مجله پژوهش های زبان شناسیسال چهارم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1391/8/ 1392/3/ 1392/4/ 19- 1391تاریخ وصول: 11تاریخ اصلاحات: 18تاریخ پذیرش: 6صص [email protected] * استادیار زبان شناسی دانشگاه اصفهانمفهوم عامل در واژه های مشتق زبان فارسی*عادل رفیعیچکیدهنوشته حاضر به مسئله منشأ مفهوم عامل در واژه های مشتق از وندهای مشهور به اسم عامل ساز در زبان فارسی می پردازداین منظور ابتدا سه رویکرد عمده به...

این مقاله بر آن است که نقش گرایش های جنسیتی در انتخاب واژگان خطاب در داستان های ایرانی را بررسی کند. بعضی از واژگان خطاب از روی ماهیت خود عملکرد جنسیتی دارند. و ویژه ی زنان یا مردان می باشند. اما همان طور که بررسی شده است گوناگونی انتخاب بعضی از صورت های خطاب یا خطاب های ارجاعی، کم و بیش ناشی از موقعیت اجتماعی و ارزش های اجتماعی شخصیت های مطرح در این داستان های مورد نظر می باشد. برای مثال شخصیت...

جُستار حاضر در پی آن است تا به بررسی گروهی از کلمات بپردازد که در جمله، مرجع ضمیری مذکور (پیوسته یا گسسته) هستند و در صورت حذف ضمیر می‎توانند جایگزین آن شوند و نقش آن را برعهده ‎گیرند؛ ازاین‎‌رو، ما این دسته واژه‌ها و گروه‌های اسمی را «هم‎نقشِ ضمیر» نامیده‎ایم. ضمایری که این گروه‌واژه‎ها مرجع آن‏ها هستند بعد از اسم، حرف اضافه و فعل به کارمی‌روند و غالباً در سه نقش مضافٌ‌الیهی، متمّمی و مفعولی ظاهر م...

پژوهش پیش رو، پسوند اشتقاقی «- انه» در زبان فارسی را مورد واکاوی قرار می‌دهد و سویه‌های گوناگون ساختاری و معنایی/ کارکردی آن را بررسی می‌کند. این پژوهش، با رویکردی ساخت‌بنیاد و در چارچوب نظریۀ ساختواژۀ ساختی انجام گرفته که می‌کوشد الگوهای واژه‎سازی را بر پایۀ مفهوم «ساخت» و «طرحواره‌های ساختی» تبیین نماید و روابط پایگانی میان طرحواره‌ها و زیرطرحواره‌ها را به‌گونه‌ای سامان‌مند نشان دهد. داده‌های...

معمولاً انسانها برای بیان مقصود ، حق تعالی را با اسمی می خوانند تا او را از سایر موجودات متمایز نمایند. اسمی که جامع جمیع صفات بوده و بیانگر ذات احدیت باشد و همه کمالات و جمال های ذات او را توصیف کند ( بسیط الحقیقة بودن و وحدت و ... او را بیان کند). چنین اسمی ، اسم جامع خداست. در ائین یهود ، خدا را به نام های متعدد و با صفات جداگانه می خواندند که در بین همه آنها ، اسم اعظم و یا جامع خدا جایگاه خ...

یکی از مباحث مهم علم اصول، مبحث اطلاق و تقیید است. دلالت اسم علم و جمله بر اطلاق از باب مقدمات حکمت است. در مورد اسم جنس، اختلاف است که دلالت آن بر اطلاق وضعی است یا مثل. اسم علم و جمله از باب مقدمات حکمت است. مقدمات حکمت شرایط پنج‌گانه امکان اطلاق و تقیید، در مقام بیان بودن، عدم وجود قرینه، نبودن قدر متیقن در مقام تخاطب، وجود یا عدم انصراف برای احراز اطلاق است. انصراف آن است که از شنیدن لفظ مط...

بند موصولی در زبان آلمانی با استفاده از ضمیر موصولی ساخته می‌شود که از جهت جنس و شمار با اسم هسته مطابقت دارد. این در حالی است که زبان فارسی تنها از حرف ربط «که» برای ساخت بند موصولی استفاده می‌کند. این تفاوت، زبان‌آموزان ایرانی و آلمانی را به هنگام یادگیری زبان‌های آلمانی و فارسی با دشواری‌هایی روبه‌رو می‌سازد. مقاله پیش‌رو علاوه بر بررسی راهبردهای ساخت بند موصولی در زبان‌های فارسی و آلمانی به...

چکیده ندارد.

  نظریه گروه نقشی حرف تعریف یکی از تعدیل‌های صورت گرفته در نظریه حاکمیت و مرجع گزینی است که در توصیف و تحلیل گروه اسمی، تحول عمده‌ای پدید آورد. به طور مثال مجموعه‌ای از فرافکنی‌های نقشی خاص در سطوح بالاتر از اسم به کار می‌رود. درسطح بالاتر از گروه اسمی در گویش لری خرم‌آبادی، گروه‌های نقشی شمار، حرف تعریف و اضافه به کار می‌رود. گروه‌های نقشی مربوط به اسم بر گروه اسمی هیچ گونه نقش معنایی فرافکنی ...