دفاع از خود مشروع تنها استثناء اصل عدم توسل به زور می باشد. ماده 51 منشور در مقام بیان دفاع از خود مشروع آن را با قید وقوع حمله مسلحانه محدود می کند. با این وصف، امروزه با رشد علم و تکنولوژی و دستیابی به تسلیحات کشتارجمعی و وجود پدیده تروریسم، ارجاع به قواعد حقوق بین الملل عرفی در جهت اثبات سایر اشکال دفاع از خود به نظر ضروری می رسد. از سوی دیگر، به کارگیری تسلیحات کشتارجمعی و شیوه های تروریسمی...

صلح بر توقف یا فقدان جنگ دلالت دارد. در این مفهوم این کلمه دارای بار منفی است، اگرچه در رویه جاری دولتها ونیز حقوق بین الملل، از ارزش مثبت برخوردار است؛ یعنی فرهنگ صلح یا ائتلاف برای صلح، ایده فرهنگ صلح، رهیافتی نسبت به حیات انسانی است که به دنبال تبدیل ریشه های فرهنگی جنگ و خشونت به فرهنگ گفتگو است که در آن احترام به یکدیگر و انصاف بر روابط اجتماعی حاکم است. در این گستره با توسل به اخلاق مشترک...

امنیت اقتصادی در معانی مختلفی به کار رفته است. برخی مراد از امنیت اقتصادی را تأمین هزینه های قدرت نظامی، برخی رفاه و آسایش، عده ای دیگر حضور قدرتمند در اقتصاد بین الملل و یا مرتبط با ژئواکونومی می دانند. امنیت اقتصادی در هر کدام از این معانی ارتباط نزدیکی با خصوصی سازی و واگذاری بنگاه های اقتصادی به بخش مردمی اقتصاد دارد؛ چرا که در هر کدام از این سه نظر بر اصلاح ساختار به عنوان فرایند اساسی در ...

مرحله جدیدی از روابط بین الملل آغاز شده است و نظریه پردازان روابط بین الملل شروع به توصیف وتبیین ویژگی های این دوره جدید و مشخص کردن خطوط اصلی آن کرده اند. به نظر میرسد ، از جمله روندهای جهان معاصر گسترش چارچوب دمکراتیک و حقوقی نظم بین الملل، کاهش نقش دولت و برقراری یک نظام چند گانه اقتدار باشد. در مقاله حاضر ، ریشه های آرما ن گرایانه این تحول در اندیشه های کانت در روابط بین الملل بررسی می شود....

اقلیت های قومی، مذهبی، زبانی و نژادی از بازیگران مهم عرصه سیاست و روابط بین الملل محسوب می گردند. منازعات قومی ـ مذهبی یکی از موضوعات مهم روابط بین الملل است که در دهه های اخیر توجه بسیاری را از جانب مجامع بین الملل به خود جلب کرده است. این منازعات در کشورهای چندپاره قومی به ویژه جهان سوم و به خصوص در قاره آفریقا نمود بیشتری دارد. اهمیت منازعات قومی ـ مذهبی در آفریقا از دو دلیل نشأت می گیرد: 1....

مفهوم امنیت یکی از حوزه هایی است که در طول تاریخ بارها دوچارتغییروتحول مفهومی شد. امنیت در قالب انسان های اولیه، در قلب دولت های قبیله ای، دولت شهر، امپراتوری،دولت های ملی، دولت های مدرن معانی متفاوتی به خود گرفت. اما پس از جنگ جهانی دوم و جنگ سرد مفهوم امنیت دستخوش تغییرات فاحشی گشت و با معانی سنتی خودش فاصله گرفت. در بعضی موارد عامل این دگرگونی ساختارنظام بین المللی، در بعضی موارد کشورهای مو...

هنجارسازی در حقوق بین­الملل فضا در شش دهۀ گذشته دستخوش تحولات شایان توجهی شده است. پس از نهایی شدن موافقتنامۀ ماه، رفته رفته این دیدگاه در بین حقوقدانان بین­المللی قوت ­گرفت که دیگر احتمال تهیه و تنظیم سند الزام­آوری در قالب معاهده در حقوق بین­الملل فضا وجود ندارد. به همین دلیل تمایل دولت­ها برای تدوین دستورالعمل­ها، قواعد رفتاری و قوانین ملی فضایی قوت گرفت. یکی دیگر از مصادیق این تغییر جهت هنج...

جنگ و صلح دو وضعیّت کاملاً متمایز از یکدیگرند که بر هرکدام آثار خاص و قواعد حقوقی ویژه ای مترتّب است و پیشینه ای به اندازه تاریخ بشریّت دارند. حکومتهای اسلامی در دوران تأسیس و استقرار کامل اسلام ، با حکومتهای سایر ادیان و ملل غیرمسلمان ، روابط سیاسی ـ حقوقی برقرار کرده و ارتباطات دیپلماتیک داشته اند. سؤال اصلی این نوشتار این است که آیا در روابط کشورهای اسلامی با ملل غیرمسلمان ، اصل اولیه ، جنگ است ...

نیاز جدی به صلح امری است که در همه دوران زندگی بشر مورد توجه بوده و تروریسم پدیده ای است چند وجهی که به طور عمده، گروهی و سازمان یافته همرا با نقض حقوق بشر انجام می گیرد و صلح و امنیت بین المللی و در نهایت تعامل نظام بین المللی را به خطر می اندازد؛ به گونه ای که افزایش اقدامات تروریستی طی دو دهه اخیر و به ویژه حادثه 11 سپتامبر 2001 نگاه جامعه جهانی را بیش از گذشته به سوی خود معطوف کرده است. در ...