جهانی شدن اگرچه در کنار مزیت های اقتصادی، تکنولوژیک و غیره، کاستی هایی نیز در ابعاد مختلف دارد، اما در مجموع روندی ناگزیر است. شهرها به عنوان مرکز مدیریت جهانی، هم دستخوش تغییرات زیادی در جریان این فرآیند می شوند و هم اثرگذاری زیادی بر سرعت و ابعاد جهانی شدن دارند. پژوهش پیش رو با اهتمام به اثرات فضایی فرآیند جهانی شدن و متعاقب آن ضرورت های کالبدی- فضایی ساختار بندی مجدد شهری در پیوند با آن، در...

امروزه کلان شهرها با دربرگرفتن حجم عظیمی از جمعیت به نقاط کانونی تولید و مصرف بدل شده اند. این مسئله از یک سو دلایل رشد و توسعۀ سریع این کلان شهرها و مناطق حاشیۀ آنها را فراهم آورده و از سوی دیگر، مخاطراتی را در زمینۀ نحوه و چگونگی این توسعه در برابرشان قرار داده است. بدون شناخت و برنامه ریزی دقیق، کلان شهرها در پیامدهای منفی خود در حوزه های محیط زیست، منابع طبیعی، سلامت انسانی و ابعاد اجتماعی ...

توسعة کلان‌شهرها نشان داده است به‌موازات گسترش فضایی و افزایش جمعیت، بخش مرکزی شهرها به‌مرور توان خود را در خدمات‌دهی به مناطق دوردست‌تر از دست می‌دهند. درنتیجه مناطق جدید شهری در قالب ساختار چندهسته‌ای پدید می‌آیند. شهر تهران طی صدسال گذشته، تجربه داشتن یک مرکزی قوی را در سطح ملی گذرانده  تشدید روند مهاجرت و توسعة فعالیت‌ها در پیرامون آن در پنج دهة اخیر، سبب شده است این شهر در محورهای فرعی جدی...

بخش صنعت در سازماندهی فضایی کشور و رشد و توسعه منطقه‌ای کمتر نقش خلاقی را ایفا کرده است. این بخش به جای توجه به کانون‌های توسعه به سمت قطب های صنعتی حرکت کرده است. با ایجاد شهرک های صنعتی در ایلام که با استقرار آنها در شهرستان ایلام (که مرکز استان است)، نوعی عدم تعادل فضایی در سطح منطقه شکل گرفت که با تداوم احداث شهرک های صنعتی، هدف آن بود که توسعه فضایی در استان ایلام به سمت تعادل و توازن حرکت...

پژوهش حاضر به قیاس تحلیلی پیکره بندی فضایی خانه های بومی در نمونه بُشرویه در جنوب خراسان در دوره های صفویه، قاجار، پهلوی و بعد از انقلاب پرداخته است. در این پژوهش فرض بر این است که پیکره بندی فضایی خانه که تا اوایل پهلوی دارای تداوم و استمرار بوده از اواخر این دوره دچار تغییرات شگرفی شده است. این تحقیق از گونه پژوهش موردی با استفاده از روش تحقیق ترکیبی شامل روش های توصیفی، تحلیلی و در نهایت استد...

مسکن به عنوان یکی از اصلی‌ترین نیازهای انسانی و یکی از مهم‌ترین عناصر شکل دهنده‌ی هر شهر، نقشی پراهمیت در هرگونه برنامه‌ریزی برای شهرها پیدا کرده است. با روشن شدن بیش از پیش اعتبار و ارزش دبدگاه فضایی در برنامه‌ریزی شهری و لزوم ارزیابی کمی و قابل دفاع از آن، توجه به جنبه‌های فضایی توسعه‌ی مسکن شهری ضروری به نظر می‌رسد. شهر بجنورد پس از ارتقا به مرکزیت استان خراسان شمالی در سال 1383، رشد و توسعه...

حرکت پیاده، طبیعی‌، قدیمی‌ و ضروری‌ترین شکل جابجایی انسان در محیط است که نقش اساسی در ادراک محیط و ارتباط با آن دارد، در حالی که به دلیل سلطة اتومبیل بر شهرها، حرکت پیاده به تدریج نقش طبیعی خود را از دست داده است. ظهور شهرسازی جدید در محدوده های تاریخی شهرهای ایران، شکل جدیدی از فضای شهری به نام خیابان را به وجود آورد که تعریف و تشخص نادرست آن در ساختار شهر، آن را به عنصر جداکنندۀ بافت تاریخی و...

این مقاله تلاش می‌کند که تأثیر شرایط اقتصادی‌اجتماعی بر سازمان‌دهی فضایی در شهر کرمانشاه را مورد مطالعه قرار دهد. رویکرد نظری مقاله مبتنی‌‌بر نظریات شهری هانری لفور است. داده‌ها ازطریق تکنیک‌های مشاهده و بررسی اسناد گردآوری شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که برنامه‌های عمرانی سبب گسیختگی فضایی در روابط دیرینۀ شهرـ روستا شده‌اند، موضوعی که سبب جابه‌جایی جمعیت از روستا به شهر و به‌دنبال آن تغییر...