حضور و فعالیت طریقت نعمت اللهیه در ایرانِ عصر قاجار، سبب ایجاد کنش و واکنش هایی بین این طریقت با دو جریان قدرتمند شریعت و سلطنت گردید. بررسی فراز و فرود های روابط این سه جریان با یکدیگر، یکی از مباحث قابل ­اعتنا در تاریخ اجتماعی ایران عصر قاجار است. در پژوهش حاضر، تعاملات سه جریان یاد شده با یکدیگر، با عنایت به این که چه عواملی باعث شد طریقت نعمت اللهیه در دورۀ مورد بحث، دچار رکود و حاشیه نشینی ...

مطالعات صورت گرفته در زمینه وضعیت اقتصادی ایران در عصر ناصرالدین شاه نشان می‌دهد که شاه و دولتمردان این عهد نتوانستند با اتخاذ راهکارهای علمی، عملی کشور را از بحران مالی و کسری بودجه برهانند. لاجرم برای تأمین پول مورد نیاز به استقراض خارجی روی آوردند با ترور ناصرالدین شاه و روی کار آمدن مظفرالدین شاه ،این میراث شوم گریبانگیر این شاه پیر نیز گردید. ناتوانی در افزایش درآمد از طریق مدیریت صحیح و ز...

در مقاله‌ پیش رو بر اساس نظریه گفتمان در آراء لاکلا و موفه، تأثیر گفتمان مشروطیت بر هنجارهای تصویری عصر قاجار در سه دوره‌ تاریخ ایران مورد مطالعه قرار گرفته است .دوره اول سلطنت ناصرالدین شاه (1313-1264 ه.ق)، دوره دوم سلطنت مظفرالدین شاه (1324-1313ه.ق) و دوره‌ سوم سلطنت محمد علی شاه و احمد شاه (1344-1324 ه.ق). در دوره‌ اول شکل‌گیری گفتمان پیشامشروطیت با مفصل‌بندی قانون و دال‌هایی چون «عدالت»،...

مصنف کتاب، شهید اول ، شارح شهید ثانی و محشّی فقیه نامدار عالم تشیّع مرحوم ملا احمد تونی است که با استفاده از 59 اثر به تحشیه کتاب پرداخته است . بر شرح لمعه شهید ثانی 14 حاشیه نگاشته شده است که در این رساله معرفی شده اند. نگارنده درتوصیف این حاشیه می نویسد : دراین حاشیه کم نظیر ، مضافاً بر اینکه با عبارات موجز و رسا به توضیح معضلات و مسائل پیچیده شرح لمعه پرداخته و ابهامات آن را به نحو احسن بر طرف...

شهید اول و شهید ثانی در فرهنگ ما همواره به دانش فقه مشهور بوده‌اند و ابعاد فکری و کلامی آن دو چنان که باید مورد تحقیق قرار نگرفته است. شهیدین از منظر فقهی کاملاً همسو و هماهنگ نشان می‌دهند و شهید ثانی در قالب و قامت شارح و مفسر بزرگ اندیشه‌های فقهی شهید اول نمودار می‌شود. اما از منظر کلامی و اعتقادی میان آنان تفاوتی چشمگیر وجود دارد که جز با رجوع به میراث کلامی شیعه در گذشته‌های دورتر قابل شناسا...

صندوق قبر شیخ صفی­الدین و شاه اسماعیل اول از آثار چوبی و نفیس هنر دوره اسلامی به شمار می­آیند. ساخت این دو صندوق قبر در بسیاری از منابع غربی و بعضاً ایرانی، به دوران حکومت همایون شاه و هنرمندان هندی نسبت داده شده است؛ این در حالی است که بر اساس مطالعات صورت گرفته دلایل بسیاری مبنی بر اصالت و خاستگاه ایرانی دو صندوق قبر مذکور می­توان ارائه داد، از جمله تزیینات، مواد مصرفی و شیوه خاتمکاری متفاوت د...

هدف: هدف از این پژوهش، استفاده از منابع اسلامی مانند قرآن و روایات برای بازفهمی عدالت سازمانی است. عدالت، اصلی‌ترین دغدغۀ ادیان الهی بوده است. عدالت در یک سازمان به عنوان یک نظام اجتماعی می‌تواند در منابع اسلامی موضوع تحقیق و مطالعه قرار گیرد. روش: روش این پژوهش، کتابخانه‏ای با رویکرد اکتشافی است و ابزار مورد استفاده فیش‏برداری بوده، بر مطالعۀ آیات شریف قرآن کریم متمرکز شده و برای فهم معنای آیا...

شهید ثانی در مسالک الافهام به طور مستقل به علم اسباب نزول نپرداخته اما در مواردی از سبب نزول‌های ذکر شده درباره آیات بهره گرفته؛ گاهی در خلال برداشت های خود به آنها توجه کرده و گاه در نقل و نقد نظرات دیگران به این اسباب اشاره می کند. در مجموع می توان گفت که شهیدثانی اسباب نزول را به عنوان ابزاری در تفسیر و برداشت از آیات پذیرفته است.

تشکیل حکومت صفوی در آغاز قرن دهم هجری با ظهور قدرت ازبکها در ماوراء النهر و گسترش امپراتوری آسیایی عثمانها در غرب قلمرو صفویان، همزمان شد. در این میان سیاستهای مذهبی صفویان در جهت ترویج تشیع به عنوان مذهب رسمی، زمینه مناسبی برای ازبکان و عثمانیهای گسترش­طلب فراهم ساخت تا ادعاهای ارضی و سیاسی خود را در پناه اختلافات دینی توجیه کنند. از این روست که در این دوره، در کنار درگیریهای سیاسی و نظامی، ما...