خواجه یوسف همدانی از مشایخ نسبتاً گمنام عرفان در قرن‌های پنجم و ششم هجری است و تنها اثر باقی‌مانده از وی کتاب رتبه ‌الحیات است. خواجه یوسف، این کتاب را بر پایۀ پرسش و پاسخ تنظیم کرده ‌است. وی در این کتاب پس از طرح پرسش‌هایی از مخاطبی فرضی، با زبانی ساده، بر اساس آموزه‌های عرفانی، به پاسخگویی می‌پردازد. متن این کتاب، به شعر بسیار نزدیک شده است. بی‌تردید علاوه بر عنصر عاطفه که در آن به‌وضوح قا...

فقهای بزرگوار ما در کتاب حج ـ با توجه به اهمیت ویژة این سفر معنوی و اثری که در انسان دارد ـ آدابی را از مجامع حدیثی استخراج و تبیین کرده‌اند که عمل به آن‌ها در رسیدن به هدف واقعیِ حج، بسیار مؤثر است و به روح و روان انسان جان تازه می‌بخشد. بیشتر مطالبی که در این نوشته بررسی گردیده، بر مبنای حدیثی است که امام صادق7 در حدیث حمّاد بن عیسی از وصیت لقمان بیان می‌کند.

از دیرباز ارتباط بین نگرش هنرمند با زبان او، اعمّ از زبان ادبی و غیرادبی، مورد توجّه سبک شناسان بوده است. برخی توجّه به مشبّه به ها را در متن ادبی از مهم ترین روش های یافتن ارتباط بین محتوا و فرم دانسته اند و از آن روی که وجه شبه از مشبّه به اتّخاذ می شود، برای بررسی نگرش هنرمند مهم قلمداد کرده اند. در این جستار، بر آنیم تا تأثیر مفهوم قدرت و سلطنت معنوی اولیاء را که از بنمایه های متن انس التّائبین اس...

بسیاری از دستآوردهای علمی بشر از فرهنگ سرچشمه گرفته است. لذا با برقراری ارتباط صحیح میان میراث فرهنگی و ادبی گذشته و علم دانش امروز می توان امکان پیشرفت های جدیدی را افزایش داد. تحقیق حاضر که با هدف کشف و بیان مفاهیم روان شناختی در دفتر چهارم مثنوی مولوی انجام شده است را می توان طرحی تازه در زمینه ی روان درمانی و گامی هرچند کوچک در جهت رسیدن به مفصود فوق در نظر گرفت. در فصل اول این تحقیق ابتدا ...

حارث محاسبی شناخته شده ترین عارف در حوزة عرفان اسلامی دورة نخست است. با توجه به آثار محاسبی به یقین می توان وی را یک متفکر اخلاق دانست. مهم ترین اثر محاسبی الرعایه است که هم در شرق و هم در غرب شناخته شده است؛ شاید به این علت که این کتاب بهترین دستورالعمل برای حیات معنوی در حوزة تفکر اسلامی است. در این مقاله با استناد به آرا و آثار محاسبی به بیان نظام اخلاقی وی می‎پردازیم

این رساله تصحیح،تدوین و تحشیه نسخه ای خطی با عنوان رموزطاهرین(رموزات مثنوی)از شاعر و شارح شیعی قرن دوازدهم هند،باقرعلی خان است،ازآنجاکه نسخ? منحصر به فرد رموزطاهرین به مرور زمان درحال ریختگی و نابودی قرار دارد و همچنین این نسخه،گزیده و شرح منظومی بر مثنوی مولانا جلال الدین بلخی است،در اهمیت و ارزش تصحیح آن جای صحبت باقی نمی ماند.از دیرباز تا به امروز یکی از اقدامات اساسی و بنیادین در عالم علم و...

این نوشتار در پی آن است که دیدگاه¬های قرآنی مولوی در مثنوی معنوی را بازیابی و مورد نقد و بررسی قراردهد. برای این منظور تمام شش دفتر مثنوی معنوی از ابتدا تا انتها مطالعه و مطالب مرتبط با مفاهیم قرآنی و آیات مربوط به آن استخراج گردیده است. فهرست کردن تمام آیاتی که به نوعی در کلام مولوی استفاده شده، مجموعه را بسیار مفصل می¬کند، اما در اینجا نمونه¬هایی از پنج نوع ارتباط مثنویمعنوی با قرآن کریم در ...

کتاب و کتابخانه در بررسی قلمرو اندیشه و آثار ذوقی و هنجارهای علمی و فرهنگی ‘ ملاک اصالت تمدن هرملت تواند بود و پایه استوار فرهنگ او ‘ بدانگونه که سیر تکاملی تمدن هرقوم را بدان باز توان شناخت. اگر به پیشینه پیدایش تمدن ملت ها درنگریم‘درمی یابیم که پژوهش در کار کتاب و کتابخانه بر هر چیز تقدم دارد. چه استمرار خط سیر ذوقی و فرهنگی ملتها را بدان بازشناساند. درتمام حوزة جغرافیایی زبان فارسی از خراس...