هدف: محققان در این مقاله بر آن بودند تا با مطالعۀ مبانی نظری روش معناشناسی، نسبت آن را با مبانی اسلامی سنجیده و اقتضائات بهره‌گیری از آن را در مطالعات قرآنی کشف کنند. روش: روش تحقیق در این م...

پروفسور توشیهیکو‌ ایزوتسو، زبان‌شناس، فیلسوف، اسلام‌شناس و قرآن‌پژوه ژاپنی (1914-1993)، علاوه بر این‌که قرآن کریم را به ژاپنی ترجمه کرده است دارای دو اثر قرآنی به نام‌های خدا و انسان در قرآن و نیز مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن است که در آن‌ها با رویکردی معناشناسانه به تبیین ساختار اساسی آموزه‌های قرآن پرداخته است. وی متأثر از مکتب قوم ـ زبان‌شناسی یا مکتب بن است، که طبق آن هر زبانی جهان‌بینی ویژ...

مثنوی مولوی دربردارنده دقیق ترین رهنمون ها برای عروج به عالم ملک و ملکوت است و مولانا، بزرگ مرد عالم عرفان عملی در آن اثر سترگ و ارزشمندش به مبحث همت عنایت خاصی دارد. این واژه ، پنجاه و یک بار در مثنوی آمده است چرا که از منظر وی اصل و اساس هر حرکت وجنبشی در سیر صعودی، همت است و دیر یا زود رسیدن به مقامات و احوال و سرانجام به غایت مقصود و کمال مطلوب، به مقدار همت و توجه قلب صوفی بستگی دارد. همت ...

مفهوم «امام» از مهمترین مفاهیم قرآن کریم است که از دیرباز مورد توجه مکاتب مختلف فقهی، کلامی، عرفانی و فلسفی بوده است ؛این پژوهش ، در راستای کشف لایه های معنایی واژه امام در قرآن کریم و با هدف تبیین انسجام و پیوستگی معارف قرآن کریم تدوین شده است وبا استفاده از برخی روش های نوین معناشناختی به تبیین واژه «امام» واستخراج مولفه های معنایی آن در قرآن کریم پرداخته است. با رویکرد هم زمانی دوازده آیه ای...

زبان از جمله موثرترین و مهم ترین ابزارهای ادای فکر و برقراری ارتباط است که بین اجزای آن روابط مشخصی وجود دارد؛ توصیف و تشریح این روابط و نقش هر یک از این اجزا در دانشی به نام دستور زبان مطرح می شود. این دانش جزء علوم اصلی ادبی به شمار می آید و شناخت و آگاهی از معیارها و اصول آن برای بررسی هر علمی از جمله ویرایش ضرورت دارد. این معیارها و اصول در نوعی از ویرایش که ویرایش زبانی نام دارد، بسیار باا...

چکیده گر چه روش تفسیر موضوعی قرآن دارای ریشه ای کهن است، اما روشی نو پدید در حوزه ی تفسیر قرآن محسوب می شود و اخیراً مفسران بسیاری به نگارش هایی در این زمینه دست زده اند. تفسیر موضوعی آیت الله جوادی آملی، یکی از تفاسیر برجسته ی عصر حاضر است که به سبب غنای علمی، مورد توجه اندیشمندان اسلامی واقع شده است. تفسیر موضوعی استاد جوادی آملی که بر اساس مبانی تفسیری وی به انجام رسیده است، شامل مبانی عامی...

چکیده: مطالعات جدید زبان شناسی دریچه ای است برای دریافت های جدید از متون گرانسنگ ادبی گذشته. با به کارگیری صحیح این روش ها می توان متون ادبی را مورد تفحص مجدد قرار داد و به دریافت های نوینی از آن ها دست یافت. تا کنون پیرامون مثنوی و محتوای آن بسیار بحث شده است اما اغلب این مباحث فرافکنی شارحان این اثر و تکرار مکرر اندیشه ها و دریافت ها بوده است. ما در این رساله مفهوم «جان» را با دید معناشناسان...

بحران نوعی جنگ صامت است که بیش از آنکه به سخت افزارهای جامعه ضربه وارد کند، نظام نرم افزاری یا به عبارتی، قدرت تصمیم گیری و عملکرد جامعه را در سطوح مختلف مختل می سازد. فرایند بحران بر مبنای تحلیل معنا شناسی این واژه، با مرحله آشوب آغاز می شود و با رسیدن به مراحل موقعیت سخت، نقطه خطر و سرانجام، از دست رفتن قدرت تصمیم گیری، پایان می یابد. بنابراین، بحران از هیچ آغاز نمی شود و ریشه در نبود تعادل د...

تقابل­های زبانی یکی از مهم­ترین شاخص­های آفرینش معنا در هر نظام گفتمانی بشمار می­رود. نگارندگان در این پژوهش، تقابل­های زبانی را مهم­ترین عامل آفرینش معنا در «روایت فریدون و ضحاکِ شاهنامه» می­دانند و به این منظور، در این داستان، در تحلیلی نشانه- معناشناختی چگونگی شکل­گیری معنا بر اساس تقابل­ها را بررسی می­کنند. در این پژوهش، نشان خواهیم داد که تقابل­ها در چه سطحی و با چه کیفیتی، در شکل­گیری نظام...