هدف : مقاله حاضر در صدد یافتن و ارائه شاخصه ها و معیارهای دینداری است. داوری در باب دینداری و یا عدم آن در یک جامعه بدون تبیین و تعیین شاخصه های دینداری یک داوری عقیم و بی حاصل خواهد بود. اختلاف در شاخصه های دینداری، داوری ها را در باب دینداری و یا عدم دینداری متفاوت و گاه متضاد می سازد. روش : روش تحلیل اسنادی بوده است.یافته‌ها :شاخصه‌هادر سه حوزه عقاید ، احکام و اخلاقیات به اجمال ارائه شده است...

این رساله به بررسی ارتباط عوامل سیاسی باتطور گفتمان عقلانیت درمذاهب کلامی می پردازد. منظور ازگفتمان عقلانیت رویکردهای روشی است که متکلمان جهت اثبات عقاید دینی به کار گرفتند. سیر تحولات تاریخ اسلام ویافته های نظری بسیاری ازمحققان، نشان گر ارتباط متقابل تحولات سیاسی، فرهنگی واجتماعی جامعه اسلامی با تحولات معرفتی است. مذاهب کلامی و رویکردهای روشی متکلمان نیز، به عنوان یکی از مظاهر معرفت دینی درقرو...

مکاتب مختلف روان شناسی مثل روانکاوی، رفتارگرایی، انسان گرایی، مکتب شناختی و ... تلاش زیادی برای درک انسان و معضلات روان شناختی ـ رفتاری وی نموده و از جنبه های گوناگون به انسان و نیازهایش نگریسته اند. دیدگاه دینی نیز انسان و مسائل او را مورد توجه و امعان نظر قرار داده است. در این تحقیق سعی شده است دیدگاه های مکتب شناختی و اندیشه دینی در ارتباط با نقش باورها و عقاید انسان و تأثیر آن بر رفتار و عا...

زرین­قبانامه، از سَراینده­ای ناشناس، یکی از متون منظوم پهلوانیِ نقالی/عامیانه در دوره‏ی صفوی است. ناظم زَرّین‏قَبانامه، گاهی داستان­های متن را از زبان پیر گوهرفروش و ترجمان نقل کرده است که قرینه‌ای بر شفاهی/ شنیداری بودن روایات منظومه به شمار می­آید. پرسش اصلی مقاله­ی حاضر این است که: منظومه­های نقالی- از جمله زرین­قبانامه- چه نقش و تأثیری در گفتمان فرهنگ دینی عصر صفوی داشته‏اند؟ در پاسخ به این پرسش...

مسئلۀ خاستگاه شعر یکی از قدیمی‌ترین مباحث نقد ادبی است. پیشینۀ این بحث به یونان می‌رسد و باتوجّه­به منابع، می­توان گفت نخستین نظریّه‌ها را در این مورد افلاطون و ارسطو داده‌اند. در ادبیّات عرب هم به این مبحث توجّه شده است و اعراب پیش از اسلام به «تابعه» معتقد بوده‌اند. در ایران باستان نیز چنین اعتقادی وجود داشته و در ایران عهد اسلامی هم این دیدگاه به قوّت خود باقی مانده است. به­علاوه، در شعر عارفان ن...

دین مانوی آئینی عرفانی و ترکیبی از ادیان مسیحیت، زرتشتی و گنوسی بود که در ایران بنیان گذاشته شد. در این دین از مسیحیت «مسیح منجی» وارد شده است و از دین زرتشتی «اعتقاد به دوگانه به نیکی وبدی» و از دین بودایی «ورود اصول تناسخ» و دیگر آئین چون مهر و گنوسی نیز در عملکرد آنان تأثیر گذار بود. مسیحیت که از سمت غرب به ایران راه پیدا نمود در همه جای شاهنشاهی ساسانی مراکز اسقف نشین دایر کرد و مسیحیت به س...

بررسی آثار کلامی متکلمان امامیه، نشان می‌‌دهد که آن‌ها رویکردهای روشی مختلفی جهت اثبات عقاید، به کار گرفتند. این متکلمان گاه با اتکاء به اصالت نص، از اخبار، نصوص و روش‌های نقلی جهت اثبات عقاید بهره گرفتند، گاه ‌با رویکردی عقل‌گرایانه به اثبات دیدگاه‌های کلامی خویش پرداخته و از روش‌های استدلالی مبتنی بر مقدمات عقلی جهت تبیین اندیشه‌های دینی استفاده کردند. در این مقاله، ضمن واکاوی دیدگاه‌های کلا...

زمینه های نخستین موج مهاجرت اعراب به ایران را باید در ارتباط با دو مقطع متقدم تاریخ اسلام، یعنی عصر خلفای راشدین و دوره اموی، بررسی کرد. با ظهور اسلام و آغاز فتوحات، مهاجرت اعراب مسلمان به ایران شکل منسجم و منظمی یافت و پس از پایان جنگ ها، کشمکش ها و فتوحات آغازین، اعراب با هدف حفظ مناطق نوگشوده و پشتیبانی از ادامه فتوحات، اقدام به تأسیس پایگاه های نظامی در این مناطق کردند. به نظر می رسد این پا...

جبران‌‌خلیل‌‌جبران و سهراب سپهری، از‌‌جمله شاعران نام‌‌‌‌آور ادب عربی و فارسی هستند که از دریچۀ نگاه تجریدی و در فضای سیال رمانتیکی، با وام‌‌‌‌گیری از عناصر و نمادهای دینی، بسیاری از اندیشه‌‌‌‌های خود را در قالبی رازگونه به مخاطب ارائه کرده‌‌‌‌اند. به یاری همین موهبت، زبان شعر این دو سرایشگر، نقطۀ تلاقی خیال رمانتیکی و رازورزی سمبولیک است. آن‌‌ها توفیق یافته‌‌‌‌اند تا در برخی از آثار خود، تصویر...

        بررسی نشانه‏شناختی عناصر دینی   در فیلمِ نشانه‏ها اثر شیامالان     سید علی‏اصغر سلطانی [1]   بنت‏الهدی بنایی [2]     تاریخ دریافت: 1/3/1390   تاریخ تصویب: 28/11/1391     چکیده   استفاده از نشانه‏ها برای بیان اندیشه‏ها و القای عقاید به مخاطب، روشی است که بشر از آغاز، با آن مأنوس بوده است. نشانه­ها به‏سبب بهره‏گیری از معانی ضمنی، امکان بازنمایی غیرمستقیم پیام را ایجاد می­کنند و بدین صورت، ...