تجلی آیات و مفاهیم قرآنی در اشعار رودکی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که تاکنون، چه در ایران و چه در ادبیات‌شناسی تاجیک، چنان‌که شایسته است، به‌طور عمیق و دقیق بررسی نشده است. در این مقاله کوشش است نمونه‌هایی از این مضامین در اشعار این شاعر بزرگ معرفی شود. باآنکه حوادث روزگار بخش اعظم اشعار رودکی را از بین برده است، تجلی مفاهیم و مضامین قرآنی در همین مقدار اندک نشان‌دهندة آن است که وی با قرآن پی...

علاوه بر ضروری بودن اکتساب پیش نیازهای تفسیری، توجه به آرای متقدمان، درباره ی مساله پیش نیازهای تفسیر لازم است. در این جستار، آشکار می شود که غالب مفسران، به آنچه در مقدمه ی تفسیرشان در مبحث پیش نیازهای تفسیر بیان داشته اند، در مقام عمل مقید نبوده اند. همچنین درباره ی علوم پیش نیاز تفسیر، بحث شده است؛ این علوم به هفت دسته ی کلی تقسیم گردیده که هر کدام، از زیرشاخه هایی تشکیل یافته اند. علوم مزبو...

این پژوهش با موضوع بن مایه های قرآنی در جزء های6،7،8،9در کتاب بصائرالدرجات، بر پایه روایات تفسیری أهل بیت?،، به شیوه ی کتابخانه ای و روش تحلیلی، در دامنه روایی انجام شده است. با توجّه به ناشناخته بودن میزان حضور آیات قرآنی در این کتاب، هدف از نگارش این پژوهش، شناسایی و استخراج روایات تفسیری، گونه شناسی، بیان آموزه ها، اعتبارسنجی روایات و در نهایت راهکارهای برون رفت از آسیب با استفاده از کتب رجال...

علاوه بر ضروری بودن اکتساب پیش‌نیازهای تفسیری، توجه به آرای متقدمان، درباره‌ی مساله پیش‌نیازهای تفسیر لازم است. در این جستار، آشکار می‌شود که غالب مفسران، به آنچه در مقدمه‌ی تفسیرشان در مبحث پیش‌نیازهای تفسیر بیان داشته‌اند، در مقام عمل مقید نبوده‌اند. همچنین درباره‌ی علوم پیش‌نیاز تفسیر، بحث شده است؛ این علوم به هفت دسته ی کلی تقسیم گردیده که هر کدام، از زیرشاخه‌هایی تشکیل یافته‌اند. علوم مزبو...

چکیده کتاب آسمانی قرآن از دیرباز مورد توجّه اندیشمندان مسلمان و حتّی غیر مسلمان بوده است و صاحب نظران در مورد جنبه های گوناگون این معجزه الهی بحث و بررسی نموده اند و نظرات مختلفی را بیان داشته اند. یکی از این جنبه ها که پژوهشگران علوم قرآنی بدان پرداخته اند، بحث درباره اعراب واژه ها و عبارت های قرآنی است که در پاره ای از این موارد، بین علما اختلاف دیدگاه وجود دارد که از آن ها با عنوان «مشکل اع...

چکیده علوم معانی، بیان، ادب، تفسیر و لغت از جمله علومی است مسلمانان از دیرباز به آنها توجه کرده اند و تألیفات و تصنیفات متعددی در این زمینه داشته اند. یکی از ادبایی که به علوم اسلامی خدمات شایانی ارزانی داشته ابو عبیده صاحب کتاب مجاز القرآن است. این مقاله در پی آن است که ضمن بیان مختصری از حیات و ادب ابوعبیده و دیدگاه ادبا حول مجاز در قرآن و سبب و انگیزه تألیف مجاز القران، سبک و شیوه ابوعبیده...

رساله ی حاضر با موضوع «دیدگاه های امام رضا7 در تفسیر و علوم قرآن» با یک مقدمه و کلیات، در چهار فصل تدوین شده است. در فصل اول موضوعات علوم قرآنی از قبیل: فضیلت و اهمیت قرآن، پدیده ی وحی، نزول قرآن و ترتیب آن، اسباب نزول، قرائت صحیح، جمع و تألیف قرآن، اعجاز قرآن کریم، ناسخ و منسوخ، بداء، محکم و متشابه، تحریف ناپذیری قرآن و بحث حدوث و قدم قرآن با ذکر احادیث امام هشتم7 با شرح کوتاه در سایه ی بیانا...

این نوشتار در پی آن است که دیدگاه¬های قرآنی مولوی در مثنوی معنوی را بازیابی و مورد نقد و بررسی قراردهد. برای این منظور تمام شش دفتر مثنوی معنوی از ابتدا تا انتها مطالعه و مطالب مرتبط با مفاهیم قرآنی و آیات مربوط به آن استخراج گردیده است. فهرست کردن تمام آیاتی که به نوعی در کلام مولوی استفاده شده، مجموعه را بسیار مفصل می¬کند، اما در اینجا نمونه¬هایی از پنج نوع ارتباط مثنویمعنوی با قرآن کریم در ...

یکی از مباحث مهم در حوزه علوم قرآنی و تفسیر، مسئله «مبانی یا اصول تفسیر» است. مبانی تفسیر که همان باورها و اصول پذیرفته شده و مسلّم نزد مفسّر است، در فرایند تفسیر وی، ایفای نقش می‌کند و پذیرش یا عدم پذیرش آنها، سبب رویکرد خاص در تفسیر می‌گردد. از آنجا که مبانی مفسران متفاوت است، لذا اختلاف در تفسیر پدید می‌آید. از امام محمدباقر (علیه‌السلام) روایات فراوانی در حوزه تفسیر آیات قرآن و علوم قرآنی باق...

رجوع به قرآن با رویکرد تفسیری نشان می دهد قرآن کریم در عرصه مبانی علوم انسانی ورودی حداکثری دارد. هستی ماوراء ماده (مفاهیمی مانند غیب، عرش، ملائکه، جن و ...)، خداشناسی توحیدی (توحید در خالقیت و ربوبیت)، پیوند دین و دنیا و دنیا و آخرت به عنوان مهم‏ترین مبانی هستی شناختی؛ وجود مستقل و تجرد روح، پیوند روح و بدن، اختیار، تأثیرپذیری توأمان فرد و جامعه از یکدیگر، فطرت، کرامت و خلافت انسان و قرب الهی ...