یکی از مهم ترین منابع تاریخ فرهنگی- اجتماعی ایران، مطالعه داستان­های عامیانه هر دوره تاریخی است. داستان سرایان با توجه به اوضاع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی زمان خود داستانی را ساخته و پرداخته می­کنند؛ در این میان آداب و رسوم و آیین­های زنده و پویای آن دوره خودنمایی می­کند. یکی از آیین­های ایرانی که در داستانهای دوره­های مختلف تاریخی به وفور دیده می­شود، آیین عیاری است. این آیین که از ایران ...

در ادب فارسی در کنار قالب غزل، برای بیان مضامین غنایی و عاشقانه، استفاده از منظومه های عاشقانه نیز رواج دارد. داستان سرایی از انواعی است که بسیار زود در شعر فارسی مورد توجّه قرار گرفته است. در پایان قرن ششم نظم داستان های عاشقانه به وسیله نظامی گنجوی به حدّ اعلای کمال خود رسید. وی چند داستان معروف زمان خود را به نظم درآورد و هنرنمایی های این شاعر تا بدانجاست که اکثر سرایندگان  منظومه های عاشقانه،...

مقاله حاضر به بررسی و تحلیل عناصر داستانی ِفرائدالسلوک می پردازد و مباحثی مانند اوصاف قصّْه و داستان، نوع داستان، حجم، زبان، گفتگو، شخصیت، راوی و گویندگان، زاویه دید، کنش داستانی، زنجیره مشترک بن مایه داستان ها، نتایج اخلاقی و زمان و مکان مورد کنکاش قرار می گیرد. در داستان ها و قصه های فرائدالسلوک خصوصیاتی چون تأکید بر حوادث، محکم نبودن روابط علت و معلولی میان رویدادها، مطلق گرایی، ختم شدن به نتای...

در تاریخ ادبی هر ملتی سرآمدانی هستند که مبتکر بوده و به پیشرفت ادبیات کمک کرده اند، در عرصه داستان به معنای امروز نیز پیشگامانی هستند که در تحول ادبیات عرب تأثیرگذار بوده اند؛ و قالب های داستانی متنوعی را در مکتب های مختلف به عرصه ظهور رسانده اند. نجیب محفوظ از بزرگان داستان نویسی مصر است که قالب داستان را برای بیان اوضاع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه برگزید و در مکتب واقع گرایی، اسلوبی جدید...

شماری از آثار هنری ایران سده­های 4 تا 8 ﻫ. ق. با مجالسی آراسته شده­اند که شاهی کمان­گیر و سواره را در نخجیرگاه آهو نمایش می­دهد، درحالی­که بر پشت مرکبش زنی ریزاندام و چنگ­نواز نشسته است. این صحنه بنا بر متن شاهنامۀ فردوسی و هفت پیکر نظامی گنجوی، داستان بهرام گور شاهنشاه ساسانی و کنیز خنیاگرش آزاده را روایت می­کند. البته انتساب این روایت به شاهنامۀ فردوسی در سال های اخیر موضوع انتقاد بوده و حتی ...

امروزه ادبیات، به‏ویژه داستان کوتاه، را نوعی صنعت می‏دانند که قواعدی دارد و می‏توان با خواندن و کوشش زیاد آن را فرا گرفت. داستان کوتاه را می‏توان از نظر شخصیت‏ها، نوع بیان داستان، و کوتاهی و بلندی آن بررسی کرد یا با استفاده از ادبیاتِ نسبتاً نوپای تطبیقیِ «روابط و تأثیرات ادبی» عناصر مشترک داستان‏ها را در زبان‏های گوناگون کاوید. ریموند کارور و مصطفی مستور دو نویسندۀ بزرگی‌اند که در میان مخاطبان اد...

ای. ال. داکتارو خالق رمان‌هایی است که با نوسان میانِ تاریخ و داستان، پرسش‌های بنیادینی در بابِ تاریخ و معنای آن مطرح می‌کنند. چون او در سنتِ تاریخ‌محورِ یهودی بالیده، تفسیرِ دیدگاهِ تاریخی‌اش اهمیت فراوانی در درک آثارش دارد و در میان رمان‌هایش، کتاب دانیال که صریحاً به مسئلۀ تاریخ می‌پردازد، بیش از همه می‌تواند در شناختِ فلسفۀ تاریخِ او یاری‌مان کند. در این مقاله با تکیه بر آرای میرچا الیاده و تفحص در م...