امروزه مسئله ی اساسی در رویکرد های جدید زبانشناسی، ابعاد اجتماعی و ایدئولوژیک زبان تلقی می شود. گروه های مختلف اجتماعی، سیاسی و یا مذهبی از زبان به عنوان ابزاری برای دستیابی به اهداف درون گروهی خود استفاده می کنند (ون دایک، 2003). آنها معولا ایدئولوژی خود را صریحا ابراز نمی کنند بلکه آن را در غالب کلمات و ساختارهای زبانی پنهان نگه می دارند. تشخیص ایدئولوژی های پنهان در گفتمان نیازمند این موضوع ...

این مقاله به تحلیل و بررسی فیلم عروس آتش می پردازد. پس از مروری بر ادبیات نظری، روش نشانه شناسی برای تحلیل داده­ها انتخاب شده است. روش نشانه­شناسی این مقاله در سه سطح توصیفی (رمزگان اجتماعی)، بازنمایی(رمزگان فنی) و ایدئولوژیک (رمزگان ایدئولوژیک) است. فرایند رفت و برگشت و تعامل میان این سطوح سه­گانه منجر به نتایج زیر می­شود. علیرغم اینکه فیلم دارای بعدی رهایی بخش است و سعی می­کند که با سنتی غیر ...

ایدئولوژی و استراتژی مقولاتی هستند که به صورت مستقل، بسیار مورد بررسی قرار گرفته‌اند و تعاریف و مفاهیم بسیاری برای آنها برشمرده شده است؛ اما نسبت میان این دو مقوله را فقط بر اساس این بررسی‌های مستقل نمی‌توان سنجید. برای اینکه نسبت میان ایدئولوژی و استراتژی یا نگرش ایدئولوژیک و تفکر استراتژیک مورد کنکاش دقیق علمی قرار گیرد، لازم است خاستگاه‌های تاریخی، مفاهیم و کاربردها و ویژگی‌های کلی آنها در ک...

مباحث مربوط به ذات استعماری برخی از علوم، از جمله ادبیات انگلیسی، صرفاً به ایران ختم نمی‌شود. این مسأله دغدغه‌ای جهانی بوده و متفکران بسیاری در سراسر دنیا بدان پرداخته‌اند. در حالی که برخی از اظهار نظرات جنبه شعاری و غیر علمی دارند، برخی دیگر روشمند، مستدل و روشن‌گرند و می‌توانند در مقام مبانی نظری مورد توجه قرار گیرند. این مبانی به ترتیب می‌توانند به اثبات یا رد امکان استفاده ابزاری از علم، ادب...

مقالة حاضر به جلوه‌های حضور دو ایدئولوژی در داستان ریشه در اعماق ابراهیم حسن‌بیگی براساس دیدگاه‌های آلتوسر، گرامشی و مارکس می‌پردازد. این اندیشمندان هر کدام با کلید‌واژه‌های خود به تأثیر ایدئولوژی نظرمی‌کنند. نگارنده با توجّه به آراء این اندیشمندان، این اثر را بازخوانی می‌کند. در نگاه کلی، می‌توان شاهد حضور دو نوع ایدئولوژی در داستان بود. ایدئولوژی دولتی و ایدئولوژی غیر دولتی هر کدام از این دو، ...

«داستان امیرارسلان‌ نامدار»، یکی از خوش اقبال‌ترین داستان‌های عامیانۀ زبان فارسی است که ظاهرا در عهد ناصرالدین‌شاه ساخته و پرداخته شده است. از آنجا که ادبیات عامیانه پنجره‌ای است که حیات اجتماعی ملل را می‌نمایاند و پیام‌ها در متن این نوع از آثار ادبی با واقعیت‌های تاریخی، فرهنگی و ایدئولوژیکی مردم آن سرزمین در پیوند است در این پژوهش سعی بر آن بوده است که پس زمینه‌های تاریخی و ایدئولوژیکی متن مو...

چکیده محمّد بن سلیمان ملقّب به فضولی بغدادی از شاعران توانمند و مسلّط به سه زبان ترکی، عربی و فارسی است. آثار بسیار زیادی از این شاعر پُرآوازه به هر سه زبان مذکور به جای مانده است که رساله رند و زاهد یکی از آنهاست. سؤال اصلی تحقیق پیش رو، بررسی سطح فکری فضولی در این رساله است و نگارنده تلاش می کند تا با بررسی عناصر بلاغی نهایتاً به لایه های فکری و ایدئولوژیک نویسنده اثر نامبرده دست یابد. آنچه در این...

عرصة سیاست، عرصة تضاد­ها و منازعات ایدئولوژیکی است که در مسیر تثبیت دید­گاه­های گفتمانی در جامعه رخ می­دهد. پژوهش حاضر در­صدد است با بررسی قطبیت­های گفتمانی «خودی» و «غیر­خودی»، بر­ساخت ایدئولوژیِ خاصی را پی بگیرد. در همین ارتباط، مصاحبۀ دکتر محمد­جواد ظریف، وزیر امور خارجۀ دولت یازدهم، در برنامة تلویزیونی «دید در شب» به­عنوان پیکرهة پژوهشیِ مطالعۀ حاضر انتخاب و به مدد رویکرد «مربع ایدئولوژیک» ون...

ایدئولوژیک بودن علوم اجتماعی در این تحقیق به این معناست که درعلوم اجتماعی نظریاتی وجود دارد که علاوه بر اینکه به لحاظ شواهد غیر قابل تاییداند در خدمت توجیه نظام سیاسی و فرهنگی گروه خاصی قرار گرفته اند پس با توجه به اینکه موضوع این تحقیق بررسی نظریات است قالب این تحقیق اصطلاحا فرا نظریه نامیده می شود. فرا نظریه به دو شکل ممکن است انجام شود با توجه به اینکه علوم اجتماعی یک کلیت است که شامل مبادی ...

چکیده ندارد.