در این مقاله ابتدا موضوع مجسمه سازی در آیات و روایات به طور مختصر بررسی شده و سپس به ذکر اقوال فقهاء در دو قسمت پرداخته شده است. در قسمت اول نظر فقهای شیعه که به پنج قول محدود می شود، ذکر شده است که عبارتند از: 1- حرمت مطلق تصویر (اعم از حیوان و غیر حیوان، مجسمه و نقاشی) 2- عدم حرمت مطلق تصویر (اعم از حیوان و غیر حیوان، مجسمه و نقاشی) 3- حرمت خصوص مجسمه اعم از حیوان و غیر حیوان 4- حرمت مجسم...

پس از ورود برخی از علمای شیعه به حوزۀ سیاست در دورۀ شاه تهماسب اول، مرحلۀ جدیدی در مناسبات علما و فقهای شیعی آغاز شد. این مناسبات اگرچه در دورۀ شاه اسماعیل دوم با وقفه ای کوتاه مدت مواجه گردید، ولی هیچ گاه قطع نشد و در طی دورۀ صفوی تداوم یافت. مسئله این است که آن بخش از علما و فقهای شیعه که در دورۀ شاه تهماسب وارد صحنه سیاسی شده بودند و حتی شاه برخی از آن ها (از جمله محقق کرکی) را اختیاری در ام...

مهر المتعه از اقسام مهریه است که بعد از اسلام با تکیه بر منابع فقه مورد پذیرش قرار گرفته است در عین حال از جهت دایره شمول و مصادیق آن اختلافات جزئی میان فقهای شیعه از یک سو و میان فقهای شیعه و اهل سنت از سوی دیگر در مورد مفهوم و مصادیق آن وجود دارد در این تحقیق در نظر است با روش تحلیلی و توصیفی و با استناد به منابع فقهی و اقوال فقها ضمن بررسی مفهوم مهرالمتعه، مصادیق آن نیز شمارش شود. وحکم تکلیف...

راه‌های تعدی از نص، بررسی علیت و ملاکات احکام و سازوکارهای کشف مقاصد شریعت، گفتمانی است برای پویایی شریعت که با دگرگونی موضوعات و تغییر در احوال و شرایط اجتماعی، چگونگی تغییرات در احکام را مشخص می‌کند. البته فهم‌پذیری غایات احکام، هرچند سبب بالندگی فقه است، ولی بدون ضابطه نیست. نوشتار حاضر، با بررسی نظرهای فقهای شیعه، ضمن تبیین مقاصد شریعت و ادلۀ اثبات مقاصد با ادلۀ نقلی و عقلی، روش‌های کشف مقا...

حکم مجازات سارق به‌عنوان یکی از حدود الهی، در آیات 38 و 39 سورۀ مائده مبنی بر قطع دست مرد یا زن سرقت‌کننده بیان شده است. در این مقاله با استفاده از آرای فقها و نیز دید‌گاه‌های مفسران در شرح آیات بالا، شرایط اجرای حد سرقت با توجه به شروط سارق و مال مورد سرقت تبیین شده است. علاوه بر این امکان سقوط حد سرقت در صورت توبۀ سارق نیز در وجوه مختلف بررسی شده است.در هر مورد علاوه بر آرا و نظرهای فقیهان شی...

درنظام حقوقی اسلام مرد می تواند تا سه بار زن خود را طلاق دهد جمع سه طلاق و جاری نمودن آن بایک صیغه به اتفاق تمامی فقهای شیعه و سنی به جز شافعی یکی ازصورت های طلاق بدعی به شمار می آید، با این وصف در مورد اثر چنین طلاقی چهار نظریه ی فقهی وجود دارد:جمهور فقهای متقدم اهل سنت از جمله ائمه ی مذاهب اربعه معتقدندکه جاری نمودن سه طلاق با یک صیغه موجب وقوع هر سه طلاق شده وآثار طلاق مرحله ی سوم را به جای ...

دراین رساله به بررسی برابری جنسیت و دین که دو شرط از شرایط قصاص نفس می باشند پرداخته شده است . منظور از برابری دین این است که قاتل و مقتول باید در شرط دین با هم برابر باشند تا قصاص صورت گیرد براساس این شرط مسلمان به واسطه کشتن کافر ، کشته نمی شود. اما اگر مقتول کافر ذمی یا معاهد باشد ، قاتل او تعزیر می شود و دیه ذمی را غرامت می دهد. که در این مورد اختلاف است . برخی گفته اند : اگر مسلمان به کشتن...

این مقاله ضمن اینکه به‌مفهوم حضانت و توضیح قلمرو آن می‌پردازد، نخست فلسفه‌ی حضانت را مورد بررسی و تحقیق قرار می‌دهد و به‌دنبال آن، در این که حضانت حق است یا تکلیف، اقوال مختلف فقهای شیعه را احصا می‌نماید. سه دیدگاه عمده در این باره وجود دارد: 1- کسانی نظیر صاحب جواهر(ره) قائلند به‌این که حضانت، حق محض است. او می‌گوید: درادله‌ی فقهی چیزی که دلالت بر وجوب حضانت نماید، وجود ندارد (جواه...

یکی ازمهمترین ویژگیهای فقهای مکتب تشیع نسبت به دیگر مکاتب اسلامی مساله اجتهاد و تطبیق مسائل اجتماعی درهرعصری با شرع انور می باشد به تعبیر دیگر اجتهاد به فقها این اجازه را داده است که درهر عصری مسائل مبتلا به اجتماع خود را با شرع مطابقت بدهند و بتوانند آن را در احکام مستحدثه زمان خود بکار برند. این مساله باعث اختلافات اندک اما قابل توجهی در حوزه ی فقه شده است واین خود از نشانه های پویایی فقه ش...

بر خلاف اهل سنت، فقهای شیعه اجماع را به دلیل کشف از قول معصوم حجت دانسته و بدین ترتیب آن را یکی از مصادیق سنت در کنار کتاب و عقل، از راه‌های دست‌یابی به حکم شرعی به شمار آورده‌اند. این مسأله می‌تواند شأن اجماع را بر فرض پذیرش آن، در حد خبر واحد تنزل دهد و استناد به چنین ادله‌ای را در احکام کیفری به دلیل مسلم‌بودن مسأله احتیاط در دماء و نفوس و ظنی‌بودن این ادله، با چالش‌هایی روبرو سازد. این نوش...