شیعیان امامی با بهره‌گیری از کارآمدی کارکرد‌های فرهنگی و رویکرد مسالمت‌آمیز خود در مواجهه با دیگر مذاهب و فرق، در فرهنگ سیاسی عصر ایلخانان، جایگاهی درخور توجه به دست آوردند. تسامح اعتقادی مغول‌ها و زوال مراکز سیاسی تندرو آن عصر نیز این زمینه را هموار کرد و این امکان را در اختیار پیروان امامیه قرار داد که میراث فرهنگی و اعتقادی خود را غنا بخشند. در این میان، تلاش برای تقویت کارکرد میراث کلامی خو...

مقاصد شریعت مجموعه اهداف و غایاتی است که شارع در جعل احکام شرعی مورد نظر داشته است. این رساله تلاش می‏کند مقاصد شریعت را در ابواب معاملات از منظر فقه امامیه استخراج و تحلیل کند. فقیهان امامیه با قبول امکان کشف مقاصد شریعت در ابواب معاملات، برخی روش‏های کشف اهداف شارع را به کار گرفته ا‏ند و در ابواب مختلف معاملات مانند بیع، قرض، رهن، هبه، حجر، ضمان، صلح و سبق و رمایه به مقاصدی مانند حفظ نفس، حفظ...

در این پایاننامه، احکام فقهی مستفاد از آیات مهر با استفاده از منابع فقهی،تفسیری و روایی مورد بررسی قرار گرفته است . احکام مربوط به مقدار مهرالمسمی، مالکیت در مهر، حقّ حبس، خلوت در مهر، احکام مهر المتعه و مهرالمثل،متعه در هنگام فوت زوجین ،نکاح بدون تعیین مهر،حکم مهر در طلاق قبل از دخول و نمائات آن، حرمت پس گرفتن مهریه وبخشیدن مهر توسط زنان که با استفاده از ادله فقهی،روایی در راستای آیات مهر مورد...

یکی از مباحث مهم در فقه حقوق اسلامی که امروزه کاربرد بسیاری نیز در حل و فصل دعاوی حقوقی دارد و مورد ابتلاء نیز می باشد موضوع عدم النفع است؛ نظر مشهور فقیهان فریقین بر این است که عدم النفع موجب ضمان نمی گردد. در این مقاله به دنبال آنیم تا با بررسی تعریف فقیهان مسلمان از غصب، نشان دهیم که نوع نگاه و تعریف آنان از غصب در باب شکل گیری این نظر مشهور، تأثیر مستقیم دارد و بر مبنای تعریفی که به تدریج ا...

تمامی مردم جامعه اسلامی نیازمند رجوع به عالم دینی هستند، این عالمان در غالب موارد انسان‌های جا­افتاده و مسنّ هستند که با مبانی دین آشنایی کافی دارند، اما گاهی در دوران میانسالی، جوانی و حتی نوجوانی به درجه‌ای از علم نائل می­گردند و محل مراجعه مردم قرار می­گیرند، همانگونه که در تاریخ می­توان از فقیهانی که در سن طفولیت بوده­اند، نامبرد. در حالتی که بالغ باشد با فرض دارا بودن سایر شرائط، امکان جواز...

درباره همسر مفقود، فقیهان بر دو نظرند; مشهور فقیهان بر اساس یک دسته از روایات که در این باره آمده، گفته‏اند: زنى که شوهرش مفقود شده، هرگاه به حاکم مراجعه کند، حاکم چهار سال زمان تعیین مى‏کند تا از شوهر جستجو شود. اگر خبرى از او به دست نیامد، امکان طلاق براى همسر هست. در برابر نظر مشهور، بعضى فقیهان از جمله سید کاظم یزدى، رأى دیگرى دارند و مى‏گویند: لازم نیست حاکم چهار سال زمان تعیین کند، بلکه ا...

کتاب موارد مجاز سقط درمانی که درواقع یک پایان نامه منتشرشده است تلاش دارد با جمع آوری آرای فقیهان مسلمان از مذاهب مختلف، تصویر روشن تری از موارد مجاز سقط جنین نمایش دهد. موضوع کتاب منحصر به مواردی است که در آن، ادامه بارداری با سلامت جنین یا مادر در تضاد باشد. کتاب که با اشتباهات فراوان نگارشی و ویرایشی منتشرشده دلایل فقیهان را ارزیابی نکرده و فقط به نقل فتاوا و گزارش ادله اکتفا کرده است. این گ...

دوره غیبت در تاریخ حیات شیعه نقطه عطفی به شمار می آید چراکه جامعه شیعه را دچار حیرت ساخت.یکی از مسائل مستحدثه برای جامعه شیعی چگونگی ارتباط و همکاری با حکومت های مستقربود که از نظر کلامی ، غاصب و جائر تلقی می شدند.این مقاله در صدد پاسخ به این پرسش برآمده که فقیهان شیعه دوره آل بویه در ارتباط با این مساله جدید چگونه می اندیشیدند؟چگونه رفتار می کردند؟مبانی سیاسی، فکری و رفتاری آنها کدام است ؟ در ...

این مقاله عهده‌دار بررسی ویژگی‌های اجتهادی فقیهان سیاسی در چارچوب رهیافت «فقه‌النظریه» است. این رهیافت یکی از دستگاه‌های فقهی در دورۀ معاصر است که در‌صدد تولید حکم شرعی از درون نظریه است. مبتکر و مؤسس این رهیافت فقهی −آیت‌اللّه شهید سید محمد باقر صدرe− درصدد تولید نظریه‌های اسلامی در حوزه‌های گوناگون زندگی از درون شریعت می‌باشد. پرسش اساسی مقاله این است که مهم‌ترین مؤلفه‌ها و ویژگی‌های اجتهادی ف...

شرط ضمان مستأجر امروز در قراردادهای اجاره امری متداول است که در متون فقهی نیز مورد بحث و بررسی عمیق و استدلالی واقع شده است. هر چند بیشتر فقیهان به بطلان آن نظر داده اند اما برخی از فقیهان متأخر آن را صحیح می دانند. در قانون مدنی نیز گرچه به صراحت در این موضوع سخن نرفته،اما با ملاحظه ماده 493 به طورخاص و 614 به طور عام به نظر می رسد به رغم رویه قضایی موجود، نظریه بطلان پذیرفته شده باشد. در این ...