تاریخ تمدن هر قوم و ملتی عبارت از کوشش ها و خلاقیت هایی است که افراد آن قوم و ملت در طول تاریخ حیات خود جهت بیرون آمدن از بی ثباتی و وارد شدن در صحنه ی حیات جمعی و پیشبرد اهداف جمعی به کاربرده اند. تاریخ ایران پر است از دانشمندانی که در هر عصری ظهور نموده و نام خود را جاودان ساخته اند و در جهت تمدن سازی و گسترش علم تلاشی پیگیر نمودند. یکی از حکمای عالم اسلام که با همه ی جلالت قدر و عظمت شان و و...

نسبت فلسفه اسلامی با هنر از جمله مهم ترین، بنیادی ترین و، در بُعدی، غامض ترین مسائل جاری حوزه مطالعاتی فلسفه هنر در ایران است. روند رو به رشد مطالعات نظری هنر در بیست سال گذشته، موضوعات بسیار گسترده و جدیدی در عرصه مبانی تئوریک هنر آفرید. غالب این موضوعات محصول آشنایی بخشی از متفکران ایرانی با مباحث گسترده نظری هنر در غرب بود که از ترجمه این متون حاصل می شد. نظام آموزشی مطالعات عالی کشور نمی توا...

فلسفه علوم انسانی به توجه به نظریه دیدبانی، به چیستی علوم انسانی تحقق یافته با رویکرد تاریخی و چیستی علوم انسانی بایسته با رویکرد منطقی و چگونگی تحقق آن می پردازد. علوم انسانی با رویکرد تاریخی به معنای عام و خاص به کار رفته است. علوم انسانی خاص با رویکرد منطقی عبارت از علوم رفتاری و اجتماعی اسلامی و مجموعه گزاره های نظام مندی است که با بهره گیری از روش های ترکیبی (تجربی و غیرتجربی) و مبانی غیرت...

ماهیت وجودی تمدن کمتر در فلسفه بررسی شده است، ولی آن مقدار از فلسفه که به تمدن پرداخته است، مسائل مهمی را پیش کشیده و جنبه‌ها و زوایای تازه‌ای را گشوده است. در این مقاله، نه به همه جنبه‌های فلسفیِ تمدن، بلکه تنها به برخی از پرسش‌های فلسفی در باب تمدن پرداخته‌ایم تا به فهمی عمیق‌تر و درکی فراتر از تعریف‌های لفظی از تمدن، ماهیت تمدن و عناصر وجودی آن برسیم.  مهم‌ترین مسائل  فلسفی‌ که در این نوشته ب...

چکیده مدینۀ فارابی بر انطباق فلسفه و دین استوار است و بخش عملی دین همان است که کلیاتش در فلسفۀ عملی بیان شده است. مدینۀ ابن سینا نیز مدینه ای است واقعی که به شریعت پیامبر (ص) تکیه دارد. حال مدینۀ ابن رشد چه ویژگی ای دارد؟ بر چه استوار است و در آن شرع چه جای گاهی دارد؟ در واقع، اگر اساس مدینۀ فارابی بر تقارن است و اساس مدینۀ ابن سینا بر شریعت، مدینۀ ابن رشد بر چه اساس و بنیادی شکل گرفته است؟ در...

وقوع بحران 1970 و افول نظم «برتون وودز» در اقتصاد سیاسی بین‌الملل، نقطه عطفی در گذار از مفصل‌بندی قدرت و هژمونی برآمده از تمدن غرب شمرده می‌شود. درواقع بحران در نظم هژمونیک موجود، محدود به عدم تعادل در بنیان‌های مادی و معنوی قدرت ایالات متحده به‌عنوان مهم‌ترین بازیگر سیستم یادشده نیست؛ بلکه بن‌بست تمدن غرب به‌عنوان بستر فکری و ایدئولوژیک نظم موجود نیز می­باشد. دراین‌راستا، مفهوم‌سازی منطق تطور ...

تمدن غرب ریشه در یونان و روم باستان دارد. نگاه این جهانی به مسائل جهان، میراث باستان است. در اواخر سلطه ی تقریباً یک هزاره ای کلیسا و فئودالیته، رنسانس به وجود آمد. اومانیسم و انسان گرایی وجه مشخصه دوران رنسانس است. با اکتشافات جغرافیایی و تحولات علمی، فلسفی و صنعتی، تمدن غرب بهسوی جهانی کردن خود گام برداشت. اوایل سده نوزدهم، ابتدای یورش غرب به اقصی نقاط جهان است که با دو چهره ی علمی ، فنی و کار...

هدف: رهیابی به ظرفیت ها و قابلیت های فرهنگ و علوم اسلامی در روزگار معاصر و نیز بهره گیری شایسته از آنها برای تمدن سازی و سازگاری هرچه کامل تر با حرکتهای نوین جهانی. روش: توصیف وتحلیل مسئله بر اساس واقعیت علوم انسانی و اسلامی و نیز بررسی و تطبیق نظرات موافق و مخالف اسلامی سازی علوم. یافته ها: فرایند اسلامی کردن علوم با وجود تفاوتهای جزیی آن با بومی سازی علم، نیازمند شناخت دقیق ضرورتها و چالشهای ...

نوشتار حاضر در پاسخ به این پرسش که انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی چه تأثیری بر شکل گیری بیداری اسلامی کنونی و بسترسازی برای تمدن جدید اسلامی دارد، تدوین شده و در یک مطالعه اسنادی، با روش توصیفی و تحلیلی به نتایج ذیل دست یازیده است: نقطه آغازین هر تحول سازنده بیداری است و انقلاب اسلامی تداوم بیداری اسلامی و موج دوم آن است. از آنجا که انقلاب اسلامی حدوث و بقای تمدنی دارد، چشم انداز نظام سیاسی برآم...

«ادراکات اعتباری» علامه‌طباطبائی در مسیر بحثی معرفت‌شناسی به اندیشه درمی‌آید، اما موضوع ادراکات اعتباری را نباید به قلمرو معرفت‌شناسی محدود کرد.  به‌نظر می‌رسد که علامه‌طباطبائی این بحث را در پیِ درکی نو از انسان و جهان و با تنفس در فضای فکری عالم معاصر مطرح کرده‌اند. برای کشف چنین دریافتی باید به‌جای تمرکز ذهن بر ادراکات اعتباری، به قلمرو «اعتباریات» توجه کرد. اگر مقالة ششم کتاب اصول فلسفه و ر...