چکیده ندارد.

حکایات بسیاری از زاهدان در کتب ادبی جمع آوری و نقل شده که منابع اصلی آنها مشخص نیست. از جمله این کتب پند پیران است که مجموعه ای از حکایات زاهدان و صوفیان مشهور را در خود جای داده است. با توجه به اینکه منابع حکایات این کتاب مشخص نیست، در این گفتار برآنیم که با کاوش در منابع عربی و ایرانی معتبر و دست اوّل، ریشه های اصلی این حکایات را مورد بررسی قرار دهیم. بر اساس یافته های پژوهش، 21 حکایت از حکایا...

دولت عثمانی در نیمه دوم قرن نهم هجری با هدف اعتبار بخشیدن به موقعیت سیاسی و فرهنگی خود، اولین کارگاه های هنر استانبول را با اقتباس از ایران که در زمینه فرهنگ و هنر آن روزگار پیشگام بود، تاسیس کرد. تحولات سیاسی و ناآرامی های مختلفی که در طی این سال ها در ایران رخ داد، شرایط را برای خروج بسیاری از گنجینه آثار و دست نوشته‌های نفیس و همچنین مهاجرت گروهی از هنرمندان و اساتید فن ایران که در جهت یافتن...

نوشتار پیش رو، در پی بررسیِ انتقادی نظرگاه های نایکسان درباره مذهب ناصر کبیر و خاندان وی است. در این باره، دو دیدگاه وجود دارد؛ گروهی از نویسندگان در سده های متمادی، با گرایش های اعتقادی مختلف و از طیف های گوناگون فکری و علمی، او را پیرو مذهب زیدیه شمرده­ اند و در مقابل، گروهی دیگر از نویسندگان امامی که بیشتر از قرن دهم هجری به بعد هستند، با استناد به پاره ای از گزاره ها، او را عالمی امامی مذهب ...

قاسمی گنابادی از شاعران قرن دهم هجری و معاصر شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی است. وی یکی از نظیره گویان موفّق است که به شیوه نظامی منظومه هایی دارد و در آن ها به پیروی از آثار نظامی گنجوی پرداخته است. در سخن او، تأثیر مستقیم نظامی و پیروان او، به ویژه جـامی و هاتفی آشکار است. از آثار او می توان شـاهنامه نوّاب عالی، لیلی و مجنون،  خسرو و شیرین و زبدهالأشعار را نام برد. در مقاله حاضر، به معرّفی قاسمی ...

در طی دوره صفویه انبوهی از آثار نگارگری در مراکز مختلف تولید شده که امروزه بسیاری از آنها به دست ما رسیده است. موضوعی که در این نگاره ها، بر خلاف آثار دوران قبل از خود، به فراوانی به چشم می خورد حضور گسترده نقش معنوی زنان در این آثار است. با بررسی متون تاریخی مختلف این دوره مشخص گردید که حضور معنوی زنان در این دوره به حدی بسیار است که نه تنها از جایگاه های والای اجتماعی برخوردار شده، بلکه در مو...

در دوره ای از تاریخ پر فراز و نشیب ایران که اسلام و سیاست پیوندی دوباره می یابند ، برخلاف آنچه امروز القا می شود، دین به جای ایجاد مانع در مسیر توسعه اقتصادی و اجتماعی ، زمینه و بستر مناسب را برای آن فراهم می آورد . این واقعه به ابتکار و تلاش انکارناپذیر شخصیتی بنام رشیدالدین فضل الله همدانی در اواخر دوره سیطره ایلخانان مغول به این سرزمین رخ داده است . گرچه مبنا و شالوده اصلی حرکت اصلاحی رشیدال...

آئین فتوت و جوان مردی یکی از پدیده های دیرپای تاریخ ایران، از دوران باستان تا روزگار معاصر، به حساب می آید. به رغم نفوذ و گسترش این مسلک در میان بسیاری از گروه های اجتماعی، بیش تر تحقیقات و پژوهش هایی که در این زمینه به خامه آمده است به طور عمده جنبه های عیاری و جنگاوری این سنت اجتماعی را به بحث گذاشته و زوایای اجتماعی و اقتصادی آن را فرو گذاشته است. این مقاله، با بررسی ابعاد مختلف آئین فتوت در...

یکی از پدیده های اجتماعی و فرهنگی که در قرن دوم هجری قمری به وجود آمد تصوف بود که به مرور زمان به شاخه های مختلف تقسیم و فرقه های زیادی از آن منشعب شد، از جمله این فرقه ها طریقت های قادریه و نقشبندیه بودند. رشد و تکوین قادریه به عنوان یکی از نخستین طریقت های صوفیانه، از قرن ششم تا اوایل قرن دهم هجری قمری به طول انجامید و نفوذ و گسترش آن در کردستان به قرن دوازدهم هجری قمری بر می گردد. خاستگاه نق...