عدم تعادل و تمرکز شدید از جمله ویژگی کشورهای جهان سوم است که این ویژگی معلول نتایج سیاست‌های رشد قطبی به شمار می‌آید که در نتیجه این سیاست، تمام امکانات در یک یا چند منطقه تمرکز می‌یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه ای عمل می‌نمایند. عدم توجه به نظام شهری و نحوه پراکنش مراکز و کانون‌های شهری در پهنه سرزمین از یک سو و رشد شتابان شهرنشینی از سوی دیگر به گسیختگی و عدم انسجام در ساختار فضایی منجر خواه...

چکیده: امروزه، همه کشورهای جهان با پدیده شهرنشینی مواجه هستند، که افزایش جمعیت و به تبع آن توسعه شهرهای کوچک و بزرگ را به دنبال داشته است. شهرها به موازات تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دچار تحول، رشد و توسعه می شوند. رشد شهرهای موجود، خلق شهرهای جدید، رشد روستاها و تبدیل شدن آن به مراکز شهری در ادبیات اقتصاد شهری تحت عنوان توسعه شهری مطرح می گردد. هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر بر ت...

روند سریع گسترش منطقه شهری تهران طی چهار دهه اخیر بدون داشتن الگو و برنامه‌ای خاص موجب تشدید عوارض نامطلوبی، ازجمله افزایش تمرکزها و تراکم‌های غیرقابل‌کنترل شده است. هدف از این تحقیق ساماندهی به اسکان و استقرار جمعیت و فعالیت در توسعه آتی شهرها و توزیع مرکزیت‌ها در سطح منطقه به‌منظور کاهش شدت تمرکزگرایی و وابستگی مستقیم سکونتگاه‌های منطقه به شهر تهران و به‌تبع کاهش بار مسائل و مشکلات شهر تهران ...

داده­های فضایی در فضا توزیع یکنواختی ندارند و تکنیک­ها و تحلیل­های منحصر به فرد خود را می­طلبند. از این رو، مدل­های گوناگونی در زمینه، زمین آمار به وجود آمده­اند. از آنجا که بررسی و تحلیل توزیع خدمات عمومی شهر به صورت همگن در فضا توزیع نشده­اند بنابراین یکی از اساسی­ترین عناصر ارتقاء دهنده کیفیت محیط شهری دسترسی مناسب به خدمات است و یک عامل ضروری برای توفیق پایداری محیط شهری تلقی می­شود. در چنی...

هدف رویکرد مطالعات شبکة شهری هم­پیوندی در توسعة شهری و روستایی، افزودن ابعاد فضایی و مکانی به برنامه­ریزی منطقه­ای است. در این مقاله با مطالعة چارچوب نظری مطالعات شبکة هم­پیوندی، روشی پیشنهادی برای تعیین سلسله مراتب و نیز سطح­بندی سکونت گاه­ها در سکونت گاه­های شهری و روستایی استان قم بررسی شده است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است و جامعة آماری استان قم است. داده ها به روش اسنادی و کتابخانه­ای گرد...

سرمایه فضایی مفهومی نسبتاً نوین در ادبیات مطالعات شهری و فضایی تلقی می‌شود که افکار پژوهشگران جامعه‌شناسی، شهرسازی، و جغرافیا درباره سرمایه و فضای شهری را به یکدیگر پیوند زده، و گرچه حدود دو دهه از شکل‌گیری این دانش‌واژه می‌گذرد، همچنان گسیختگی و ابهام زیادی در دامنه‌های مفهوم سرمایه فضایی وجود دارد. مقاله حاضر با هدف تبیین مفهوم سرمایه فضایی، از روش اسنادی برای گردآوری داده‌ها استفاده کرده است ...

نظام شهری مجموعه ای از شهرهای بزرگ و کوچک است که در کنار هم بافت یک ناحیه را تشکیل می دهند و در طول زمان در حال تغییر و تکامل هستند. از آنجایی که نحوه پراکنش نقاط سکونتگاهی در پهنه سرزمین، گسیختگی و عدم انسجام ساختار فضایی از مشخصه های نظام شهری در سطح کشور است، بنابراین بررسی آن در کلیه مناطق کشور، از جمله استان کردستان به منظور شناخت پیوندها و تفاوت ها امری اجتناب ناپذیر است. هدف اصلی این پژو...

نظام‌های سکونتگاه‌های شهری در بلند مدت تبعیت از انتظام فضایی سلسله مراتب گونه دارد. روند رو به رشد شهرنشینی در دهه‌های اخیر، مطالعه را درساختار فضایی شهرها الزامی نموده است. در این راستا، بررسی الگوی نظام شهرنشینی و نحوه توزیع اندازه جمعیت سکونتگاههای شهری یک ضرورت تلقی می‌شود. هدف از این مقاله بررسی و تحلیل نظام شهری استان فارس با تاکید بر نحوه پراکندگی جمعیت شهرهای این استان با استفاده از مدل...

نظام‌های سکونتگاه‌های شهری در بلند مدت تبعیت از انتظام فضایی سلسله مراتب گونه دارد. روند رو به رشد شهرنشینی در دهه‌های اخیر، مطالعه را درساختار فضایی شهرها الزامی نموده است. در این راستا، بررسی الگوی نظام شهرنشینی و نحوه توزیع اندازه جمعیت سکونتگاههای شهری یک ضرورت تلقی می‌شود. هدف از این مقاله بررسی و تحلیل نظام شهری استان فارس با تاکید بر نحوه پراکندگی جمعیت شهرهای این استان با استفاده از مدل...

ساختار فضایی یک ناحیه نیز همچون یک سیستم، محصول یک فرایند دائمی سازمان­یابی فضاست. ساختار فضایی شهرستان بابل نیز همچون یک سیستم، محصول فرایند دائمی سازمان یابی فضاست. در این خصوص برای بررسی علمی سازمان فضایی شهرستان بابل نقش نیروهای درونی ( اقلیم، توپوگرافی، حاصلخیزی زمین و. .. ) و بیرونی (عوامل اداری و سیاسی، دسترسی و .. ) در شکل­گیری و  تکوین سازمان یابی فضایی شهرستان بابل تحلیل و ارزیابی شد....