و علوم قرآنی باق...

صفات خبری خداوند متعال، از جملۀ مباحث کلامی و تفسیری است که در قرآن و روایات آمده است. صفات خبری آن دسته از صفات خداوند هستند که عقل بر آنها دلالت روشنی ندارد و تنها به آن سبب که در متن دینی (اعم از قرآن و حدیث ) به خداوند نسبت داده شده اند، می توان آنها را به خداوند نسبت داد. شناخت صحیح و دقیق صفات خبری و دستیابی انسان به این معرفت، به درک بهتری از باری تعالی منجر می شود. تفسیر این صفات از دیر...

موضوع تناسب آیات از مباحث مهم علوم قرآنی است. لذا ضروری است بحث تناسب آیات از نگاه مفسران به صورت تطبیقی و تحلیلی بررسی شود. نگارنده در این تحقیق بر آن شد تا از میان مفسرانی که در کتب خود به بحث تناسب آیات پرداخته اند به بررسی نظرهای علامه طباطبایی و مرحوم طبرسی در کتب المیزان و مجمع البیان بپردازد. لذا در این مجموعه پس از بیان مباحث مقدماتی در خصوص تناسب و ویژگی های آن، تمامی آیاتی که هر دو مف...

قرآن کریم در همه ی زمان ها منبع اصلی و اساسی احکام الهی بوده است. تفسیر فقهی، یکی از سودمندترین روش های موضوعی قرآن است، که مفسران احکام فقهی را از آیات الاحکام استخراج می نمایند. تفاسیر فقهی را تنها در کتب تفسیری یا آیات الاحکامی نباید جست بلکه ممکن است در میان کتب فقهی یا روایی مطرح شده باشد که باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از این منابع آثار و کتب ارزشمند آیت الله خویی می باشد. پژوهش حاضر...

تفسیر علمی یکی از روش های تفسیری درازدامنی است که در دوره معاصر به یک جریان تفسیری جدی با نگاشته های متعدد تبدیل شده است. این جریان تفسیری، همواره موافقان و مخالفان سرسختی داشته است که از جهات گوناگون بر استواری یا نااستواری آن پای فشرده اند، اما در این نزاع هر یک از طرفین کمتر به مبانی توجه داشته اند. در این مقاله شش مبنای اختصاصی مفسران علمی شناسایی شده است. مفسران علمی به اشتراک قلمرو علم و ...

فهم آیات قرآن مستلزم به کارگیری روش هایی است که بر پایه مبانی صحیحی بنا شده باشند. مطالعه تطبیقی یکی از کارهایی است که می تواند به مفسران در اتخاذ مبانی و روش های بهینه تفسیری، یاری رساند. با توجه به اهمیت هرمنوتیک به عنوان چهار راه اندیشه معاصر و وجود دغدغه های تفسیری مشترک میان مفسران و هرمنوتیست ها، در پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی مبانی پنج روش اصلی تفسیر قرآن (قرآن به قرآن، روایی، ادبی، عقلی...

روش شناسی تفسیر روشن چکیده: از جمله مباحث مورد توجه پژوهشگران در عصر کنونی، روش شناسی تفسیر قرآن می باشد. که در این پژوهش نیز سعی شده تا مبانی و روش تفسیری علامه مصطفوی در تفسیر روشن که از تفاسیر معاصر می باشد ، شناخته شود. این پژوهش ابتدا به تبیین موضوع، پیشینه ی تحقیق، ضرورت، اهمیت و هدف از تحقیق، روش تحقیق، پیش فرضها، سوالات، فرضیات و محدودیت های تحقیق و نحوه چینش و تدوین تفسیر روشن پرداخ...

تفسیر المصابیح الساطعه الانوار در واقع یک تفسیر نیست بلکه موسوعه تفسیری می باشد که گردآورنده سعی کرد مجموعه زیادی از تفاسیر ائمه زیدیه وحتی غیر زیدیه را در کتاب خود بگنجاند (فعلا 4 جلد آن چاپ شده است که شامل تفسیر سوره های فاتحه والناس تا سوره روم می باشد) ولی میتوان گفت مولف تفسیر عده ای از مفسرین بیشتر در کتاب خود آورده ودر این تحقیق تفسیر این عده را مورد بررسی قرار گرفته ناگفته نماند که خود ...

تفسیر بحرالمحبه منسوب به احمد غزالی، فقیه، واعظ و عارف قرن ششم از تفاسیر عرفانی بر سوره یوسف می باشد. وی صاحب نظر و منشأ آثار بسیاری در تاریخ تصوف اسلامی بوده است. بحرالمحبه علاوه بر پایه ریزی بر مبانی مشترک تفاسیر، بر مبانی روش تفسیری عرفانی -تا عصر زندگی مفسر- و مبانی مختص وی بناگردیده است که برجسته ترین آن ها ذوبطون بودن و رمزپذیری متن قرآنی، تکیه بر مکاشفات و معاینات و منشأ و علت بودن پدید...

در اصل اول به مسائل زیر اشاره شده است، زندگی مولف و تصنیفات او که در تصنیفات وی سعی شده است از کتابهای ایشان چه خطی یا عکس و چه مطبوع و غیر مطبوع در حد امکان گزارشی داده شود و نیز نمونه های از کتب تفسیری ایشان و از تفاسیر دیگر مفسر در این نوشتار ذکر نموده ایم، ترجمه های که از تفسیر حسینی به زیانهای مختلف ترجمه شده و پایان نامه های که در مورد این تفسیر نوشته شده است یا در حال نوشتن هستند را نیز ...