اصطلاح "فلسفه در طول تاریخ به معانی گوناگون به کار رفته الست. زمانی همه دانشها تحت عنوان حکمت یا فلسفه, طبقه بندی می شدند،و آن بخش خاص فلسفه را که امروز به آن فلسفه می گوییم، ما بعد الطبیعه یا "ماوراء الطببعه یاالهیات ویا فلسفه اولی می نامیدند. امروزه با اضافه کردن اسامی علوم به لفظ فلسفه، اصطلاح دیگری پدید،آمد که به آ ن فلسفه مضاف می گویند. فلسفه یک علم- مثلآ فلسفه علم فیریک; فلسفه علم شیمی/ ف...

مجرد دارای اقسامی است. عقل و نفس دو قسم مشهور مجردات هستند. در فلسفه أفلوطین أحد، و موجود مستقل و مطلق در فلسفه ملاصدرا، نیز مجردند. علاوه بر این سه قسم، نوعی دیگر از مجرد به نام مجرد مثالی در فلسفه اسلامی مطرح است. مجردات در دیدگاه أفلوطین و ملاصدرا ویژگی‌هایی متمایز از مادیات دارند. در مجردات احکامی مثل وجود، وحدت، علیت و علم غلبه دارد و عوارض مادی مانند ماده، حرکت، زمان و مکان از آنها سلب می...

رساله ی حاضر به بررسی مهمترین اندیشه های فلسفی ویتگنشتاین متقدم می پردازد، که عبارتند از: فلسفه، منطق، نظریه ی تصویری معنا، نظریه ی نشان دادن و گفتن و خودتنهاگروی. او در این دوره، روش مناسب برای بررسی مسائل فلسفی را روش تحلیل می داند و در این موضوع با دیگر فلاسفه ی تحلیلی هم عقیده است. اگرچه او در دوره ی متأخرش این روش را کنار می گذارد و به روش توصیف توجه می کند. در بحث منطق توجه او به مبانی ن...

رساله در 8 بخش تنظیم یافته است . بخش اول دربرگیرنده « کلیات » : و شامل مباحث زیر است : تعریف فلسفه ، شرح حال بن سینا و اصالت وجود و عشق در موجودات و بدیهی بودن مفهوم عشق ، در بخش دوم تا پنجم ، عشق در بسائط غیر حیّه ، عشق در نباتات ، حیوانات و انسان مطرح شده است ، خلاصه سخن آنکه سعادت هر قوه ای نیل به آن چیزی است که مقتضای ذاتی آن است بی آنکه مانعی بر سر راه آن باشد . عشق در جواهر عقلی را بیان می...

در مباحث فلسفه اخلاق یکی از نظریاتی که گرچه محبوبیت عام ندارد ولی از سوی افرادی چون خانم «اَین رند» مورد دفاع قرار گرفته، نظریه خودگروی اخلاقی است. نگارنده در مقاله حاضر درصدد طرح این دیدگاه، و سپس تفسیر خودگروی اخلاقی با رویکرد خودارزشمندی می‌باشد که البته در این‌صورت خودگروی از شکل متداولش که محرک انسان خودخواهی باشد، فاصله گرفته و به‌سوی توجه به خویشتن و عنایت به نفس در جهت ارزشمندی و فعلیت ک...

یکی از مباحث مهم و در عین حال مبهم در علم فقه مسئله‌ی موسیقی است که براساس تقسیم موسیقی به دو نوع سازی و آوازی، مساله‌ی حرمت و عدم حرمت خوانندگی ذیل مبحث غنا و موضوع نوازندگی تحت عنوان لهو و لعب مورد نظر قرار می-گیرد. در این پژوهش آنچه مد نظر قرار گرفته است خوانندگی می باشد. در این میان، موضوع شناسی توسط کارشناس (عرف خاص، موسیقیدان) به جهت کشف حکم فقهی از اهمیت وافری برخوردار است. در بحث غنا ما...

علم­شناسی یا فلسفۀ علم حکیمان مسلمان، جوانب و زوایای مختلفی داشته است که یکی از مهم‌ترین آنها مشکلِ «عوارضِ اخص» یا «عوارض به‌واسطۀ اخص» است. این معضل اگرچه برای گذشتگان تنها یکی از مسائل علم‌شناختی بود، اما به‌تدریج به مهم‌ترین مسئله و برای برخی، به تنها مسئله تبدیل شد. ماحصل این مشکل آن است که بر اساس قواعد علم­شناسی، جایز نیست در علوم از اوصاف و عـوارضی بحث کرد که با واسطه بـر موضوع علم حمل می...

«موضوع ضمنی» موضوعی است که متعاقب طرح موضوع اصلی یک پرونده مطرح می شود و حل مقدماتی آن لازمه رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به موضوع اصلی می باشد. در رابطه با تعیین قانون حاکم بر موضوع ضمنی در حالتی که موضوع اصلی تابع یک قانون خارجی است، دو راه حل ارائه شده است. گرچه غالب علمای حقوق معتقد به صلاحیت قاعده حل تعارضِ مقر دادگاه برای تعیین قانون صلاحیتدار بر موضوع ضمنی هستند، عده ای قانون کشور خارجی تعیی...

«توحید» اساسی‌ترین اصل اعتقادی اسلام است و دیگر معارف اعتقادی و معارف ارزشی انسان از آن نشأت می‌گیرد. توحید ذاتی مهم‎ترین نوع توحید و زیربنای تمام مراتب توحید است. امام‎رضا (علیه‎السلام) نیز بسان سایر معصومان (علیهم‎السلام) به این مسئله اساسی توجّهی ویژه داشته‌اند. دو پرسش‌ اساسی این مقاله عبارت است از: موضع امام‎رضا (علیه‎السلام) درباره توحید ذاتی چیست و چگونه می‌توان بر اساس نگاه فلسفی، دلالت‌...