اگر چه قاضی بیضاوی رحمه الله تعالی علیه‘أنوار التنزیل و اسرارالتأویل را از اشارات عرفانی کاملاً به یکسو ننهاده است و خطبه آغازین نیز بشاراتی را دربردارد‌ لیک چون تفسیر قاضی اصلاً عرفانی نیست و در آن به شرح عرفانی حروف بسم الله الرحمن الرحیم نپرداخته ‘ لذا چون تفاسیر عرفانی نیز مطمح نظر نگارنده بوده است ‘ در این مقاله از معانی و تعبیرات عرفانی حروف باء و سین و میم بسم الله‘در تفاسیری همانند تفسیر ...

یکی از پایه های اصلی علم بیان که در شعر شاعران فارسی زبان کاربرد زیادی دارد "تشبیه" است که بانازک خیالی و باریک اندیشی افکار شعر و ادبای فارسی زبان ، جلوه ی خاصی به شعر آن ها می بخشد. این پایان نامه با موضوع "فرهنگ تشبیهات در اشعار مجیر الدین بیلقانی" در فصول چندگانه ی زیر تدوین و تنظیم شده است. در فصل اول، به شرح حال این شاعر و چگونگی گذران زندگی شخصی وی پرداخته شده است. در فصل دوم "کلیات انوا...

ابومحمد حسن بن شعبة حرّانی، محدّث شیعی سدۀ چهارم هجری است که اطلاعات کمی دربارۀ وی وجود دارد. کهن ترین منبعی که از وی نام برده به سدۀ دهم هجری بازمی گردد. آشنایی بیشتر عالمان شیعی با وی بیش از همه مرهون دستیابی وجاده ای علامه مجلسی و شیخ حرّعاملی به کتاب مشهور تُحَف العقول اوست که به سبب تألیف همین اثر مورد تمجید عالمان متأخر امامی قرار گرفته است. در میان میراث مکتوب مذهب نُصیریه علاوه بر این دو کتاب...

این رساله نگاهی مبسوط و فراگیر به موضوع عقل و عشق در مثنوی معنوی مولوی است. مثنوی مولوی گنجینه ای انباشته از مرواریدهای گرانبهای ادب فارسی و عرفان اسلامی و گوهرهای نایاب از حکمت و فلسفه است. به طوریکه موضوعات و مفاهیم عالی ادب، فرهنگ، اندیشه و عرفان به طرزی بدیع ، زیبا و در عین حال ساده، آمیخته با حکایات و تمثیلات ظریف بیان گردیده است . موضوع عقل و عشق از موضوعات بسیار مهم انسانی ، هم در بعد نظ...

در بیان استخراج جیب یک درجه رساله ای است به زبان فارسی از مصنفی ناشناس که ظاهراً به منظور تقریر و توضیح روش محاسبه جیب (سینوس) یک درجه بر اساس شرح قوشچی (د. 879 ق) بر زیج الغ بیگ (فارسی) و رسالة فی استخراج جیب درجة واحدة (عربی) اثر قاضی زاده (د. حدود 840 ق) تألیف شده است. اثری که مبدع اصلی این روش، غیاث الدین جمشید کاشانی (د. 832 ق)، در این باره نوشته، تاکنون به دست نیامده، اما اثر قاضی زاده که ...

خلائی که با از بین رفتن سلاجقه در ایران پیدا شد، بوسیله سلسله های مختلفی که مهمترین آنها اتابکان فارس، اتابکان آذربایجان، اتابکان یزد، اتابکان لرستان(لربزرگ و لرکوچک) بودند، پرگردید. از میان سلسله های یاد شده، تنها سلسله ای که بیش از همه تداوم پیدا کرد اتابکان لرکوچک(1006-570ه.ق)بود که موجودیت سیاسی خود را تا اواسط عصرصفوی همچنان حفظ کردند. اتابکان لرکوچک از طایفه لر جنگروی بودند که برای پیدا ک...

وحدت وجود، عالی ترین شکل توحید و محور مسائل و مباحث عرفان نظری است. عرفان نظری به شکل مدوّن و منسجم از زمان محی الدین بن عربی در سده ی هفتم ق شکل گرفت. از آن زمان تا کنون عده ی بسیاری، هم به منظور اثبات و هم به منظور رد کردن وحدت وجود، رساله ها و کتاب هایی نگاشته اند. یکی از افرادی که در این رابطه دست به قلم برده و در صدد اثبات و رد ایرادات و اشکالات وارده به این اصل اساسی عرفان نظری بر آمده است...