در توزیع مکانی ناهمگون ریزش­های جوی و شکل­گیری بیابان­ها، شرایط جغرافیایی و به­خصوص عامل ارتفاعات، نقش مؤثری دارند. بیابان لوت، یکی از خشک­ترین مناطق زمین در کمربند بیابانی جهان است که در ایامی از سال تحت سیطره پرفشار جنب­حاره­ای قرار داشته و علاوه بر آن، در سایه ­باران کوه­های استان کرمان نیز واقع شده است. بر این اساس در این پژوهش تلاش شده است میزان اثرگذاری ارتفاعات در ایجاد بیابان­ لوت با اس...

یاردانگ های منطقة فراخشک لوت یکی از منحصربه فردترین لندفرم های آّبی- بادی مناطق بیابانی است. شناخت و پهنه بندی ژئومورفومتریک این یاردانگ ها، با توجه به میسرنبودنِ بازدیدهای میدانی و دسترسی به منطقه، دقت مطلوبی نخواهد داشت. در این مطالعه یاردانگ های دشت لوت، با توپوگرافی ویژه و خاص، با یکی از روش های شبکه های عصبی مصنوعی با عنوان «الگوریتم خودسازمانده» مطالعه و طبقه بندی شد. نخست 22 پارامتر مورفوم...

کتیبه‌های دربند از مهمّ­ترین کتیبه‌های ساسانی هستند. این کتیبه‌ها بر دیوار دفاعی دربند نوشته شده‌اند. استحکامات دفاعی دربند قفقاز دارای دیوارهایی است که برای دفاع در برابر تهاجم اقوام چادرنشینی که معمولاً در بالادست مرز قفقاز ساسانی ساکن بودند، ساخته شده بود. از وظایف مهمّ ساسانیان در برابر هجوم این اقوام، در درجه اوّل ایجاد دیوار دفاعی و ارتقاء کیفیت و استحکام آن و در مرحلة بعد نگهداری و مرمت آن ب...

نامه‌نگاری از دیرباز از جمله ابزارهای ارتباط انسان‌ها بوده است و ایرانیان باستان نیز از آن آگاه بودند. از جمله کهن‌ترین شواهد موجود از نامه‌نگاری در ایران متعلق به دورۀ هخامنشیان است. از دورﮤ اشکانیان نیز آثاری در دست است، اما دورﮤ ساسانی را می‌توان اوج شکوفایی نامه‌نگاری در ایران پیش از اسلام دانست. در میان آثار به‌جای مانده از دورة میانه نیز، نوشته‌هایی به زبان سغدی به شیوة نامه نگارش شده که ...

سرزمین ایران با موقعیت خاص جغرافیایی خود، پیوسته دستخوش تهاجمات، جنگ ها و لشکرکشی ها بوده است، چنانچه مطالعه ی قلعه ها و استحکامات دفاعی ایران در هر دوره و مکانی، اطلاعات ارزشمندی در مورد سیستم تدافعی آن به دست می دهد. طی بررسی روشمندی که در منطقه ی شهداد در سال 1390 هـ.ش انجام گرفت، 19 قلعه در حاشیه کویر لوت شناسایی گردید که تاکنون هیچ گونه مطالعه ای در خصوص آن ها صورت نگرفته است. با توجه به ت...

چکیده منطقه مورد مطالعه در 50 کیلومتری جنوب غرب بیرجند، شمال غرب روستای دهمیر و در بخش شمال شرقی بلوک لوت واقع شده است. در این منطقه مجموعه ای از سنگ های آتشفشانی متعلق به ترشیری شامل پیروکسن آندزیت و آندزیت بازالتی و سنگ های آذرآواری نظیر توف، آگلومرا و برش رخنمون دارند. بافت های غالب در این سنگ ها پورفیری با خمیره میکرولیتی، گلومروپورفیری و بافت های کانیایی شامل بافت غربالی، خوردگی خلیجی و م...

کانسار پلی متال ماهور در 130 کیلومتری غرب نهبندان در حاشیه شرقی بلوک لوت واقع شده است. کانه زایی برون زاد در امتداد شمالی-جنوبی در سنگ های آتشفشانی ترشیاری دگرسان شده دیده می شود. کانی های برون زاد بیشتر به صورت هیدروکسید آهن، کربنات مس، سولفات های مس و سرب و سولفید های مس تشکیل شده است. گوتیت، مالاکیت، آزوریت، کالکوسیت، کوولیت، لیناریت و آتاکامیت کانی های رایج در کانسار ماهور هستند که بر اثر ا...

کانسار آهن رشتخوار در جنوب خاوری استان خراسان رضوی و 48 کیلومتری خاوری رشتخوار قرار دارد. از نظر زمین­شناسی این کانسار در شمال خاوری بلوک لوت واقع شد و به نوار ولکانو پلوتونیک خواف-بردسکن وابسته است. سنگ های آذرین حدواسط به صورت استوک، دایک، گدازه و نهشته های آذرآواری سنگ میزبان کانسار هستند. این سنگ ها شامل دیوریت پورفیری، مونزوسینیت پورفیری، آندزیت، بازالت و لیتیک توف هستند که دارای بافت های ...

منطقه مهرخش در شرق ایران و در 110 کیلومتری شمال غرب بیرجند واقع شده است. این محدوده شامل برونزدهایی از ولکانیک های پالئوسن- ائوسن بوده که توده نیم عمیق کوارتز دیوریتی در آن ها نفوذ نموده-است. پی جویی اولیه در این منطقه به کمک پردازش داده های ماهواره ای آستر به روش نقشه بردار زاویه طیفی دگرسانی های پروپلیتیک، آرژیلیک و سرسیتیک را بارز کرد که با مشاهدات صحرایی تایید شدند. دگرسانی های اصلی منطقه ش...

منطقه­ی پی­جویی جنوب باختری سرخ کوه در 120 کیلومتری جنوب باختری بیرجند و در بخش باختری بلوک لوت قرار گرفته است. بنابر بررسی­های زمین شناسی، منطقه­ی مورد نظر از سنگ های آتشفشانی با ترکیب آندزیت و بازالت تشکیل یافته که نفوذ توده های نفوذی با ترکیب هورنبلند دیوریت، هورنبلند تونالیت و بیوتیت مونزونیت در آن­ها موجب دگرسانی وسیع و کانی سازی شده است. کانی شناسی زون های دگرسانی براساس بررسی­های دورسنجی...