یکی از ویژگی های بارزی که در تفاسیر عرفانی به چشم می خورد نگاه تأویل گونه و رمزی و توجه به معانی باطنی آیات است، قرآن کریم با وجود تمثیل های گوناگون و اشارات و کنایات زمینه شکل گیری این نوع تفسیر را فراهم آورده است، از آنجا که حجم قابل توجهی از این کتاب الهی به بیان قصه ها اختصاص یافته است، مفسران عارف از این بخش غفلت نورزیده اند و از آن بهره های عرفانی فراوانی برده اند و با شیوه های گوناگون آن...

دربارة نسبت خلق با حق چه دیدگاه هایی وجود دارد؟ و کدام دیدگاه از نظر عقل و نقل پذیرفته است؟ دربارة نسبت خلق با حق سه دیدگاه اصلی وجود دارد: یکی دیدگاه مباینت است که بر اساس آن، خلق با حق هیچ سنخیتی ندارد، بلکه چیستی و هستی اش با چیستی و هستی خداوند کاملاً مغایر و بیگانه است؛ دوم دیدگاه اتحاد است که بر اساس آن، خلق با حق، یا در چیستی و در اصل هستی یگانه است؛ گرچه در مرتبة وجود مغایر و بیگانه است...

چالش عارف و فیلسوف یکی از اشکال مخالفت با فلسفه است. فلسفه در طول تاریخ از سه ناحیه متشرعان دین باور تجربه گرایان دین ستیز و عارفان عاشق با انگیزه های متفاوت مورد حمله قرار گرفته است . یکی از دلکش ترین بحثها در تاریخ تفکر بشری مناظره اندیشه و شهود عقل و عشق و دانش و بینش است. عارفان در درک مسائل ماورای طبیعت به قدرت عقل خوشبین نیستند و عقل ستیزی در آثار قریب به اتفاق آنان مشاهده می وشد. عقل در ...

تعداد 50 نفر سالمند مرد ساکن خانه سرا و 50 نفر ساکن منزل به طور تصادفی از جنوب شهر تهران انتخاب گردید. نتایج داده های به دست آمده از دو گروه نشان داد که سالمندان ساکن خانه سرا از لحاظ سطح تحصیلات از سالمندان ساکن منزل در جنوب شهر تهران پائین تر هستند و از لحاظ وضعیت خانوادگی نیز آسیب پذیر می باشند. مقایسه میانگین دو گروه آزمودنی ها در متغیرهای شخصیتی نشان داد که سالمندان ساکن خانه سرا نسبت به س...

بررسی و شناخت آثار ادبی و تحلیل زندگی آفرینندگان آن ها، از تأثیر غیر قابل انکار جامعه بر آثار ادبی حکایت می کند. آثار ادبی هر دوره ای مانند آینه ای است که زندگی اجتماعی آن عصر را در خود انعکاس می دهد. آن چه را که شاعر یا نویسنده در آثار خود می آورد، به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بازتابی از اوضاع و احوال جامعه ای است که در آن زندگی می کند. دوره ی مشروطه به عنوان فصلی فوق العاده در تاریخ ملّت ایر...

عمر ابوریشه و عارف قزوینی دو تن از چهره های شاخص شعر معاصر هستند که در روزگاری پر از آشوب و ظلم می زیستند که زندگی آن ها با حوادث و رخدادهای آن عصر، پیوندی محکم خورده بود، اوضاع آشفته ی سوریه و ایران، این دو شاعر را به سمت و سوی دفاع از میهن سوق داد، آن ها با سلاح تیز و برّنده ی شعرشان بر ضدّ بیدادگری ها و ستم های زمانه ی خویش به مبارزه برخاستند و دفاع از ارزش های میهنشان را به طور گسترده در اشعا...

رمان چهرة مرد هنرمند در جوانی، مراحل رشد روحی هنرمند جوان را به تصویر می کشد. جویس در این تصویر نگاری از پیشینه های عرفانی، به ویژه زیبایی شناسی عرفانی آکویناس، و نیز از مشرب عارفان بزرگی چون برونو و اگوستین قدیس بهره گرفت، و به زیبایی شناسی عرفانی هنررسید. با این پیش زمینه، وی در این رمان، چهرة هنرمندی را می نگارد که بینش زیبایی شناسی هنری او عرفانی است؛ با این بینش به شهود می رسد و هنرمندی عا...

عرفان علم معرفت و شناخت باطنی است. عارف با تزکیة باطن و از راه های فرا حسی به عوالمی وارد می شود که برای جسم و حواس جسمانی امکان پذیر نیست. در این مسیر عنصر «نفس» یا «روان» نقش مهمی ایفا می کند. یکی از راه های مهم ورود به عالم فوق طبیعی، کشف عارفانه (واقعه) است. انسان از راه مکاشفه یا گاه الهام یا در شرایطی ویژه به مغیّبات علم پیدا می کند؛ اما واقعه از عناصر فرا حسی است که نفس ناطقة آدمی به کمک ...

سیمای ابراهیم در مثنوی علاوه بر مقام نبوت ‘ سیمای عارف کاملی است که در مبارزه با بت نفس ‘ الگوی سالکان و مریدان بحر صفا گشته است . مولوی در داستان ابراهیم با توجه کامل به اشارات و دقایق قرآنی ‘ به ذکر سرگذشت شیخ کاملی می پردازد که در میدان نظر و عمل سربلند و پیروز ‘ مراحل فنای فی الله را پشت سر می گذارد و با اطمینان کامل به مرحله شهود بقا نایل گردیده و به مقام خلیل اللهی می رسد . ابراهیم از نگا...

ولایت نقطه عطفی است که مشترک میان شریعت و طریقت و حقیقت می باشد. عارف بزرگ ‘ جناب هجویری در کتاب ((کشف المحجوب)) درباره اهمیت ولایت در عرفان فرموده است : (( بدان که قاعده و اساس طریقت تصوف و معرفت جمله بر ولایت و اثبات آن است که جمله مشایخ اندر حکم اثبات آن موافق اند ‘ اما هر کسی به عبارتی دگرگون بیان این ظاهر کرده اند.)) ما در این مقاله برآنیم که براساس دیدگاههای عارف بزرگ شیعی سید حیدر آملی ...